Ngăn chặn vòng xoáy bạo lực ở Somalia

Hiện trường vụ nổ gần tòa nhà Bộ Giáo dục Somalia trên đường K5 ở thủ đô Mogadishu, ngày 29/10/2022. (Ảnh: Reuters)

Nghị quyết về gia hạn hoạt động của Phái bộ UNSOM được cộng đồng quốc tế đánh giá là đúng đắn và kịp thời. Nghị quyết này được thông qua trong một cuộc bỏ phiếu với 14 phiếu thuận trong tổng số 14 ủy viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Việc thông qua nghị quyết diễn ra sau khi Tổng thống Somalia Hassan Sheikh Mohamud kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ các nạn nhân bị thương trong vụ đánh bom kép đẫm máu xảy ra cuối tuần trước ở thủ đô Mogadishu, làm ít nhất 120 người chết và gần 300 người bị thương. Trong nghị quyết này, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nêu rõ sẽ tiếp tục cân nhắc tình hình ở Somalia và sẵn sàng xem xét các điều khoản trong nghị quyết tùy theo diễn biến chính trị tại quốc gia Đông Phi.

UNSOM được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thành lập ngày 3/6/2013 với nhiệm vụ hỗ trợ Chính phủ liên bang Somalia và Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên minh châu Phi (AMISOM) đưa ra các chính sách chiến lược trong một loạt lĩnh vực như điều hành đất nước, cải cách vấn đề an ninh, phát triển hệ thống liên bang... Bên cạnh đó, UNSOM còn giúp điều phối tài trợ quốc tế và xây dựng năng lực cho Chính phủ liên bang Somalia.

Vụ đánh bom xe kép đẫm máu ngày 29/10 bên ngoài trụ sở Bộ Giáo dục Somalia là một thí dụ đau thương về tình hình an ninh bất ổn ở quốc gia Đông Phi. Một quả bom được gài trong ô-tô đã phát nổ ở khu vực giao thông đông đúc ở thủ đô Mogadishu, cũng là nơi tập trung văn phòng của nhiều cơ quan chính phủ quan trọng. Chiếc xe hơi thứ hai phát nổ khi nhiều người đang tập trung cứu giúp các nạn nhân của vụ nổ đầu tiên. Nhóm thánh chiến Al-Shabaab có quan hệ với mạng lưới khủng bố quốc tế Al-Qaeda đã đứng ra nhận trách nhiệm về vụ đánh bom đẫm máu nêu trên.

Tổng thống Hassan Sheikh Mohamud kêu gọi cộng đồng quốc tế cử bác sĩ đến Somalia để giúp các bệnh viện chữa trị cho những người bị thương, đồng thời cảnh báo số người chết sẽ còn tăng lên do các bệnh viện thiếu trang thiết bị và đang bị quá tải. Ông cũng kêu gọi người dân Somalia đoàn kết chống khủng bố và thể hiện sự tương thân tương ái giúp đỡ các nạn nhân.

Một tuần trước đó, các tay súng phiến quân Al-Shabaab đã tấn công vào khách sạn Tawakal ở trung tâm thành phố cảng Kismayu, miền nam Somalia, làm chín người chết và 47 người bị thương. Trong số các nạn nhân, có nhiều em học sinh đang rời trường học gần đó vào thời điểm vụ tấn công xảy ra. Trước đó, nhóm Al-Shabaab cũng đã liều lĩnh tấn công một căn cứ quân sự cách thủ đô Mogadishu 160km về phía đông bắc, vốn là nơi đồn trú của lực lượng AMISOM, khiến nhiều người chết và bị thương.

Nhóm Al-Shabaab biện minh cho các vụ tấn công đẫm máu gần đây là nhằm theo đuổi tham vọng lật đổ chính quyền Somalia để thiết lập quy tắc cai trị riêng theo những quy định nghiêm ngặt trong luật Sharia của người Hồi giáo. Tuy nhiên, những hoạt động vũ trang ngày càng nguy hiểm của nhóm phiến quân này lại càng khiến cộng đồng quốc tế thêm đoàn kết với chính quyền và người dân quốc gia Đông Phi.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres lên án mạnh mẽ các hành động tấn công tàn ác và tái khẳng định sự đoàn kết của Liên hợp quốc với Somalia chống chủ nghĩa cực đoan bạo lực. Phái bộ UNSOM cam kết sát cánh với Somalia chống khủng bố. Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan khẳng định, Washington duy trì cam kết hỗ trợ Somalia trong cuộc chiến ngăn chặn các hành động khủng bố. Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell nhấn mạnh, EU cam kết sát cánh với người dân Somalia và buộc những kẻ thực hiện các cuộc “tấn công hèn nhát” phải chịu trách nhiệm.

Bạo lực chưa bao giờ là con đường dẫn tới an ninh và ổn định. Cộng đồng quốc tế kêu gọi nhóm thánh chiến Al-Shabaab và các lực lượng vũ trang khác chấm dứt các hành động cực đoan, tiến tới khôi phục cuộc sống hòa bình và yên ổn cho người dân Somalia.

Bảo Minh