Ngành hàng điện tử tiêu dùng có dễ 'lội ngược dòng'?

Trong báo cáo đánh giá mới nhất về hoạt động kinh doanh bán lẻ của CTCP Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG) của Bộ phận phân tích thuộc Công ty chứng khoán VCBS có đưa ra triển vọng mảng bán lẻ ICT (công nghệ thông tin và truyền thông) nội địa kỳ vọng phục hồi trong 2 quý cuối năm 2023.

Tia sáng sau thời điểm “chạm đáy”

Còn xét về rủi ro của MWG trong nửa cuối năm nay, đó là nhu cầu đối với các sản phẩm điện thoại, điện máy phục hồi chậm hơn kỳ vọng.

Đánh giá về khả năng phục hồi của nhà bán lẻ hàng đầu này trong ngành hàng tiêu dùng ở Việt Nam, VCBS cho rằng sẽ cần thêm thời gian để MWG chứng minh được hiệu quả của chiến lược kinh doanh mới.

Sau thời điểm “chạm đáy”, dù còn đối mặt không ít rủi ro, nhưng các doanh nghiệp trong ngành hàng điện tử tiêu dùng vẫn được dự đoán sẽ có mức tăng trưởng lợi nhuận ròng mạnh nhất kể từ quý 4/2023 trở đi.

Riêng về triển vọng phục hồi của thị trường ICT trong các tháng tới, chuyên gia phân tích nhận định chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) 2% sẽ không bao gồm các sản phẩm công nghệ thông tin như smartphone, máy tính bảng, laptop…

Do đó, tác động của việc giảm thuế này lên nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm ICT là không nhiều so với kỳ vọng về tác động của 4 lần hạ mặt bằng lãi suất. Điều đó dẫn đến quan điểm thận trọng hơn về khả năng phục hồi của thị trường ICT vào cuối năm.

Nhìn từ đánh giá như trên sẽ thấy vẫn còn đó những thách thức không chỉ với MWG mà còn cho cả ngành hàng điện tử tiêu dùng trong nước nói chung. Nhất là trong bối cảnh tiêu dùng yếu dưới tác động tiêu cực của các yếu tố vĩ mô.

Điều này có thể thấy rõ từ các công ty phân phối và bán lẻ điện tử tiêu dùng sụt giảm mạnh cả về doanh thu và lợi nhuận trong nửa đầu năm nay do đây là loại sản phẩm dễ bị người tiêu dùng cắt giảm nhất trước biến động thu nhập.

Tuy vậy, như kỳ vọng từ Bộ phận phân tích thuộc Công ty chứng khoán VnDirect, xu hướng giảm lãi suất cho vay sẽ tiếp tục sau các đợt cắt giảm lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước, giúp tín dụng tiêu dùng dần quay trở lại sau khi nợ xấu được kiểm soát.

Vì thế, đối với các sản phẩm ICT, đặc biệt là điện thoại thông minh, với chu kỳ thay thế điện thoại ước tính từ 2-2,5 năm, vẫn có hy vọng quý 4/2023 sẽ là thời điểm “bùng nổ” khi niềm tin của người tiêu dùng sau thời điểm “chạm đáy” sẽ tăng lên và nhu cầu mạnh mẽ sau 1 năm thắt chặt tiêu dùng.

Đối mặt “cuộc chiến” duy trì thị phần

Cho rằng các công ty phân phối và bán lẻ điện tử tiêu dùng sẽ có mức tăng trưởng lợi nhuận ròng mạnh nhất kể từ quý 4/2023, chuyên gia phân tích của VnDirect dự đoán các doanh nghiệp trong ngành hàng này phải đối mặt với “cuộc chiến” duy trì thị phần trong năm nay.

Theo đó, các nhà bán lẻ lớn đang tiến hành cuộc chiến “giá rẻ” trong bối cảnh nhu cầu yếu để giảm tồn kho, đồng thời duy trì hoặc mở rộng thị phần nhờ quy mô lớn và khả năng tài chính mạnh.

Chẳng hạn như từ tháng 4/2023, MWG đã tham gia vào cuộc chiến giảm giá đối với các sản phẩm ICT và ký kết mở bán đặc biệt đối với một số model điện thoại giá rẻ như Xiaomi, Realme nhằm kích cầu tiêu dùng ở phân khúc thấp. Bước đi này đã giúp cho MWG tăng trưởng doanh thu hàng tháng trong bối cảnh thị trường chung suy giảm.

Có thể thấy MWG và CTCP Bán lẻ kỹ thuật số FPT (FRT) với thị phần hơn 60% thị trường điện thoại di động sẽ có cơ hội duy trì hoạt động kinh doanh và mở rộng thị phần sau khi bước vào chu kỳ phục hồi của tiêu dùng.

Hoặc như CTCP Thế giới số (DGW) đã xây dựng được mạng lưới phân phối vững mạnh với thị phần phân phối ICT dẫn đầu về doanh thu. Công ty này ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc về doanh thu/lợi nhuận ròng trong 5 năm gần nhất với tốc độ tăng trưởng kép 38,6%/57,6%.

Trong 2 năm gần đây, DGW đã ký hợp đồng phân phối sản phẩm của nhiều thương hiệu tiềm năng như Apple, Whirlpool và Joyong trong ngành hàng gia dụng, hàng tiêu dùng với AB InBev và thiết bị công nghiệp với Achison M&A. Đây sẽ là chất xúc tác tăng trưởng cho DGW trong giai đoạn tiếp theo trên thị trường điện tử tiêu dùng ở Việt Nam.

Xét thêm về mặt triển vọng của ngành hàng điện tử tiêu dùng, có thể tham khảo báo cáo của Euromonitor. Đó là với dân số hơn 100 triệu người và nhóm nhân khẩu học trẻ, trong đó 70% dưới 35 tuổi, dân số am hiểu công nghệ của Việt Nam cùng với sự phát triển của nền kinh tế internet và sự mở rộng của tầng lớp trung lưu sẽ tạo nhu cầu cao về nhiều loại sản phẩm từ điện tử tiêu dùng đến thiết bị gia dụng và duy trì mức tăng trưởng bền vững từ 6%-10%/năm trong giai đoạn 2023 - 2026.

Ngoài ra, cần lưu ý nhân tố quan trọng của thế hệ Z (người người trẻ được sinh từ năm 1995 cho đến năm 2012) – một thế hệ người tiêu dùng mới lớn lên với thời đại công nghệ, đi đầu trong mua sắm, với những đặc trưng riêng, cũng sẽ dẫn đến nhiều thay đổi lớn trong hành trình mua sắm mặt hàng điện tử tiêu dùng ở Việt Nam.

Ngoài ra, theo Ts. Nguyễn Nhật Minh (Đại học RMIT), người tiêu dùng Việt ngày càng có xu hướng mua sắm thông minh hơn. Họ tìm kiếm thêm nhiều trải nghiệm tinh tế hơn và mong chờ nhận được thêm nhiều giá trị hơn thay vì chỉ “săn” ưu đãi giảm giá đơn thuần.

Để cải thiện sức mua với ngành hàng điện tử tiêu dùng, vị chuyên gia RMIT nhấn mạnh đến việc nâng cao trải nghiệm người tiêu dùng một cách toàn diện. Trong đó có thể kể đến các sáng kiến mới như shoppertainment (kết hợp mua sắm với giải trí), cá nhân hóa và công nghệ thực tế ảo.

Bên cạnh đó, Ts. Nguyễn Nhật Minh có lời khuyên là nên đẩy mạnh đầu tư ứng dụng công nghệ trong từng ‘điểm chạm’ xuyên suốt hành trình mua sắm của khách hàng. Đó là một cách để doanh nghiệp có được sự trung thành của khách hàng.

Nhìn chung, sau giai đoạn ảm đạm trong nửa đầu năm, điều hy vọng là các doanh nghiệp trong ngành điện tử tiêu dùng cần nắm bắt tốt những thay đổi lớn trong xu hướng mua sắm nhằm “sống sót" được cũng như duy trì thị phần trong nửa cuối năm nay, để việc “lội ngược dòng” không đến nỗi quá khó khăn.

Thế Vinh