Ngăn ngừa hậu quả từ pháo nổ tự chế trong dịp Tết Nguyên đán

Tang vật hơn 372kg pháo nổ (trị giá hơn 100 triệu đồng) bị lực lượng chức năng BĐBP An Giang bắt giữ ngày 16/12/2024. Ảnh: G.K

Pháo nổ tự chế và nhiều hệ lụy

Cứ vào các dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán lại có nhiều người trở thành nạn nhân của pháo nổ, trong đó, nhiều vụ do các em học sinh tự chế pháo nổ, chơi và đốt pháo nổ gây ra. Mới đây, ngày 19/12/2024, tiếng nổ lớn phát ra tại nhà người đàn ông 49 tuổi (xã Đôn Thuận, thị xã Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh) khiến bé trai 12 tuổi bị thương ở tay trái, chảy rất nhiều máu; mái ngói căn nhà cấp 4 bị sập, cửa kính vỡ vụn, nhiều đồ đạc hư hỏng. Nguyên nhân vụ việc được xác định do bé trai tự chế pháo nổ thông qua mạng xã hội. Trong quá trình nhồi thuốc, quả pháo đã phát nổ gây ra chấn động lớn và các hậu quả như trên.

Cách đây không lâu, tại huyện Đak Đoa (tỉnh Gia Lai), khi một học sinh lớp 10 cùng em trai học lớp 6 chế tạo pháo bằng thuốc nổ đen (thuốc súng) tại nhà bà nội của mình thì xảy ra nổ khiến cả 2 em bị thương. Mới đây, 4 học sinh lớp 7, lớp 8 tại Quảng Bình cũng phải nhập viện vì bị bỏng nặng do tự chế pháo theo hướng dẫn trên mạng xã hội.

Chỉ chưa đầy một tuần (từ ngày 14 đến ngày 18/12/2024), trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã liên tiếp ghi nhận 5 bệnh nhi bị đa chấn thương do nổ pháo tự chế. Tại Bệnh viện Nhi đồng 2 thành phố Hồ Chí Minh những ngày qua đã tiếp nhận nhiều trường hợp bỏng do pháo nổ. Có trường hợp bé trai bị dập nát bàn tay và gãy ngón vì chơi pháo diêm. Còn ở Bắc Giang, chỉ hơn 1 tháng qua đã xảy ra 3 vụ nổ liên quan đến pháo tự chế, làm 2 người thiệt mạng và 2 người bị thương. Mới đây nhất, vào ngày 9/1/2025, một thiếu niên ở xã Bình Triều (huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam) đã giao nộp 151 viên pháo nổ tự chế và nhiều nguyên vật liệu dùng để tự chế pháo nổ cho cơ quan chức năng.

Các chuyên gia nhận định, pháo tự chế có khả năng phát nổ bất cứ lúc nào. Vết bỏng nặng gây nhiễm độc và để lại những di chứng nặng nề về thẩm mỹ, như sẹo xấu, sẹo co kéo, nặng hơn là ảnh hưởng tới cơ, xương, gây khó khăn trong việc tái hòa nhập cộng đồng của nạn nhân. Tuy nhiên, dường như nhiều người vẫn chưa ý thức được những hậu quả vô cùng nặng nề, mà vẫn bất chấp nghe theo hướng dẫn trên mạng.

Các bác sĩ cho biết, tai nạn pháo nổ thường là những tổn thương không hồi phục, bởi sức công phá của pháo nổ mạnh khiến nhiều phần tay chân bị dập nát, có khả năng đoạn chi và mất chi; nếu tổn thương vùng mắt hầu như là tổn thương giác mạc. Tình trạng pháo nổ còn gây cháy, phá hủy làm thiệt hại tài sản. Tự chế pháo nổ không chỉ là việc làm rất nguy hiểm, nguy cơ gây ra tai nạn thương tâm, để lại hậu quả nặng nề, mà còn là hành vi vi phạm pháp luật. Điều đáng lo ngại hơn nữa, đó là nhiều em học sinh còn tàng trữ, mua bán, thậm chí tham gia vào các đường dây vận chuyển pháo nổ.

Bác sĩ Trần Minh Trực, Trưởng khoa Chấn thương - Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên cho biết: “Hiện nay đang là thời điểm cận Tết, các em thanh, thiếu niên thường tò mò, học chế tạo pháo theo các hướng dẫn trên các trang mạng xã hội nên rất dễ dẫn đến hậu quả đáng tiếc do pháo nổ. Vì thế, nhà trường và các phụ huynh cần đẩy mạnh hơn nữa hoạt động tuyên truyền, giúp các em hiểu và không sử dụng pháo để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của bản thân mình”.

Để hạn chế đến mức thấp nhất tai nạn và hậu quả do pháo nổ gây ra đối với thanh, thiếu niên nói chung và các em học sinh nói riêng, thiết nghĩ đây không chỉ là trách nhiệm của riêng gia đình, nhà trường, mà còn là của toàn xã hội, nhất là lực lượng Công an các địa phương.

Nỗ lực triệt xóa nạn buôn bán, vận chuyển pháo nổ trái phép

Theo cơ quan chức năng, dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, dự báo, tình hình mua bán các tiền chất dùng để sản xuất pháo nổ sẽ có diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro, hệ lụy cho cộng đồng. Liên tiếp trong những ngày qua, số vụ cũng như số lượng tang vật thu giữ đã phản ánh thực trạng gia tăng mạnh của tội phạm buôn bán, vận chuyển trái phép pháo hoa, pháo nổ.

Điển hình, đầu tháng 10/2024, tại cửa khẩu quốc tế Cha Lo (tỉnh Quảng Bình), cán bộ, chiến sĩ BĐBP làm nhiệm vụ tại đây đã kiểm tra xe đầu kéo nhập cảnh từ Lào vào Việt Nam, phát hiện 458 hộp hình lập phương và 24 khối hình cầu là pháo hoa nổ, có tổng khối lượng 556,3kg.

Gần đây nhất, chiều 9/1/2025, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Nam Giang (BĐBP Quảng Nam) phối hợp với các lực lượng bắt giữ đối tượng vận chuyển trái phép pháo hoa nổ qua biên giới trên xe đầu kéo biển kiểm soát 77C-082.46, kéo theo rơ moóc biển kiểm soát 77R-00897 nhập cảnh từ Lào vào Việt Nam do Lê Văn Dũng (48 tuổi, trú tại phường Đập Đá, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định) điều khiển; thu giữ tang vật gồm 9,25kg pháo hoa nổ...

Trước đó, ngày 5/1/2025, tại khu vực trước số nhà 24, đường Nguyễn Huệ, khu phố Vạn Hạnh, phường Phú Mỹ, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tổ công tác của Ban Chỉ huy Biên phòng cửa khẩu cảng Bà Rịa - Vũng Tàu (BĐBP Bà Rịa - Vũng Tàu) chủ trì, phối hợp với Công an thị xã Phú Mỹ bắt quả tang đối tượng Nguyễn Trọng Quan (sinh năm 1998, trú tại phường Mỹ Xuân, thị xã Phú Mỹ) đang có hành vi tàng trữ trái phép pháo hoa nổ. Tại hiện trường, tổ công tác thu giữ 6 bệ pháo hoa nổ dạng hình hộp. Tiến hành khám xét nơi ở của đối tượng Nguyễn Trọng Quan, đối tượng tự nguyện giao nộp 16 bệ pháo hoa nổ dạng hình hộp. Qua đấu tranh khai thác, đối tượng Nguyễn Trọng Quan khai nhận, toàn bộ số tang vật trên là pháo hoa nổ, có tổng khối lượng 37kg.

Trước diễn biến của tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến pháo trong thời điểm cuối năm, Bộ Tư lệnh BĐBP cùng các cơ quan chức năng đã chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác trao đổi thông tin, phối hợp chặt chẽ trong công tác kiểm tra, xử lý tình trạng mua bán, vận chuyển, tàng trữ và sử dụng các loại pháo trái phép, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và đảm bảo an toàn cho người dân trong dịp Tết Nguyên đán.

Minh Ngọc