Ngành bán lẻ trong nước lấy lại đà phục hồi nhưng không đồng đều

Theo báo cáo, tính chung 8 tháng đầu 2025, doanh thu bán lẻ hàng hóa ước đạt gần 3.500 tỷ đồng, tăng hơn 8% so với cùng kỳ.

Kết quả khảo sát của Vietnam Report cũng ghi nhận gần 2/3 số doanh nghiệp có kết quả kinh doanh khởi sắc. Nhiều doanh nghiệp đầu ngành ghi nhận lợi nhuận ấn tượng nhờ bắt đúng nhu cầu thị trường, và đi sớm với các quyết sách nhằm định hình lại cuộc chơi.

Dưới góc nhìn của cộng đồng doanh nghiệp bán lẻ, dù còn nhiều ẩn số song nhìn chung, phục hồi là xu hướng chủ đạo trong năm 2025. Động lực tăng trưởng đến từ sự cộng hưởng của 2 yếu tố: nỗ lực tái cấu trúc chiến lược từ bên trong doanh nghiệp và chính sách hỗ trợ từ môi trường vĩ mô.

Tuy nhiên, quá trình phục hồi không đồng đều, mà thể hiện sự phân hóa rõ rệt giữa các phân khúc bán lẻ và từng nhóm doanh nghiệp, tùy thuộc vào danh mục sản phẩm, năng lực quản trị và mức độ sẵn sàng, nhạy bén trước những thay đổi.

Trước hết, nền tảng vĩ mô thuận lợi và chính sách kích cầu tiêu dùng từ Chính phủ đang đóng vai trò như “chất xúc tác” thúc đẩy niềm tin thị trường và khơi thông dòng chảy tiêu dùng.

Các biện pháp như giảm thuế VAT, đẩy mạnh chuẩn hóa hoạt động hộ kinh doanh, chống hàng giả và gian lận thương mại không chỉ khuyến khích nhu cầu mua sắm mà còn tạo lập môi trường cạnh tranh minh bạch, qua đó giúp các doanh nghiệp chân chính – tuân thủ thuế và quy định – có cơ hội khẳng định năng lực và mở rộng thị phần.

Dẫu vậy, theo Vietnam Report, năng lực nội tại mới là yếu tố quyết định thành bại của doanh nghiệp. Doanh nghiệp chỉ có thể tận dụng thời cơ nếu sở hữu tầm nhìn chiến lược rõ ràng, sức mạnh thương hiệu và năng lực thực thi hiệu quả. Điều này dẫn tới sự phân hóa về biên lợi nhuận: nhóm dẫn đầu thường có quy mô và độ phủ mạng lưới rộng, cho phép giảm chi phí vận hành, đồng thời đàm phán điều kiện thuận lợi với nhà cung cấp.

Sự phân hóa còn thể hiện rõ giữa các danh mục hàng hóa. Theo khảo sát của Vietnam Report, ngành hàng tiêu dùng nhanh được đa số các doanh nghiệp dự báo phục hồi mạnh mẽ nhờ nhu cầu thiết yếu luôn ổn định và sự bứt phá trong chiến lược mở rộng.

Trong khi đó, nhóm sản phẩm lâu bền và gia dụng được dự báo tăng trưởng chậm hơn do người tiêu dùng vẫn thận trọng trước các quyết định chi tiêu lớn, đặc biệt trong bối cảnh áp lực từ rủi ro lạm phát và biến động thương mại toàn cầu vẫn tồn tại.

Bên cạnh những điểm sáng, khảo sát của Vietnam Report cũng cho thấy năm 2025 còn tiềm ẩn nhiều khó khăn đối với tăng trưởng của doanh nghiệp như: biến động thuế quan và dòng chảy thương mại quốc tế; biến động tỷ giá; áp lực chi phí vận hành - những yếu tố có mối liên hệ chặt chẽ, tạo thành vòng xoáy tác động đa chiều lên hoạt động kinh doanh.

Trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ và các hàng rào thuế quan gia tăng, chi phí nhập khẩu nguyên liệu và thành phẩm, đặc biệt với nhóm hàng lâu bền và cao cấp phụ thuộc nhiều vào nguồn cung nước ngoài cũng có rủi ro biến động theo.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp bán lẻ còn đối mặt với gánh nặng chi phí vận hành từ tiền thuê mặt bằng, logistics, nhân sự đến chi phí marketing ở mức cao.

Đặc biệt, các kênh bán hàng trực tuyến – vốn đang đóng vai trò trọng yếu trong chiến lược bán lẻ hiện đại – cũng trở thành nguồn phát sinh chi phí mới khi các sàn thương mại điện tử đã tăng phí giao dịch, hoa hồng và chi phí quảng cáo. Do đó, đặt ra bài toán tối ưu hóa kênh bán và chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp.

Lưu Thủy