Nga tập trận Zapad-2021, Ba Lan ban bố tình trạng khẩn cấp

Các cuộc tập trận quy mô lớn trong những năm gần đây mà quân đội Nga thường xuyên tiến hành, luôn khơi dậy sự chú ý ngày càng tăng ở nước ngoài và trở thành lý do giải thích cho những nỗi sợ hãi của các quốc gia láng giềng.

Ví dụ, cuộc tập trận Zapad-2017, được tổ chức một phần trên lãnh thổ Belarus, đã khiến Ba Lan, Latvia, Lithuania, Estonia và Ukraine nghi ngờ các cuộc diễn tập này là chuẩn bị cho một cuộc xâm lược lãnh thổ của họ. Vostok-2018 khiến Nhật Bản lo sợ; lý do là vì có sự tham gia của quân đội Trung Quốc trong cuộc tập trận.

Cuộc tập trận Trung tâm-2019, có sự tham gia của quân đội Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Kyrgyzstan, Kazakhstan, Tajikistan và Uzbekistan tham gia. Vị trí địa lý của nó bao phủ gần như toàn bộ phía nam và phía đông lãnh thổ của Nga, cho đến tận Ấn Độ Dương. Washington rất lo lắng về điều này, cáo buộc Moscow gây áp lực lên các nước trong khu vực biển Caspi.

Các cuộc tập trận Caucasus-2020, trong đó quân đội Armenia, với tư cách là các nước của Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể (CSTO) tham gia, cũng không phải là ngoại lệ.

Trong bối cảnh xung đột vũ trang Armenia-Azerbaijan, các cuộc điều quân của Nga gần biên giới phía nam của nước này, đã gây lo ngại ở Baku, nơi họ nghi ngờ lực lượng này can thiệp vào việc tranh chấp lãnh thổ.

Cũng có sự chú ý ngày càng tăng và rất lo lắng đối với các cuộc tập trận Zapad-2021 hiện tại. Ở Latvia, người ta cho rằng, do các cuộc tập trận ở biên giới với Belarus nên rất có thể "sự cố" là có thể xảy ra. Tại Lithuania, vì lý do tương tự, họ mong đợi "các hành động khiêu khích có thể xảy ra" và đề nghị EU lập một "kế hoạch đáp trả".

Tổng thư ký NATO kêu gọi Nga và các bên liên quan đến các cuộc tập trận, nên "hành xử theo cách có thể đoán trước được" và phàn nàn rằng, Bộ Quốc phòng Nga đã không mời các quan sát viên phương Tây tham gia cuộc diễn tập?

Để nâng cao "cảnh giác", tại các khu vực ở biên giới của Ba Lan với Belarus, nước này đã áp đặt tình trạng khẩn cấp trong thời gian diễn tập. Điều này đồng nghĩa với việc cấm tổ chức sự kiện, đồng thời tăng cường theo dõi của cảnh sát, kiểm soát tài liệu.

Vậy các nước láng giềng phương Tây của Nga sợ hãi điều gì? Với số lượng quân số tham gia cuộc tập trận Zapad-2021 được tuyên bố là 200 nghìn quân; nhưng hầu hết trong số họ sẽ huấn luyện kỹ năng chiến đấu tại các khu huấn luyện của Nga.

Còn nơi chính thức diễn ra khai mạc cuộc tập trận, diễn ra tại thao trường Mulino thuộc khu vực Nizhny Novgorod với chỉ có khoảng 12-13 nghìn quân và một số lượng không đáng kể phương tiện bọc thép (300 chiếc); rõ ràng là không đủ cho các hành động tấn công chiến lược. Do vậy không có lý do, để làm Ba Lan lo đến "sốt vó" như vậy.

Nhìn chung, cuộc tập trận Zapad-2021 trông có vẻ lớn hơn, nhưng quy mô của nó không thể được gọi là đặc biệt. Các cuộc diễn tập chung như vậy được thực hiện theo một hình thức khác nhau hai năm một lần và như các bộ trưởng quốc phòng của Nga và Belarus nhấn mạnh, về bản chất chỉ mang tính chất phòng thủ.

Tuy nhiên, mỗi khi Nga tiến hành các cuộc tập trận quân sự, thường diễn ra sự lo sợ thực sự ở cả các quốc gia vùng Baltics và Ba Lan; nơi các quốc gia này đang là tiên phong trong chống lại Nga.

Trên các phương tiện truyền thông phương Tây, họ đã bày tỏ việc lo lắng về việc Quân đội Nga tiến hành "Tổng động viên thời chiến"; mặc dù đây chỉ là tình huống giả định của cuộc diễn tập, với tình huống là đất nước có chiến tranh hoặc chuẩn bị cho chiến tranh.

Vào ngày 1/9 vừa qua, Nga đã tiến hành phát lệnh tổng động viên cục bộ, thành lập lực lượng dự bị động viên với 38 nghìn quân. Sau khi tiến hành lệnh động viên, một số đơn vị dự bị động viên của Nga đã được triển khai đến vùng Kaliningrad (khu vực ngoài biên giới Nga) và việc này đã được thực hiện trước khi bắt đầu cuộc tập trận Zapad-2021.

Câu hỏi đặt ra là tại sao các nước láng giềng phía Tây của Nga lại bày tỏ sự quan ngại rõ ràng như vậy? Nếu kịch bản của các cuộc tập trận, luôn được Nga tuyên bố là phòng thủ, thì Ba Lan cũng vậy, theo truyền thống đã tỏ ra ngờ vực, tin rằng cuộc tập trận có thể đại diện cho một cuộc triển khai tấn công theo hướng của Hành lang Suwalki.

Tuy nhiên kế hoạch tấn công vào khu vực Kaliningrad của Nga của NATO, đã bị lộ trên báo chí vào tháng 9/2019, kế hoạch sẽ sử dụng lực lượng của các hạm đội NATO, không quân trên tàu sân bay của khối và và không quân tầm xa của Không quân Mỹ.

Thậm chí còn có các cuộc tập trận với các cuộc tấn công bằng tên lửa và bom từ máy bay B-52 trên các bãi tập ở Litva. Theo kế hoạch, cuộc tấn công vào Kaliningrad được hỗ trợ bởi một cuộc tấn công bằng xe tăng của các đơn vị Ba Lan từ khu vực Suwalki.

Như vậy có thể lý giải nỗi sợ hãi của Ba Lan có liên quan đến các giả định về việc Nga diễn tập một cuộc tấn công phòng ngừa. Nhưng trên thực tế, sẽ không có đòn phủ đầu nào của Nga được thực hành trong các bài tập Zapad-2021.

Phía Nga cũng liên tục trấn an khi nói rằng, cuộc tập trận quy mô lớn như Zapad-2021 cũng chỉ là một phần trong các cuộc diễn tập mà Quân đội Nga đã tiến hành thường xuyên trong những năm gần đây, và chỉ với mục đích phòng thủ, không đe dọa bất cứ quốc gia nào.

Không chỉ tập trận trên bộ, trên biển Hạm đội Phương Bắc bắt đầu các cuộc tập trận lớn; 5 tàu ngầm của Hạm đội Biển Đen đột ngột xuất hiện, đang tập trung ở Biển Địa Trung Hải, tất cả chúng đều được trang bị tên lửa hành trình Calibre. Đồng thời các cuộc tập trận lớn nhất của Không quân Nga đã được công bố.

Các cuộc tập trận của Nga đã giúp Quân đội Nga nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu và mặc dù Nga tuyên bố chỉ với tính chất phòng thủ, nhưng luôn làm cho các quốc gia láng giềng phía tây của Nga luôn bất an cũng là điều dễ hiểu, khi họ luôn có tư tưởng thù địch với Nga. Nguồn ảnh: Pinterest.

Cho tới thời điểm hiện tại, cuộc tập trận Zapad-81 vẫn là cuộc tập trận lớn nhất lịch sử, với sự tham gia của nửa triệu quân trên toàn lãnh thổ Liên Xô. Nguồn: Pinterest.

Tiến Minh