Ngăn chặn mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp

Ngành Thuế đang và sẽ triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm ngăn việc mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Trong ảnh: Người nộp thuế làm thủ tục hành chính tại bộ phận “một cửa” Cục Thuế Hà Nội.

Theo ông Nguyễn Đức Huy, Phó Chánh Văn phòng Tổng cục Thuế, những năm qua, cơ quan thuế đã tổng hợp các hành vi vi phạm mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp và củng cố hồ sơ chuyển cơ quan công an hàng trăm trường hợp có dấu hiệu vi phạm. Cụ thể, năm 2019 là 135 trường hợp và năm 2020 là 162 trường hợp.

Một trong những vụ điển hình là hơn 10 công ty thực hiện mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng với số lượng lớn do Ngô Văn Phát (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thương mại xăng dầu Phát tại thành phố Hải Phòng) cầm đầu. Vào tháng 9-2020, Công an thành phố Hải Phòng phối hợp với các cơ quan liên quan khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thi hành lệnh bắt tạm giam đối với Ngô Văn Phát về hành vi “mua bán trái phép hóa đơn”. Quá trình điều tra, Công an triệt phá nhóm lập nhiều công ty “ma” để mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng với số lượng lớn do Ngô Văn Phát tổ chức, cầm đầu. Số tiền ước tính Ngô Văn Phát và nhân viên mua bán hóa đơn trị giá lên đến khoảng 5.000 tỷ đồng.

Gần đây, tháng 1-2021, Công an thành phố Hà Nội đã phối hợp với Cục Thuế thành phố Hà Nội triệt phá thành công đường dây mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng do Lê Thị Hạnh (sinh năm 1985, ở quận Hoàng Mai) là chủ cửa hàng bán phụ tùng xe máy đã cấu kết với các đối tượng, sử dụng 28 công ty “ma” để thực hiện hành vi trên. Nhóm đối tượng trên đã thực hiện mua bán trái phép 48.629 hóa đơn, tổng doanh thu hàng hóa dịch vụ ghi trên hóa đơn bước đầu được xác định là hơn 1.553 tỷ đồng, thuế giá trị gia tăng là trên 155,3 tỷ đồng...

Đại diện Tổng cục Thuế cho biết, lợi dụng sự thông thoáng của chính sách về việc thành lập doanh nghiệp, cơ chế tự khai, tự nộp thuế và tự in, phát hành hóa đơn, một số đối tượng đã thành lập doanh nghiệp “ma” chỉ nhằm mua bán hóa đơn kiếm lời bất hợp pháp. Một thủ đoạn khác là đối tượng mua lại, thâu tóm các doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả, sau đó thay đổi người đại diện pháp luật, trụ sở công ty, rồi thực hiện mua bán hóa đơn tại các doanh nghiệp này...

Chuyên gia kinh tế, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) nhìn nhận, mua bán, sử dụng trái phép hóa đơn là vấn nạn đã tồn tại từ lâu. Mục đích của các đối tượng là hợp thức hóa các khoản chi tiêu bất hợp lý của doanh nghiệp để đưa khoản chi đó vào chi phí hợp lý nhằm được hoàn thuế giá trị gia tăng, giảm đóng thuế thu nhập doanh nghiệp. Việc này không những làm thất thu ngân sách nhà nước mà còn khiến môi trường kinh doanh trở nên bất bình đẳng.

Để hạn chế tình trạng trên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh cho rằng, ngành Thuế cần đẩy mạnh rà soát, nhận diện hoạt động mua bán hóa đơn. Đặc biệt, cần tăng chế tài xử lý với các vi phạm liên quan đến lĩnh vực này.

Trong khi đó, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn đã yêu cầu các cục thuế, chi cục thuế tăng cường chỉ đạo tổ chức nhận dạng doanh nghiệp, nắm bắt hành vi, cách thức để lập danh sách người nộp thuế có rủi ro về in, phát hành, sử dụng, mua bán hóa đơn bất hợp pháp nhằm phát hiện, xử lý; kiểm tra, rà soát việc bán hóa đơn lẻ, tránh việc lợi dụng sử dụng hóa đơn lẻ để hợp thức hóa đầu vào, hoặc làm chứng từ thanh toán tiền từ ngân sách nhà nước. Đồng thời, thực hiện đồng bộ các giải pháp quản lý thuế và công tác phối hợp với các cơ quan liên quan để xử lý kịp thời các hành vi vi phạm về hóa đơn nhằm trốn thuế, chiếm đoạt tiền thuế. Ngành Thuế sẽ sớm đưa vào áp dụng hóa đơn điện tử nhằm tạo thuận lợi đối với công tác thanh tra, kiểm tra thuế, truy lần hóa đơn và xử lý các sai phạm kịp thời...

Về phía địa phương, theo Cục Thuế Hà Nội, Cục đã thành lập Tổ chống hành vi vi phạm về hóa đơn nhằm nghiên cứu, phát hiện các hành vi vi phạm và giải pháp phòng ngừa. Cùng với đó là chú trọng cảnh báo các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm về thuế, về hóa đơn trên trang web của cơ quan thuế.

Thanh Hương