Ngành bán lẻ Việt Nam 2025: Uy tín, minh bạch và công nghệ định hình cuộc chơi

Nguồn: Vietnam Report, tháng 9/2025

Nguồn: Vietnam Report, tháng 9/2025

Ngoại lực tạo đà, nội lực dẫn dắt

Sau một năm 2024 nhiều tín hiệu lạc quan, nửa đầu năm 2025 tiếp tục ghi nhận đà phục hồi ổn định của ngành bán lẻ. Tiêu dùng cuối cùng tăng 7,95% so với cùng kỳ, đóng góp tới 84,2% vào tăng trưởng GDP. Doanh thu bán lẻ tám tháng đầu năm đạt hơn 3,4 triệu tỷ đồng, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước. Những con số này khẳng định sức mạnh của tiêu dùng nội địa trong bối cảnh xuất khẩu và đầu tư đối mặt với áp lực thuế quan, tỷ giá và biến động thương mại quốc tế.

Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát doanh nghiệp bán lẻ, tháng 8/2025

Tuy nhiên, đằng sau sự khởi sắc vẫn là sự phân hóa rõ rệt. Những doanh nghiệp có tầm nhìn chiến lược, thương hiệu mạnh và năng lực quản trị hiệu quả đã nhanh chóng đón đầu xu thế, thu hút khách hàng trung thành và mở rộng dịch vụ bổ trợ như tài chính tiêu dùng, mua trước trả sau. Ngược lại, không ít doanh nghiệp dù có doanh thu tăng trưởng nhưng lợi nhuận bị co hẹp do chi phí vận hành lớn và cạnh tranh về giá. Đây là lời cảnh tỉnh rằng nội lực mới là yếu tố quyết định, còn ngoại lực vĩ mô chỉ đóng vai trò chất xúc tác.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách kích cầu, từ giảm thuế VAT, chuẩn hóa hộ kinh doanh, chống gian lận thương mại đến Nghị định 232/2025/NĐ-CP về quản lý và kinh doanh vàng, góp phần khơi thông dòng chảy tiêu dùng và đầu tư. Song song, doanh nghiệp phải chủ động tái cấu trúc, bởi nếu không nâng cấp kịp thời, họ sẽ bị loại khỏi cuộc chơi. Nửa cuối năm 2025 trở thành thời điểm bản lề, định hình cấu trúc cạnh tranh mới của toàn ngành.

Minh bạch – trụ cột của niềm tin và cạnh tranh

Trong ngành bán lẻ, “chữ tín” là tài sản quý giá nhất. Khảo sát của Vietnam Report chỉ ra rằng yếu tố “thương hiệu uy tín, nổi tiếng” và “nguồn gốc hàng hóa rõ ràng” đã vươn lên dẫn đầu trong ưu tiên tiêu dùng năm 2025, thay thế cho những tiêu chí khác như giá cả hay sự tiện lợi. Người tiêu dùng ngày càng cảnh giác trước hàng giả, hàng kém chất lượng, đặc biệt trong thực phẩm và dược phẩm. Chỉ một sản phẩm sai lệch cũng có thể phá hủy hình ảnh doanh nghiệp tích lũy hàng chục năm.

Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát người tiêu dùng ngành bán lẻ, tháng 9/2024 và tháng 8/2025

Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi 2025 đã bổ sung khái niệm “hộ chiếu số” cho sản phẩm, yêu cầu mọi hàng hóa lưu thông từ năm 2026 phải có mã định danh truy xuất nguồn gốc đầy đủ, từ sản xuất đến tiêu dùng. Đây là bước ngoặt buộc doanh nghiệp phải chuẩn hóa dữ liệu chuỗi cung ứng, kết nối với cổng truy xuất quốc gia và ứng dụng công nghệ như QR code nâng cao, blockchain hay nền tảng quản trị truy xuất. Ai đi trước sẽ có lợi thế vượt trội trong xây dựng niềm tin khách hàng và khả năng cạnh tranh quốc tế.

Tuy nhiên, minh bạch không chỉ dừng ở khâu kỹ thuật. Doanh nghiệp cần biến minh bạch thành câu chuyện truyền thông chiến lược, giải thích cho khách hàng hiểu về quy trình kiểm soát chất lượng và triết lý kinh doanh. Truyền thông minh bạch giúp thiết lập mối quan hệ hai chiều bền vững với thị trường. Khi niềm tin trở thành “hàng rào bảo vệ” trước cạnh tranh khốc liệt, minh bạch chính là chìa khóa để doanh nghiệp giữ vững thị phần và mở rộng tầm ảnh hưởng.

Công nghệ và truyền thông số: Vũ khí cạnh tranh trong kỷ nguyên mới

Nếu minh bạch là trụ cột của uy tín, thì công nghệ lại là “xương sống” vận hành của doanh nghiệp bán lẻ hiện đại. Khảo sát của Vietnam Report cho thấy 88,9% doanh nghiệp đã chọn “đẩy mạnh đầu tư công nghệ, chuyển đổi số” là chiến lược trọng tâm trong năm 2025, tăng mạnh so với 45,8% của năm 2024.

Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát doanh nghiệp bán lẻ, tháng 8/2024-2025

Công nghệ giúp doanh nghiệp minh bạch hóa dữ liệu, tối ưu vận hành, mở rộng điểm chạm số và cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng. Song song, marketing số và hình ảnh thương hiệu cũng được chú trọng hơn, với hơn 55% doanh nghiệp ưu tiên chiến lược này. Trong kỷ nguyên mạng xã hội, người tiêu dùng không còn chỉ nghe quảng cáo truyền thống mà chủ động tham khảo đánh giá cộng đồng, video review, so sánh và chia sẻ trải nghiệm. Doanh nghiệp muốn tồn tại buộc phải hiện diện liên tục trên nền tảng số, tạo kết nối sâu sắc và gắn bó với khách hàng.

Đặc biệt, làn sóng AI tạo sinh (Gen AI) đang thay đổi hành trình khách hàng. Phần lớn thế hệ Y sẵn sàng đón nhận quảng cáo do AI tạo ra nếu phù hợp nhu cầu cá nhân, trong khi thế hệ Z lại khắt khe hơn, yêu cầu tính minh bạch và sự chân thực. Điều này đặt ra bài toán tinh tế cho doanh nghiệp: vừa tận dụng AI để tối ưu marketing, vừa phải đảm bảo thông điệp trung thực và gắn với giá trị thật.

Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát người tiêu dùng ngành bán lẻ, tháng 8/2025

Truyền thông cũng trở thành mặt trận quyết liệt. Các chủ đề sản phẩm, hình ảnh PR, tài chính, giá cả và CSR chiếm ưu thế trên truyền thông ngành bán lẻ. Đặc biệt, trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững lần đầu lọt top 5 chủ đề nổi bật, phản ánh kỳ vọng công chúng rằng doanh nghiệp không chỉ mang giá trị thương mại mà còn phải đóng góp cho cộng đồng. Tuy nhiên, cảnh giác với “tẩy xanh” đang tăng, đòi hỏi doanh nghiệp phải chứng minh bằng hành động và số liệu cụ thể, thay vì lời hứa suông.

Bức tranh bán lẻ Việt Nam năm 2025 vừa rực rỡ cơ hội vừa chất chứa áp lực. Tiêu dùng nội địa là động lực tăng trưởng, song chỉ những doanh nghiệp kiên định với minh bạch, dám đổi mới công nghệ và gắn bó với giá trị cốt lõi mới có thể bứt phá. Trong hành trình ấy, uy tín trở thành tài sản vô giá, công nghệ là vũ khí cạnh tranh, còn trách nhiệm xã hội là thước đo bền vững.

Câu hỏi cho giai đoạn bản lề không còn là “doanh nghiệp có tham gia hay không”, mà là “ai sẽ đi trước, tạo dấu ấn và dẫn dắt cuộc chơi”. Khi chuẩn mực minh bạch và bền vững ngày càng khắt khe, người tiêu dùng sẽ là trọng tài công minh nhất, còn niềm tin sẽ là vương miện dành cho những thương hiệu xứng đáng.

Đức Thuận