Nga-Trung tăng cường hợp tác bất chấp áp lực từ phương Tây

Sau cuộc hội đàm tại thủ đô Bắc Kinh ngày 24/5 giữa Thủ tướng Liên bang Nga Mikhail Mishustin và Thủ tướng Quốc vụ viện nước chủ nhà Lý Cường cùng phái đoàn hai nước, hai bên đã ký nhiều văn kiện thúc đẩy hợp tác song phương.

Thủ tướng Liên bang Nga và Thủ tướng Trung Quốc chứng kiến lễ ký kết các thỏa thuận hợp tác ngày 24/5. Ảnh Reuters.

Trong số các văn kiện có Nghị định thư về các yêu cầu đối với ngũ cốc giữa Cục Giám sát Thú y và Kiểm dịch Thực vật Liên bang Nga và Tổng cục Hải quan Trung Quốc, biên bản ghi nhớ giữa Bộ Phát triển Kinh tế Liên bang Nga và Bộ Thương mại Trung Quốc về tăng cường hợp tác đầu tư trong lĩnh vực thương mại, cũng như một biên bản ghi nhớ về tình hữu nghị và hợp tác giữa Bộ Thể thao Liên bang Nga và Cục Quản lý Nhà nước về Văn hóa Thể chất và Thể thao Trung Quốc.

Trong một diễn biến khác, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết hai bên đang thảo luận thời điểm thực hiện chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng thống Nga Vladimir Putin theo lời mời của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ông Mikhail Mishustin là quan chức cấp cao nhất của Nga đến thăm Bắc Kinh kể từ khi Moscow khởi động "chiến dịch quân sự đặc biệt" tại Ukraine hồi tháng 2/2022. Phát biểu trong cuộc gặp với Thủ tướng Lý Cường, ông Mishustin nhấn mạnh "quan hệ giữa Nga và Trung Quốc hiện nay đang ở mức cao chưa từng có. Những quan hệ này được đặc trưng bởi sự tôn trọng lẫn nhau về lợi ích mỗi nước, mong muốn cùng nhau đối phó với các thách thức, đặc biệt là liên quan đến sự hỗn loạn ngày càng gia tăng trên trường quốc tế và mô hình áp lực giật gân từ phía phương Tây". Đáp lại, Thủ tướng Lý Cường nhấn mạnh "Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Nga và thúc đẩy hợp tác thực chất trong tất cả các lĩnh vực để đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới".

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh cả hai nước chia sẻ phản ứng dữ dội trước các tuyên bố mới đây của các nước G7, trong đó chỉ trích Nga và Trung Quốc về nhiều vấn đề, bao gồm cả chiến sự Ukraine, đã leo thang đến năm thứ hai. Nga chịu sức nặng ngày càng lớn từ những đòn trừng phạt của phương Tây, Moscow đang chuyển hướng tăng cường hợp tác với Bắc Kinh, đáp ứng nhu cầu về dầu mỏ và khí đốt khổng lồ của đất nước tỷ dân.

Dữ liệu của Hải quan Trung Quốc cho thấy xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga trong tháng 4 tiếp tục tăng, tăng 153,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Các chuyến hàng năng lượng của Nga sang Trung Quốc dự kiến sẽ tăng 40% trong năm nay và hai nước đang thảo luận về việc cung cấp thiết bị công nghệ cho Nga, hãng tin Interfax đưa tin.

Trước đó, ngày 23/5, phát biểu tại diễn đàn doanh nghiệp Nga-Trung ở Thượng Hải, ông Mishustin nhấn mạnh sự tương tác ngày càng sâu sắc giữa Moscow và Bắc Kinh sẽ có tác động có lợi đối với sự phát triển kinh tế của cả hai bên, cung cấp một nền tảng để thảo luận và liên hệ trong nhiều lĩnh vực ở các cấp độ khác nhau. Ông bày tỏ tin tưởng rằng, mục tiêu nâng kim ngạch thương mại giữa Nga và Trung Quốc lên 200 tỷ USD trong năm nay sẽ đạt được. Theo ông, Nga tập trung vào các thị trường đang phát triển năng động, trong đó Trung Quốc chiếm một vị trí quan trọng.

Người đứng đầu chính phủ Nga đảm bảo rằng, Moscow sẵn sàng hợp tác công nghiệp và công nghệ với Bắc Kinh, đồng thời hoan nghênh việc hợp tác thực hiện các sáng kiến lớn, bao gồm cả lĩnh vực năng lượng tái tạo. Để có năng suất tối đa, Nga coi điều quan trọng là đảm bảo khả năng tiếp cận lẫn nhau với các công nghệ tiên tiến, cũng như hài hòa các tiêu chuẩn quốc gia và yêu cầu kỹ thuật.

Steve Tsang, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phương Đông và châu Phi tại London, cho biết: "Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đang cho Trung Quốc cơ hội mới, không bất ngờ khi Bắc Kinh sẵn sàng tích cực, chủ động tham gia với Nga trong kinh tế". Chủ tịch Trung tâm Phân tích Nga-Trung Quốc Sergei Sanakoev chỉ ra rằng, Nga và Trung Quốc có cơ chế tương tác chưa từng có ở cấp độ liên chính phủ. Hai nước có 5 ủy ban liên chính phủ-một ủy ban lớn của Nga-Trung Quốc để chuẩn bị cho các cuộc họp thường kỳ của những người đứng đầu chính phủ, một ủy ban liên chính phủ về hợp tác đầu tư, các vấn đề năng lượng, xã hội và biên giới. Ngoài ra còn có hàng chục tiểu ban trong các lĩnh vực khác nhau. Theo chuyên gia, "các hướng đang được thảo luận ở Trung Quốc hiện nay là sự khởi đầu cho một kỷ nguyên phát triển kinh tế và thương mại mới giữa Liên bang Nga và Trung Quốc".

Giáo sư Alexei Maslov, Giám đốc Viện các nước Á-Phi, thuộc Đại học Tổng hợp Moscow cho rằng, chuyến thăm của Thủ tướng Mishustin tới Trung Quốc là một trong những chuyến thăm quan trọng nhất trong những thập kỷ gần đây về việc tăng cường quan hệ thương mại và kinh tế Nga-Trung, là phần tiếp theo của cuộc gặp giữa Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Moscow. Giáo sư này dự đoán, Nga và Trung Quốc sẽ tăng đáng kể kim ngạch thương mại song phương, ít nhất là 15-20% trong năm nay. Ngoài ra, quan trọng hơn là hai bên đang đa dạng hóa sự tương tác của mình. Hai bên đang chuyển từ hợp tác thương mại đơn giản thông thường sang hợp tác đầu tư sâu rộng.

Cũng theo giáo sư Alexei Maslov, việc tăng cường hợp tác giữa Nga và Trung Quốc sẽ tạo động lực cho các nước thứ ba tham gia các dự án Nga-Trung. Moscow và Bắc Kinh đang thực hiện nhiều dự án xuyên biên giới và xuyên quốc gia. Trung Quốc và Nga đã nối lại đối thoại về một số dự án kinh tế, chủ yếu là dự án cơ sở hạ tầng, trong khuôn khổ SCO và BRICS. Triển vọng hợp tác ở Trung Á cũng rất rõ.

Tiến Anh (Tổng hợp)