Nga, Mỹ và Trung Quốc bình luận việc quan chức Nhật gợi ý sở hữu vũ khí hạt nhân

Ngày 19-12, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Andrey Rudenko lên tiếng sau khi một quan chức an ninh cấp cao của Nhật gợi ý rằng Tokyo cần vũ khí hạt nhân, cảnh báo rằng việc Nhật từ bỏ lập trường phi hạt nhân lâu nay sẽ làm trầm trọng thêm tình hình an ninh ở Đông Bắc Á.

Trong cuộc phỏng vấn của hãng thông tấn TASS, ông Rudenko cho biết Nga biết được các cuộc tranh luận về vấn đề hạt nhân ở Nhật, nhấn mạnh rằng “lập trường của chúng tôi là hoàn toàn phản đối”.

“Chúng tôi tin rằng việc quân sự hóa Nhật sẽ chỉ làm trầm trọng thêm tình hình ở Đông Bắc Á và… sẽ gây ra các biện pháp đáp trả thích đáng từ các quốc gia bị đe dọa bởi sự quân sự hóa đó” - ông Rudenko nhấn mạnh.

Văn phòng thủ tướng Nhật. Ảnh: FACEBOOK

Trước đó, trong một cuộc trao đổi không chính thức với các phóng viên, một quan chức được cho là thuộc Văn phòng thủ tướng Nhật gợi ý Tokyo “nên sở hữu vũ khí hạt nhân", nhưng thừa nhận rằng động thái đó là không thực tế. Quan chức này cũng phủ nhận việc đã thảo luận với Thủ tướng Nhật Sanae Takaichi về việc xem xét lại các nguyên tắc phi hạt nhân.

Những phát ngôn này đã gây ra lời kêu gọi từ cả các thành viên đảng cầm quyền và đảng đối lập yêu cầu sa thải quan chức này - người tham gia vào việc hoạch định chính sách an ninh và được cho là thân cận với Thủ tướng Takaichi. Phát ngôn trên cũng gây ra sự phẫn nộ từ những người sống sót sau vụ ném bom nguyên tử - những người từ lâu đã vận động để loại bỏ vũ khí hạt nhân khỏi thế giới.

Ngay sau đó, Chánh Văn phòng thủ tướng Nhật Minoru Kihara khẳng định nước này cam kết giữ vững các nguyên tắc phi hạt nhân, đồng thời hạ thấp tầm quan trọng của những phát ngôn của quan chức trên, theo hãng thông tấn Kyodo News.

Ông Kihara nhấn mạnh rằng chính sách của chính phủ Nhật là duy trì cái gọi là ba nguyên tắc phi hạt nhân, bao gồm cấm sở hữu, sản xuất hoặc cho phép đưa vũ khí hạt nhân vào sử dụng.

Chánh Văn phòng thủ tướng Nhật cho biết rằng là quốc gia duy nhất từng hứng chịu bom nguyên tử trong chiến tranh, lập trường của Nhật là tiếp tục thực hiện "các biện pháp thực tế và khả thi để đạt được một thế giới không có vũ khí hạt nhân nhằm duy trì và tăng cường" chế độ giải trừ vũ khí hạt nhân toàn cầu theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn cho rằng nếu những phát ngôn được báo cáo là đúng sự thật, thì tình hình "khá nghiêm trọng" và cộng đồng quốc tế "phải hết sức cảnh giác và hết sức quan ngại". Trung Quốc và Nhật hiện đang leo thang căng thẳng ngoại giao sau phát ngôn của Thủ tướng Takaichi về vấn đề Đài Loan.

Về phía Mỹ, Bộ Ngoại giao nước này đã gọi Nhật là "lãnh đạo toàn cầu" trong việc thúc đẩy không phổ biến vũ khí hạt nhân.

“Mỹ sẽ duy trì lực lượng răn đe hạt nhân mạnh mẽ, đáng tin cậy và hiện đại nhất thế giới để bảo vệ nước Mỹ và các đồng minh của chúng tôi, bao gồm cả Nhật” - một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao nói, đáp lại những phát ngôn gây tranh cãi của quan chức Nhật.

Người phát ngôn này mô tả Nhật là "đối tác quý giá của Mỹ" trong "thúc đẩy kiểm soát vũ khí hạt nhân," đồng thời nói thêm rằng liên minh lâu đời giữa hai nước là "nền tảng của hòa bình và an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".

THẾ VINH