Nga, Ukraine 'phá rào' con đường năng lượng tới châu Âu

Sau 5 ngày đàm phán song phương không ngừng nghỉ tại Vienna, quyết định cuối cùng đã được đưa ra và các thỏa thuận cuối cùng đã đạt được, Giám đốc điều hành của Gazprom PJSC Alexey Miller cho biết trong một tuyên bố gửi qua email.

Gạt bỏ loạt cáo buộc

Quan chức này nói thêm gói thỏa thuận đảm bảo rằng Nga sẽ vận chuyển khí đốt tự nhiên qua Ukraine sau ngày 31/12. Thỏa thuận vận chuyển khí đốt hiện tại giữa hai quốc gia sẽ hết hạn vào ngày 1/1 năm 2020.

Rất nhiều nước châu Âu đang trông chờ năng lượng Nga. Ạm" Bloomberg.

Việc vận chuyển khí tự nhiên là một vấn đề quan trọng trong mối quan hệ đầy rủi ro giữa hai nước và việc thực hiện một thỏa thuận cuối cùng trước khi kết thúc năm sẽ xoa dịu các nhà giao dịch năng lượng trên khắp châu Âu. Nguồn cung cho châu Âu đã bị cắt giảm hai lần trong 13 năm qua vào thời điểm nhu cầu cao nhất vì tranh chấp tài chính và chính trị giữa hai đồng minh cũ của Liên Xô.

Đây là kết thúc năm nhưng không phải là kết thúc của những thành tựu, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói trong một tuyên bố riêng. Hệ thống vận chuyển khí đốt của Ukraine sẽ được lấp đầy và điều đó có nghĩa là an ninh năng lượng và phúc lợi cho người Ukraine.

Mặc dù quan hệ chính trị căng thẳng, Ukraine vẫn là con đường xuất khẩu chính của khí đốt Nga sang châu Âu. Quốc gia này sẽ kiếm được ít nhất 7 tỷ USD từ vận chuyển khí đốt trong năm năm tới, Zelenskiy nói.

Gazprom đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào mạng lưới đường ống thời Xô Viết của Ukraine và đang xây dựng đường ống Nord Stream 2 dưới biển Baltic nối trực tiếp từ Nga đến Đức. Quá trình xây dựng dự án này, dự kiến hoàn tất trong năm nay, đã tạm dừng trong tháng này vì các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ đối với các công ty tham gia đặt đường ống cho dự án này.

Các quốc gia Đông Âu đã phản đối mạnh mẽ dự án Nord Stream 2 vì nó có thể cho phép Gazprom cắt giảm nguồn cung cho họ trong khi đổ năng lượng cho các thị trường chính ở Tây Âu.

Ông Awy Kobolyev, giám đốc điều hành của công ty khí đốt quốc gia Ukraine Naftogaz JSC cho biết, việc áp dụng các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ liên quan đến dự án Nord Stream 2 đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán.

Theo thỏa thuận khung đã đạt được trước đó vào tháng 12 với sự giúp đỡ của các quan chức Liên minh châu Âu, Nga và Ukraine đã đồng ý tiếp tục vận chuyển khí đốt đến năm 2024. Hai quốc gia đã đáp ứng tất cả các điều kiện tiên quyết được nêu trong thỏa thuận đó, bao gồm cả các vấn đề pháp lý của nhau, họ nói.

Tuy nhiên, Naftogaz sẽ không từ bỏ yêu sách của mình đối với Nga liên quan đến tài sản bị tịch thu khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, công ty Ukraine cho biết.

Các cuộc đàm phán song phương đầu tiên giữa Tổng thống Ukraine Zelenskiy và Tổng thống Nga Vladimir Vladimir Putin hồi đầu tháng này đã thêm động lực để xúc tiến thỏa thuận này. Các nhà lãnh đạo đã gặp nhau trong cuộc đàm phán hòa bình Normandy với Pháp và Đức về cuộc xung đột quân sự ở miền đông Ukraine. Cuộc gặp đó cũng đẩy nhanh quá trình trao đổi tù nhân giữa Ukraine và hai khu vực ly khai thân cận với Điện Kremlin.

Thỏa thuận giữa Nga và Ukraine đã giúp bảo đảm an ninh năng lượng châu Âu vì Nga là nhà cung cấp năng lượng chính của EU và thường là nhà cung cấp năng lượng rẻ nhất. Trong đó, Gazprom cung cấp khoảng 37% nhiên liệu của khu vực này vào năm ngoái.

Các yêu cầu pháp lý

Nhà sản xuất khí đốt Nga đã trả cho công ty khí đốt Ukraine Naftogaz 2,9 tỷ USD, theo quyết định do một tòa án trọng tài Stockholm đưa ra vào năm 2018. Đổi lại, Naftogaz đã rút yêu cầu pháp lý 12,2 tỷ USD liên quan đến phí quá cảnh. Đồng thời, chính phủ Ukraine đã phê duyệt một thỏa thuận hòa giải với Gazprom về việc hủy bỏ yêu cầu chống độc quyền với mức chi trả khoảng 7,2 tỷ USD.

Cả hai công ty đã đồng ý không bắt đầu bất kỳ vụ kiện khí đốt mới nào liên quan đến hợp đồng hiện tại và hủy bỏ tất cả các khiếu nại pháp lý hiện tại của họ.

Gazprom cũng đã ký một thỏa thuận kết nối với nhà điều hành hệ thống vận chuyển khí mới của Ukraine và một thỏa thuận với Naftogaz, công ty sẽ sắp xếp vận chuyển nhiên liệu qua Ukraine. Gazprom sẽ trả Naftogaz phí các dịch vụ đơn vị này cung cấp. Đồng thời, Naftogaz cũng đạt được thỏa thuận vận chuyển riêng với nhà điều hành đường ống dẫn khí quốc gia về các công suất vận chuyển cần thiết. Cơ quan quản lý nước này sẽ quyết định về thuế quan.

Chính Gazprom đã nhấn mạnh sự tham gia của Naftogaz trong chuỗi vận chuyển này.

"Thực tế là Gazprom không sẵn sàng làm việc theo hợp đồng tiêu chuẩn và chịu mọi rủi ro về luật pháp và quy định của Ukraine, đặc biệt là rủi ro thay đổi trong khung pháp lý có thể xảy ra bất cứ ngày nào", ông Yuriy Vitrenko, giám đốc điều hành tại Naftogaz, cho biết vào ngày 21 tháng 12. Naftogaz thích nghi tốt hơn với những rủi ro này trên cương vị một công ty quốc gia thuộc sở hữu của chính phủ Ukraine.

Ukraine sẽ để dành công suất đường ống 65 tỷ m3 cho khí đốt của Nga vào năm tới và 40 tỷ m3 mỗi năm trong giai đoạn 2021-2024, theo thỏa thuận này. Đây là khối lượng tối thiểu, trong khi lượng quá cảnh thực tế có thể cao hơn, Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Alexander nói trong một cuộc phỏng vấn với RBC.

Năm ngoái, Gazprom đã đưa 87 tỷ m3 khí đốt qua Ukraine, chỉ bằng tổng mức tiêu thụ ở Đức, đối tác sử dụng nhiên liệu lớn nhất châu Âu.

Các công ty này cũng đồng ý xem xét việc quá cảnh năng lượng đến năm 2034. Phần mở rộng của thỏa thuận này có thể có cùng điều khoản với thỏa thuận năm năm, theo Bộ Năng lượng Ukraine.

Gói các thỏa thuận khí đốt này không bao gồm thỏa thuận về nguồn cung cấp khí đốt trực tiếp của Nga cho Ukraine.

Công ty Naftogaz lưu ý sự quan tâm của Gazprom trong việc nối lại nguồn cung cấp khí đốt cho Ukraine, dựa trên giá từ trung tâm khí đốt NetConnect Đức, công ty Ukraine cho biết, xác nhận một tuyên bố trước đó từ nhà sản xuất Nga.

An Binh