Hang Nà Lả, thuộc xã Liên Hội, nằm ở phía bắc huyện Văn Quan. Từ thị trấn Văn Quan, đi khoảng 13 km theo hướng quốc lộ 1B và đường tỉnh 232 tới trung tâm Vân Mộng. Sau đó, kết hợp đi xe máy trên đường bê tông và đường mòn gần 1 km là tới khu vực hang Nà Lả. Đây được xem là nguồn tài nguyên du lịch của huyện Văn Quan, do người dân trong vùng phát hiện từ lâu nhưng nay mới bắt đầu được địa phương khảo sát.
Vào mùa khô lạnh, kéo dài từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau, là thời điểm thích hợp để khám phá hang Nà Lả. Còn vào hè, mưa lớn có thể ngập suối ngầm chảy trong hang.
Bộ ảnh của nhiếp ảnh gia Bùi Vinh Thuận, sống và làm việc tại TP Lạng Sơn, thực hiện trong chuyến khảo sát cùng địa phương cuối năm ngoái.
Sau khi vào cửa hang được khoảng 50m, phần hang bắt đầu mở rộng dần và chia hai ngã rẽ. Rẽ trái bạn sẽ thấy dọc lối đi bên vách hang là các khối thạch nhũ (hay nhũ đá) còn nguyên sơ. Khi rọi đèn pin, các khối nhũ đá này hiện ra kỳ vĩ, lấp lánh như được dát vàng.
Anh Thuận cho hay đoạn hang mà đoàn khảo sát tới được dài gần 200 m, có đoạn phải khom lưng, sát nền hang mới bò qua được. Khu vực rộng nhất có đường kính khoảng 15 m và trần cao khoảng 5 m.
Hiện chưa biết chiều dài chính xác của hang. Nếu vào sâu nữa là gặp tầng hang cạn thông lên trên núi.
Trong hang là nơi sinh sống của loại cua đá chân màu tím, nâu vàng với kích cỡ chừng ba, bốn ngón tay.
Trong ảnh là con cua cái mang trứng đang vào mùa sinh sản.
Mỗi không gian hang là nền kiến tạo địa chất với những hình dáng thạch nhũ, măng đá khác nhau giống như cối xay
Ở một khoang khác, du khách sẽ gặp “khu vườn đỗ” với những hạt đá kết tròn như hạt đỗ, kích thước không đều nhau. Đoạn hang này có chiều dài khoảng 30 m và bề rộng tầm 5 m.
Trong "khu vườn đỗ" này, măng đá vẫn đang mọc và nhú lên. Măng đá là một dạng trầm tích hang động phát triển từ nền hang động đá vôi, với hình măng, nón thấp nhỏ. Măng đá và nhũ đá gặp nhau tạo thành cột đá.
Vào sâu bên trong hang sẽ bắt gặp khối nhũ đá có hình dạng như “múi sầu riêng” khổng lồ. Sự lộng lẫy của những khối nhũ đá màu vàng ươm khi có ánh đèn chiếu vào khiến khung cảnh trở nên huyền ảo.
Mảng thạch nhũ bên trong hang trải dài và có hình dạng “gợn như sóng biển”. Theo các nhà khoa học, thạch nhũ được hình thành do cặn của nước nhỏ giọt đọng lại trải qua hàng nghìn năm. Đây còn gọi là khoáng vật “treo” trên trần hay tường của các hang động.
Hang nằm trong hệ thống điểm du lịch vừa được UBND tỉnh đưa vào Đề án Phát triển du lịch tỉnh Lạng Sơn đến năm 2030, mở ra cơ hội phát triển du lịch cho huyện Văn Quan trong tương lai không xa./.
Minh Khánh Ảnh: Bùi Vinh Thuận