Nga yêu cầu các bảo đảm 'chắc chắn' trong hiệp ước hòa bình với Ukraine

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko trong một cuộc họp báo. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko đã đưa ra phát biểu trên trong cuộc phỏng vấn được đăng tải ngày 17/3. Trong cuộc phỏng vấn với hãng tin Izvestia (Nga), tuy không đề cập đến đề xuất ngừng bắn, nhưng Thứ trưởng Ngoại giao Grushko nhấn mạnh rằng bất kỳ hiệp ước hòa bình lâu dài nào về Ukraine cũng phải đáp ứng các yêu cầu của Moskva.

Izvestia trích lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Grushko: "Chúng tôi sẽ yêu cầu đảm bảo an ninh vững chắc là một phần của thỏa thuận này. Một phần của những đảm bảo này phải là tình trạng trung lập của Ukraine, các quốc gia thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) từ chối kết nạp Ukraine vào liên minh". Ông Grushko đồng thời lặp lại lập trường của Điện Kremlin rằng Moskva kiên quyết phản đối việc triển khai các quan sát viên của NATO tại Ukraine.

Trước đó, cả Anh và Pháp đều bày tỏ sẵn sàng gửi lực lượng gìn giữ hòa bình để giám sát lệnh ngừng bắn ở Ukraine. Thủ tướng Australia Anthony Albanese cũng đề xuất tương tự.

Thứ trưởng Grushko khẳng định: "Không quan trọng các lực lượng NATO được triển khai trên lãnh thổ Ukraine dưới tư cách nào: có thể là Liên minh châu Âu (EU), NATO hoặc với tư cách là một quốc gia. Nếu họ xuất hiện ở Ukraine, điều đó đồng nghĩa với việc họ được triển khai trong khu vực xung đột kèm hậu quả cho những lực lượng này với tư cách là bên tham gia xung đột".

Theo ông Grushko, việc triển khai các quan sát viên không vũ trang sau xung đột chỉ có thể được thảo luận sau khi một thỏa thuận hòa bình được triển khai.

Ông Grushko nhận định, các đồng minh châu Âu của Ukraine nên hiểu rằng chỉ có việc loại trừ tư cách thành viên NATO của Kiev và từ bỏ khả năng triển khai lực lượng quân sự nước ngoài trên lãnh thổ Ukraine mới thực sự là điều tốt cho khu vực. Ông bổ sung: "Khi đó, an ninh của Ukraine và toàn bộ khu vực theo nghĩa rộng hơn sẽ được đảm bảo, vì loại bỏ được một trong những nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột".

Ngày 16/3, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố rằng việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tại Ukraine là vấn đề mà Kiev phải quyết định chứ không phải Moskva.

Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu ngày 13/3. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Hãng thông tấn Reuters (Anh) nhận định rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump đang nỗ lực giành được ủng hộ của người đồng cấp Nga Vladimir Putin về đề xuất ngừng bắn 30 ngày mà Ukraine đã chấp nhận vào tuần trước.

Kênh Aljazeera đưa tin, về phần mình, Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 13/3 nói rằng Moskva ủng hộ nguyên tắc ngừng bắn trong xung đột với Ukraine, theo đề xuất của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nhà lãnh đạo Nga cho rằng ý tưởng ngừng bắn là "đúng đắn" và Nga ủng hộ về nguyên tắc. Phát biểu trước các phóng viên tại Moskva, Tổng thống Putin nói: "Chúng tôi đồng ý với các đề xuất chấm dứt thù địch".

Tuy nhiên, Tổng thống Putin cũng nêu những câu hỏi mà ông cho rằng Điện Kremlin cần có được câu trả lời trước khi tiến đến cam kết ngừng bắn. Ông Putin khẳng định rằng Nga cần thảo luận những câu hỏi này và các điều khoản của đề xuất hòa bình với Mỹ. Ông Putin chia sẻ: "Và có lẽ, hãy gọi điện cho Tổng thống Trump để cùng thảo luận với ông ấy".

Bên cạnh đó, Tổng thống Nga đã nêu ra ba câu hỏi và gợi ý rằng việc giải quyết chúng theo cách mà Moskva hài lòng sẽ là điều kiện tiên quyết để Điện Kremlin chấp nhận lệnh ngừng bắn.

Câu hỏi đầu tiên mà ông Putin đặt ra liên quan đến sự hiện diện của binh sĩ Ukraine ở khu vực Kursk của Nga. Trong khi quân đội Nga hiện đã giành lại được 1.100 km2 của Kursk thì quân đội Ukraine vẫn hiện diện tại đây. Tổng thống Putin băn khoăn: “Liệu tất cả những binh sĩ ở đó có rút lui mà không chiến đấu không? Hay giới lãnh đạo Ukraine sẽ ra lệnh cho họ hạ vũ khí và đầu hàng?”.

Câu hỏi thứ hai của nhà lãnh đạo Nga liên quan đến nghi vấn Ukraine huy động binh sĩ và nhận thêm vũ khí mới trong 30 ngày ngừng bắn. Ông nói: “Vậy 30 ngày này sẽ được sử dụng như thế nào? Để tiếp tục huy động binh sĩ ở Ukraine, để chuyển vũ khí đến đó, để huấn luyện các đơn vị mới được huy động? … Làm thế nào Nga có thể và được đảm bảo rằng không có điều gì như vậy xảy ra? Kiểm soát sẽ được tổ chức như thế nào?”.

Ông Putin cũng đặt câu hỏi về việc lệnh ngừng bắn sẽ được giám sát như thế nào và phía nào sẽ chịu trách nhiệm đảm bảo cả hai bên đều tuân thủ thỏa thuận.

Đặc phái viên của Mỹ Steve Witkoff vào ngày 16/3 tiết lộ với kênh CNN (Mỹ) rằng Tổng thống Trump dự kiến trao đổi với người đồng cấp Nga trong tuần này để hướng đến chấm dứt cuộc xung đột đã bước sang năm thứ ba giữa Nga và Ukraine. Trước đó, đặc phái viên Witkoff đã có cuộc gặp mà ông miêu tả là "tích cực" với Tổng thống Putin tại Moskva.

Trong một diễn biến khác, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 15/3 đã có cuộc điện đàm để thảo luận về giai đoạn tiếp theo trong các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce cho biết hai nhà ngoại giao hàng đầu "đã nhất trí tiếp tục nỗ lực khôi phục kênh liên lạc giữa Mỹ và Nga". Thông báo không nêu chi tiết về thời điểm bắt đầu vòng đàm phán Mỹ-Nga tiếp theo, vốn đang được Saudi Arabia đăng cai tổ chức. Theo thông báo, Ngoại trưởng Rubio cũng đã cập nhật cho Ngoại trưởng Lavrov về hoạt động quân sự ở Trung Đông, nơi quân đội Mỹ đã thực hiện các cuộc tấn công vào ngày 15/3 nhằm vào mục tiêu của lực lượng Houthi tại Yemen.

Hà Linh/Báo Tin tức