Ngành giáo dục TP.HCM: Sáng tạo, đột phá, phát triển bền vững

Với quy mô giáo dục lớn nhất nước sau sáp nhập với hai tỉnh Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu cũ, ngành giáo dục TP.HCM đang có rất nhiều cơ hội và không ít thách thức. Báo Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM, về vấn đề này.

Cơ hội mới cho ngành giáo dục TP.HCM

. Phóng viên: Thưa ông, sau sáp nhập, TP.HCM trở thành siêu đô thị giáo dục, ngành giáo dục TP đã điều chỉnh thế nào về mặt quản lý?

+ Ông Nguyễn Văn Hiếu: Với số lượng học sinh (HS) và cơ sở giáo dục tăng sau sáp nhập, TP.HCM trở thành trung tâm giáo dục hàng đầu cả nước. Đây là cơ hội để quy hoạch mạng lưới trường lớp, phát triển nguồn lực, song cũng đặt ra nhiều thách thức trong bổ sung nhân sự, chất lượng đào tạo và phân bổ nguồn lực hợp lý.

Hiện Sở GD&ĐT đang vận hành theo ba khu vực: Khu vực 1 (TP.HCM cũ), khu vực 2 (Bình Dương cũ) và khu vực 3 (Bà Rịa-Vũng Tàu cũ). Các cuộc họp chuyên môn được tổ chức kết hợp trực tiếp và trực tuyến để phù hợp thực tế.

Chúng tôi cũng xây dựng mô hình 16 cụm chuyên môn, mỗi cụm 10-12 phường, xã nhằm tăng cường kết nối trong triển khai nhiệm vụ ở cơ sở.

Học sinh Trường THCS Trần Quốc Toản 1 trong một giờ học tại thư viện thông minh. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN

. Hiện nhiều địa phương, nhất là khu vực đông dân cư, đang đối mặt với quá tải trường lớp, ngành giáo dục TP.HCM đã có kế hoạch nào để khắc phục?

+ Ngành giáo dục TP.HCM đang chịu áp lực lớn về hạ tầng, đặc biệt tại các khu vực có tốc độ tăng dân số cơ học cao trong khi tốc độ xây trường mới chưa theo kịp nhu cầu thực tế.

TP đang đẩy mạnh đầu tư xây dựng mới, cải tạo các cơ sở giáo dục. Sở GD&ĐT được giao phối hợp với các địa phương rà soát quỹ đất, đẩy nhanh tiến độ các dự án, khuyến khích xã hội hóa để huy động thêm nguồn lực...

Học sinh Trường Tiểu học Đặng Thùy Trâm, phường An Tây Hội, TP.HCM bắt đầu bước vào năm học mới. Ảnh: NGUYỆT NHI

. Một thách thức nữa là tình trạng thừa - thiếu giáo viên (GV) cục bộ, năm học này TP đã có những giải pháp nào?

+ Năm học 2025-2026, TP.HCM vẫn thiếu GV tiếng Anh, âm nhạc, mỹ thuật… ở các bậc học. Ngoài gấp rút tuyển viên chức, chúng tôi đang rà soát toàn địa bàn để điều chuyển nhân lực theo thẩm quyền. Đồng thời, phối hợp với Sở Nội vụ để tham mưu UBND TP trình HĐND phê duyệt số lượng lao động hợp đồng phù hợp với thực tế.

Về lâu dài, TP sẽ đặt hàng đào tạo GV, tiếp tục tham mưu các chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao.

Học sinh Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa, TP.HCM, trong 1 giờ học tại thư viện thông minh của trường. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN

Tận dụng chuyển đổi số để đi tắt đón đầu

. Trong bối cảnh mới cần kết nối liên vùng, ngành giáo dục TP.HCM làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý, dạy và học?

+ TP.HCM đang xây dựng hệ thống dữ liệu giáo dục đồng bộ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và big data trong phân tích, thống kê, hỗ trợ ra quyết định quản lý.

Trong giảng dạy, chúng tôi đẩy mạnh mô hình lớp học số, hệ sinh thái học tập số, tích hợp học liệu mở, nền tảng học trực tuyến, công nghệ vào nghiên cứu khoa học và các hoạt động khác.

Lớp học Google của Trường THCS Cát Lái được nhà trường mạnh dạn xã hội hóa. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN

. Theo Kết luận 91 của Bộ Chính trị, việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học đang được chú trọng. TP.HCM sẽ triển khai thế nào, thưa ông?

+ TP.HCM là đơn vị tiên phong triển khai lộ trình từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Giai đoạn 1 (2025-2026), chuẩn bị và thí điểm; giai đoạn 2 (2027-2030), triển khai diện rộng và đánh giá.

Quá trình triển khai tập trung nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường, mở rộng môi trường sử dụng tiếng Anh ngoài trường học; tổ chức thí điểm ở các trường chất lượng cao, trường tiên tiến hội nhập quốc tế và khu vực, sau đó rút kinh nghiệm, điều chỉnh lộ trình và nhân rộng mô hình.

Dựa trên kết quả sơ kết 2025-2030, ngành giáo dục TP sẽ hướng đến các mục tiêu cao hơn.

Học sinh Trường THCS Hà Huy Tập, phường Gia Định, TP.HCM. Ảnh: NGUYỆT NHI

. Xin ông cho biết mục tiêu của ngành giáo dục TP.HCM trong năm học mới cũng như định hướng dài hạn cho một TP giáo dục hiện đại, hội nhập?

+ Chủ đề năm học 2025-2026 của ngành giáo dục TP là “Giữ vững kỷ cương, khơi nguồn sáng tạo, mạnh dạn đột phá, hướng đến mục tiêu phát triển giáo dục TP.HCM bền vững”.

Ngành giáo dục TP tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, quản lý giáo dục và phát triển trường lớp đồng bộ. Chúng tôi đặc biệt quan tâm xây dựng môi trường học đường an toàn, hạnh phúc, tạo điều kiện để HS phát triển toàn diện, không em nào bị bỏ lại phía sau.

. Xin cảm ơn ông.•

NGUYỄN QUYÊN