Ngành Tài chính: Kiên định chính sách tài khóa linh hoạt, chặt chẽ

Đến nay, ngành Tài chính luôn giữ thế chủ động, linh hoạt trong thực hiện các chính sách tài khóa ứng phó với dịch bệnh.

Do đó, từ nay đến cuối năm, Bộ Tài chính tiếp tục kiên định điều hành chính sách tài chính – ngân sách linh hoạt, đồng bộ, phấn đấu thu đạt dự toán, chi chặt chẽ tiết kiệm, đảm bảo nguồn mua vắc-xin và phòng chống Covid-19.

Phấn đấu hoàn thành cao nhất thu ngân sách năm 2021

Với kết quả thực hiện thu, chi ngân sách nhà nước (NSNN) 5 tháng, Bộ Tài chính ước thực hiện thu ngân sách tháng 6 khoảng 77 nghìn tỷ đồng, lũy kế thu ngân sách 6 tháng ước đạt xấp xỉ 745 nghìn tỷ đồng, bằng 55,5% dự toán, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm 2020, xấp xỉ so với mức thực hiện cùng kỳ năm 2019. Chi 6 tháng ước đạt 725 nghìn tỷ đồng, bằng 43% dự toán; trong đó: chi đầu tư phát triển ước đạt 34,1% dự toán. Riêng tiến độ giải ngân vốn 6 tháng đầu năm ước đạt 34,15% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Dù kết quả thu ngân sách nửa năm đảm bảo tiến độ, nhưng thời điểm khó khăn vẫn còn ở phía trước. Chính vì thế, Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính - NSNN, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, ưu tiên dành nguồn lực phục vụ phòng, chống dịch và các nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, đột xuất khác. Trong đó, Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cắt giảm tối thiểu 50% kinh phí hội nghị, công tác trong và ngoài nước còn lại (trừ các hoạt động quan trọng, cấp bách và phục vụ công tác phòng chống dịch của một số bộ) và tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2021 để bổ sung nguồn cho công tác phòng, chống dịch Covid-19, tăng đầu tư phát triển và nhiệm vụ an ninh, quốc phòng cần thiết.

Đây cũng là đề bài khá thách thức đối với ngành Tài chính. Ngay lập tức, Bộ Tài chính đã lên phương án về kịch bản cho nhiệm vụ thu - chi từ nay đến cuối năm.

Về thu NSNN, Bộ Tài chính đề ra mục tiêu phấn đấu hoàn thành cao nhất nhiệm vụ thu NSNN năm 2021; tăng cường công tác quản lý thu, thu hồi nợ đọng thuế; tăng cường thanh tra, kiểm tra thuế; chống chuyển giá, trốn lậu thuế. Đồng thời, đôn đốc thu hồi các khoản nợ đọng thuế, phấn đấu giảm tỷ lệ nợ đọng thuế xuống dưới 5% tổng thu NSNN năm 2021.

Đối với nhiệm vụ chi ngân sách, thực hiện tổ chức điều hành chi NSNN chặt chẽ, tiết kiệm. Tập trung đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, thực hiện cắt giảm các khoản chi chưa thực sự cần thiết, chậm triển khai. Đồng thời, chưa thực hiện điều chỉnh tăng lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, lực lượng vũ trang nhân dân nhằm chia sẻ khó khăn với Chính phủ.

Tăng cường quản lý các nguồn thu tiềm năng

Trong thực hiện nhiệm vụ tài chính – NSNN, vai trò của các địa phương là hết sức quan trọng. Đối với ngân sách địa phương (NSĐP), Bộ Tài chính yêu cầu UBND các tỉnh chủ động sắp xếp, cắt giảm, giãn các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết. Trong đó, chủ động đảm bảo nguồn NSĐP (bao gồm cả nguồn cải cách tiền lương còn dư theo quy định) và sử dụng nguồn NSTW bổ sung (nếu có) để thực hiện các chính sách an sinh xã hội đã ban hành; không để phát sinh tình trạng chậm, muộn, nợ chế độ, chính sách trên địa bàn.

Bộ Tài chính lưu ý, trong trường hợp dự kiến thu NSĐP giảm so với dự toán được cấp có thẩm quyền giao trong khi vẫn phải chi thực hiện các nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, địa phương phải chủ động xây dựng phương án điều hành sử dụng các nguồn lực của mình (nguồn dự phòng, Quỹ Dự trữ tài chính, nguồn kết dư NSĐP, tăng thu năm 2020 được chuyển nguồn sang năm 2021 và các nguồn lực tài chính hợp pháp khác) theo quy định để đảm bảo cân đối NSĐP.

Về đảm bảo nguồn mua vắc-xin phòng Covid-19, theo Bộ Tài chính, thời gian tới tiếp tục chủ động cân đối, đảm bảo đầy đủ nguồn lực NSNN, huy động các nguồn tài trợ, đóng góp tự nguyện của cộng đồng doanh nghiệp, người dân trong và ngoài nước để mua vắc-xin và cho các hoạt động phòng chống Covid-19. Cùng với đó, tăng cường nguồn lực dự trữ quốc gia để ứng phó kịp thời các tình huống đột xuất, cấp bách, thiên tai, dịch bệnh, phòng chống biến đổi khí hậu, đảm bảo quốc phòng, an ninh...

Để đảm bảo cân đối ngân sách, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, thời gian tới, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống thu phù hợp với trình độ phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế. Trong đó sửa đổi bổ sung chính sách thu hợp lý, nuôi dưỡng nguồn thu, quản lý các nguồn thu tiềm năng như dịch vụ điện tử, Facebook, Google, Grab... Thực hiện sử dụng hóa đơn điện tử, quản lý dữ liệu điện tử để chống mua bán hóa đơn, bỏ lọt nguồn thu, hoàn thuế không đúng... Hạn chế tối đa lồng ghép các chính sách an sinh xã hội trong các luật về thuế, các chính sách ưu đãi ảnh hưởng đến thu ngân sách.

Cùng với đó, Bộ trưởng lưu ý, cần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế, chống thất thoát, gian lận thuế; tăng cường công tác chống chuyển giá, tăng cường quản lý thu, chống thất thu NSNN, chống gian lận thương mại... lành mạnh hóa môi trường sản xuất kinh doanh, đảm bảo lợi ích quốc gia; đảm bảo nguồn thu cho ngân sách. Đây cũng chính là những nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt được ngành Tài chính thực hiện trong trước mắt cũng như lâu dài.

Chính sách nhân văn “thời Covid-19”

Năm 2021 là năm có ý nghĩa hết sức quan trọng, năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng XIII; thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội nhiệm kỳ 5 năm, 10 năm. Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ của ngành Tài chính là hết sức nặng nề.

Tuy nhiên đến nay, ngành Tài chính luôn giữ thế chủ động, linh hoạt trong thực hiện các chính sách tài khóa ứng phó với dịch bệnh. Những tình huống đặc biệt luôn có những chính sách đặc biệt được áp dụng. Bộ Tài chính đã sớm tham mưu cho các cấp có thẩm quyền ban hành nhiều chính sách tài chính, nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, phục hồi sản xuất kinh doanh.

Những chính sách tài khóa thời gian qua đều hướng đến mục tiêu vì cộng đồng, từ những đối tượng quan trọng của nền kinh tế như doanh nghiệp đến những người bị ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhóm đối tượng yếu thế, người nghèo, người có công với cách mạng...

Đáng chú ý, ngành Tài chính đã có sáng kiến tham mưu trình Chính phủ thành lập Quỹ Vắc-xin phòng, chống Covid-19 nhằm huy động tổng hợp nguồn lực đóng góp của xã hội để cùng với ngân sách nhà nước, mua và nhập khẩu, nghiên cứu, sản xuất vắc-xin, vượt qua đạt dịch. Con số huy động vào quỹ tăng lên từng ngày, chứng tỏ đề xuất này đã lay động hàng triệu trái tim cùng hướng về đất nước.

Nhìn lại mới thấy, thời gian qua thu NSNN gặp nhiều khó khăn do các hoạt động sản xuất, kinh doanh bị ảnh hưởng nặng nề do tác động của đại dịch Covid-19. Không vì “khó mình mà gây khó người”, trong bối cảnh người dân và doanh nghiệp tiếp tục gặp khó, Bộ Tài chính tiếp tục trình Chính phủ kéo dài các biện pháp miễn, giảm, giãn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.

Khó khăn càng chồng chất, khi cùng lúc phải tăng chi cho công tác phòng, chống dịch Covid-19, vừa phải đảm bảo đủ nguồn lực mua vắc-xin tiêm phòng cho khoảng 80% dân số. Thế mới thấy, chính sách tài chính được điều hành hết sức nhân văn. Quan điểm của ngành Tài chính “vừa chặt vừa nới”, không có một khoản chi nào không có trong dự toán mà ra khỏi kho bạc, đã tiết kiệm rồi yêu cầu tiết kiệm thêm nữa; nhưng luôn đảm bảo nguồn để chi cho con người, chi cho an sinh xã hội và các nhiệm vụ cấp bách, phát sinh.

Ví như trong chỉ đạo gần đây đối với các địa phương, Bộ Tài chính cho biết, sẽ kiên quyết thu hồi các khoản kinh phí thường xuyên đã giao cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương nhưng đến ngày 30/6/2021 chưa phân bổ hoặc đã phân bổ mà chưa triển khai thực hiện (chưa phê duyệt dự toán, chưa tổ chức đấu thầu) và các khoản kinh phí thường xuyên chưa thực sự cần thiết để bổ sung nguồn dự phòng của ngân sách trung ương và ngân sách địa phương chi cho công tác phòng, chống dịch Covid-19. Đối với kinh phí chi thường xuyên các chương trình mục tiêu đã bố trí trong dự toán NSNN năm 2021, rà soát để lồng ghép trong các chương trình mục tiêu quốc gia, số còn lại sẽ cắt giảm chi tương ứng...

Minh Anh