Ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam vẫn chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu linh kiện cho thị trường trong nước

Ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng, Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) chia sẻ tại sự kiện - Ảnh B.A.

Chia sẻ thêm, ông Vũ Bá Phú, nhấn mạnh: “Đến cuối năm 2024, ngành CNHT Việt Nam có khoảng hơn 6.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong các ngành dệt may; sản xuất lắp ráp ô tô; da giày; cơ khí chế tạo và điện tử. Ngành công nghiệp hỗ trợ đã đóng góp phát triển một số ngành công nghiệp chủ lực của Việt Nam, giúp cho Việt Nam tăng trưởng xuất siêu từ 2 tỷ USD năm 2017 đến hơn 28 tỷ USD trong năm 2024. Tuy nhiên, Ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam vẫn chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu linh kiện cho thị trường trong nước. Con số này là một thách thức lớn, đặc biệt khi mỗi năm Việt Nam phải nhập khẩu hàng tỷ USD linh kiện từ nước ngoài để phục vụ sản xuất trong nước.

Để đáp ứng được mục tiêu phát triển, ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cần đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển công nghiệp xanh. Việc ứng dụng các công nghệ mới, tự động hóa trong sản xuất và tối ưu hóa quy trình là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp cải thiện năng suất và đáp ứng các yêu cầu về chất lượng ngày càng cao của thị trường quốc tế.

Bộ Công Thương đã và đang triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất, năng lực quản trị, chuyển đổi số cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, hợp tác với các tập đoàn đa quốc gia, các doanh nghiệp FDI lớn đang hoạt động tại Việt Nam. Hàng năm, Bộ Công Thương đều phê duyệt Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ nhằm xúc tiến, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân nâng cao năng lực trong hoạt động phát triển công nghiệp hỗ trợ.

Năm 2025, Chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại được Bộ Công thương phê duyệt gồm 118 hoạt động nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tìm hiểu thị trường, kết nối đối tác, tận dụng được các lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), quảng bá, giới thiệu sản phẩm đến các nhà nhập khẩu nước ngoài, và tìm nguồn nguyên liệu ổn định phục vụ sản xuất. Qua đó, giúp doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Các đại biểu tham gia hội thảo - Ảnh B.A.

Bên cạnh hoạt động, sự kiện còn bao gồm hội thảo chuyên đề, hoạt động kết nối giao thương và đào tạo nâng cao năng lực cho doanh nghiệp. Đặc biệt, Hội thảo “Xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ” sẽ được tổ chức vào ngày 5/8 tới đây tại Hà Nội. Đây là sự kiện chuyên sâu do Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) phối hợp với Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tại Hà Nội và các đơn vị liên quan thực hiện, nhằm thúc đẩy thu hút đầu tư vào các lĩnh vực then chốt của công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, tăng cường khả năng hợp tác, thúc đẩy thu hút đầu tư và triển khai hiệu quả các dự án đầu tư giữa các địa phương, khu công nghiệp, cụm công nghiệp và doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp FDI, tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất công nghiệp hỗ trợ toàn cầu. Với quy mô dự kiến 150 đại biểu, hội thảo là cơ hội quan trọng để quảng bá tiềm năng đầu tư, chia sẻ định hướng phát triển và tìm kiếm cơ hội hợp tác phát triển bền vững trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ” – Ông Vũ Bá Phú, cho biết thêm.

Trong tiến trình này, Nhật Bản tiếp tục giữ vai trò là đối tác chiến lược hàng đầu. Hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong phát triển công nghiệp hỗ trợ được đánh giá là hình mẫu điển hình. Nhật Bản hiện là một trong những đối tác đầu tư hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực công nghiệp chế tạo và công nghệ cao. Cụ thể, trong thập kỷ qua giá trị đầu tư trực tiếp từ Nhật Bản vào Việt Nam vẫn đạt giá trị lớn lên đến 3,5 tỷ USD năm 2024, đứng thứ 5 về giá trị đầu tư.

Ông Haruhiko Ozasa, Trưởng Đại diện, Tổ chức Thúc đẩy Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) –VPĐD tại Hà Nội, chia sẻ: “Theo khảo sát mới nhất của Tổ chức Thúc đẩy Ngoại Thương Nhật Bản (JETRO) năm 2024, có tới 56,1% doanh nghiệp Nhật Bản đang hoạt động tại Việt Nam dự định mở rộng đầu tư trong vòng 1–2 năm tới, một con số vượt xa mức trung bình của ASEAN. Hơn nữa, 50,9% trong số các công ty này có ý định tăng cường mua sắm tại Việt Nam, đây là tỷ lệ cao nhất trong số các nước ASEAN.

Với nhu cầu ngày càng tăng về nội địa hóa chuỗi cung ứng và kết nối hiệu quả giữa doanh nghiệp hai nước, các bên đã hiện thực hóa điều này qua một sáng kiến cụ thể. JETRO – VPĐD tại Hà Nội – đã chủ động phối hợp với Cục Xúc tiến Thương mại (VIETRADE) và Công ty RX Tradex Việt Nam nhằm thiết lập một nền tảng kết nối hiệu quả giữa doanh nghiệp hai nước. Từ khảo sát nhu cầu thực tiễn, đến việc xây dựng môi trường giao lưu chuyên sâu, sáng kiến này đã được hiện thực hóa qua việc tổ chức Triển lãm Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam – Nhật Bản (Japan - Vietnam Supporting Industries Exhibition - SIE) lần thứ 11, đồng địa điểm với Triển lãm Quốc tế về Máy móc và Công nghệ ngành Công nghiệp chế tạo và Công nghiệp Hỗ trợ (Vietnam Manufacturing Expo - VME) lần thứ 17. "Triển lãm kép" này không chỉ mở rộng quy mô mà còn tăng chiều sâu hợp tác giữa các bên liên quan.

Triển lãm kép VME – SIE 2025 đóng vai trò chiến lược trong việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển chuỗi cung ứng nội địa bền vững, đồng thời mở rộng kết nối đầu tư chất lượng cao từ Nhật Bản. Thông qua các phiên kết nối doanh nghiệp (B2B) được tổ chức bài bản và sự hỗ trợ chặt chẽ từ các cơ quan xúc tiến thương mại hai nước, triển lãm góp phần thúc đẩy dòng đầu tư chất lượng cao từ Nhật Bản, đồng thời tạo tiền đề cho các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất và đáp ứng yêu cầu toàn cầu hóa”.

Ông Haruhiko Ozasa cũng thông tin thêm: “Riêng tại triển lãm SIE năm nay, sẽ có 20 doanh nghiệp Nhật Bản tham gia với vai trò là nhà mua hàng, tập trung tìm kiếm đối tác trong các lĩnh vực then chốt như: gia công kim loại tấm, nhựa công nghiệp, gia công CNC chính xác, linh kiện điện tử và các sản phẩm phụ trợ khác. Song song đó, khoảng 20 doanh nghiệp Việt Nam có năng lực sản xuất và cung ứng được tuyển chọn kỹ lưỡng sẽ trực tiếp kết nối và làm việc với các đối tác Nhật Bản”.

Bình An