Ngăn chặn tàu cá '3 không'

Mới đây, khi đang khai thác thủy sản trên vùng biển Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, tàu cá mang biển kiểm soát QN-90158-TS đã bị lực lượng chức năng xử lý các lỗi: Giấy phép khai thác thủy sản hết hạn và tàu không đăng ký lại.

Kéo giảm vi phạm IUU

Ông Đinh Công Hiển - Trưởng Phòng Quản lý nguồn lợi, Chi cục Thủy sản thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) tỉnh Quảng Ninh - cho biết trường hợp vi phạm nêu trên đã bị xử phạt 32 triệu đồng. Cơ quan chức năng còn thông báo với địa phương mà chủ tàu thường trú, phối hợp cùng các lực lượng liên quan kiên quyết không để tàu cá ra biển đánh bắt khi chưa hoàn thiện các thủ tục.

Thời gian qua, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để ngăn chặn, chấm dứt các trường hợp tàu cá cố tình vi phạm IUU - đánh bắt thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không được quản lý. Theo ông Đỗ Đình Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ninh, cơ quan chức năng đã đẩy mạnh hỗ trợ chủ tàu cá khắc phục các lỗi vi phạm "3 không" (không đăng ký, không giấy phép khai thác thủy sản, không đăng kiểm) hoặc "2 không" (không đăng ký, không giấy phép khai thác).

"Chi cục đã tăng cường kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm, quyết tâm kéo giảm đến mức thấp nhất tình trạng tàu cá đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không được quản lý" - ông Minh khẳng định.

Theo quy định, để khai thác thủy sản trên các ngư trường hợp pháp - bao gồm ngư trường Quảng Ninh, tàu cá dài từ 6 - 12 m buộc phải đăng ký và được cấp giấy phép khai thác. Tàu cá dài trên 12 m buộc phải hoàn tất 3 thủ tục là đăng ký, đăng kiểm và được cấp phép khai thác thủy sản.

Cán bộ Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ninh tuyên truyền về việc chống khai thác IUU cho chủ tàu cá. Ảnh: C.T.V

Báo cáo của Sở NN-MT tỉnh Quảng Ninh cho thấy đến tháng 2-2025, toàn tỉnh có 6.217 tàu cá. Trong đó, 1.898 chiếc dài dưới 6 m thuộc UBND cấp xã quản lý, (không phải đăng ký, đăng kiểm, xin giấy phép khai thác thủy sản), 3.570 chiếc dài 6 - 12 m do cấp huyện quản lý (phải đăng ký, được cấp giấy phép khai thác) và 749 chiếc trên 12 m thuộc UBND tỉnh quản lý (phải đăng ký, đăng kiểm, được cấp giấy phép).

Trước đó, trên cơ sở Thông tư 06 năm 2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ NN-MT) và Thông báo 107 ngày 27-6-2024 của UBND tỉnh Quảng Ninh, địa phương này đã yêu cầu tàu cá dài từ 6 m trở lên đang hoạt động trên địa bàn cần phải hoàn thiện các thủ tục như đăng ký, đăng kiểm, xin cấp giấy phép khai thác...

Kiểm soát chặt, xử lý nghiêm

Sở NN-MT và các địa phương có nhiều tàu cá ở Quảng Ninh thời gian qua đã tăng cường thông tin đến các chủ tàu, hỗ trợ họ thực hiện thủ tục đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép khai thác thủy sản theo chu kỳ mới hoặc gia hạn giấy phép.

Bên cạnh viêc đẩy mạnh kiểm soát, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh còn đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các thủ tục bắt buộc để ngư dân vươn khơi bảo đảm quy định, mục tiêu là xóa tàu cá "2 không', "3 không" trên địa bàn. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, đến đầu năm 2025, tại Quảng Ninh vẫn còn không ít tàu cá "3 không", "2 không".

Theo đánh giá của Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ninh, một số địa phương có biển trên địa bàn chưa thực sự vào cuộc một cách triệt để về việc thực hiện thủ tục đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá. Bên cạnh đó, nhiều tàu cá đã hết hạn giấy phép khai thác nhưng không xin cấp lại; một số chủ phương tiện tự ý thay đổi máy móc, cải hoán… Điều quan trọng là không ít chủ tàu cá chưa nhận thức đầy đủ về việc chống khai thác IUU.

Sở NN-MT tỉnh Quảng Ninh cho rằng việc địa phương vẫn còn tình trạng tàu cá "3 không", "2 không" là do nhiều ngư dân đi làm ăn xa, khai thác thủy sản ngoài tỉnh trong thời gian dài nên khai báo không kịp thời. Cùng với đó là tình trạng ngư dân mua bán, chuyển nhượng, tặng cho… phương tiện mà không sang tên, đổi chủ.

Đáng chú ý, một số cơ sở đóng tàu, cải hoán phương tiện không có giấy phép kinh doanh vẫn hoạt động lén lút. Những nơi này đóng tàu mới hoặc mua tàu ở địa phương khác về cải hoán rồi bán cho ngư dân Quảng Ninh.

Kết quả thanh tra mới đây của Sở NN-MT tỉnh Quảng Ninh đối với 29 cơ sở đóng tàu, cải hoán, sửa chữa tại thị xã Quảng Yên và các huyện Tiên Yên, Đầm Hà, Hải Hà, Vân Đồn cho thấy chỉ có 9 cơ sở được cấp phép, 20 cơ sở còn lại không đủ điều kiện hoạt động. Hoạt động của các cơ sở vi phạm này đã làm phức tạp thêm tình hình, ảnh hưởng việc giải quyết triệt để tàu cá "3 không" của tỉnh.

Tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Chính phủ nhằm tăng cường chống khai thác IUU, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh đã yêu cầu các địa phương ven biển kiểm soát chặt chẽ tàu cá xuất bến và trở về. Tàu cá nào không bảo đảm quy định thì kiên quyết không cho ra khơi khai thác thủy sản. Tàu cá xuất bến nhất thiết phải được trang bị thiết bị giám sát hành trình và phải bảo đảm thiết bị này luôn hoạt động.

Theo yêu cầu của cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh, các lực lượng liên quan phải tổ chức kiểm soát tàu cá và sản lượng khai thác tại các điểm đã thành lập; kiểm tra, xác minh, xử lý 100% các hành vi vi phạm IUU.Tỉnh Quảng Ninh sẽ tiếp tục tổ chức đợt cao điểm ra quân xử lý nghiêm vi phạm trong lĩnh vực khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Trong đó, xử lý nghiêm đối với tàu cá mất tín hiệu kết nối ngoài khơi trên 6 giờ; tàu cá vượt ranh giới cho phép, có dấu hiệu vi phạm vùng biển nước ngoài...

Trọng Đức