Ngành Thuế tiên phong chuyển đổi số, thúc đẩy tự động hóa quy trình quản lý thuế
Quán triệt tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, cùng với những chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, Bộ Tài chính, ngành Thuế xác định chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ cấp thiết, mà còn là cơ hội lớn để khẳng định vai trò tiên phong trong tiến trình xây dựng nền tài chính số quốc gia.
Điện tử hóa toàn diện quy trình thủ tục hành chính thuế
Phó Cục trưởng Cục Thuế, Mai Sơn cho biết, trong dòng chảy mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, chuyển đổi số đã trở thành xu thế tất yếu, là động lực then chốt giúp ngành Thuế nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, mở rộng cơ sở thu và mang lại dịch vụ công minh bạch, thuận tiện hơn cho người dân và doanh nghiệp.
Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh chóng, yêu cầu đặt ra là ngành Thuế phải tiếp tục cải cách mạnh mẽ, điện tử hóa toàn diện quy trình thủ tục, khai thác dữ liệu thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ số hiện đại, để đáp ứng các chỉ đạo của Tổng Bí thư và Thủ tướng Chính phủ về xây dựng nền tài chính - thuế số vững mạnh, minh bạch, công bằng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trải nghiệm ứng dụng dịch vụ thuế số tại Hội chợ Chuyển đổi số ngành Thuế. Ảnh: Tuấn Nguyễn
Theo đó, ngành Thuế đặt mục tiêu đến năm 2030 tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về thuế. Xây dựng hệ thống pháp luật về quản lý thuế trong kỷ nguyên số theo xu hướng hội nhập, phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn Việt Nam. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh việc hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý thu thuế, ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại, có tính liên kết, tích hợp để thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thuế với 3 trụ cột chính là: Tạo thuận lợi cho người nộp thuế; nâng cao hiệu lực và trình độ quản lý thuế; thúc đẩy tự động hóa quy trình quản lý thuế.
Đồng thời, ngành Thuế sẽ tạo những cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp, người dân đồng hành cùng cơ quan thuế trong thực hiện xã hội hóa các giải pháp về quản lý thuế; phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu, ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại, qua đó xây dựng hệ sinh thái dữ liệu lớn (Big Data) của ngành, tích hợp liên thông dữ liệu trong và ngoài ngành.
Cùng với đó, tiếp tục ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích dữ liệu và hỗ trợ người nộp thuế (triển khai các trợ lý ảo, Chatbot, Voicebot cung cấp thông tin và giải đáp chính sách thuế tức thời); xây dựng các hệ thống phân tích, đánh giá rủi ro hiệu quả giúp nâng cao chất lượng quản lý, đảm bảo thu đúng, thu đủ các nguồn thu vào ngân sách nhà nước và kịp thời phát hiện gian lận thuế, trốn thuế...
Lấy sự hài lòng của doanh nghiệp làm thước đo
Ông Mai Sơn chia sẻ, hiện ngành Thuế đang chú trọng triển khai việc kết nối, chia sẻ dữ liệu toàn trình với các cơ sở dữ liệu quốc gia và bộ, ngành liên quan, nhằm hình thành hệ thống quản lý thuế mở và tích hợp, kết nối thông suốt với cơ sở dữ liệu quốc gia, đăng ký doanh nghiệp, hải quan, đất đai... cũng như các hệ thống thông tin của các bộ, ngành khác. Qua đó, chia sẻ dữ liệu và phối hợp quản lý giữa các cơ quan nhà nước được thực hiện tự động, đồng bộ, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi thực hiện nghĩa vụ thuế, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý của cơ quan thuế.
Từ nay đến hết năm 2025, ngành Thuế thực hiện triển khai cung cấp 100% thủ tục hành chính toàn trình. Kết nối với Cổng dịch vụ công quốc gia để cung cấp dịch vụ thuế điện tử tốt nhất cho người nộp thuế. Đây cũng là mục tiêu tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế, giảm chi phí tuân thủ và tăng tính minh bạch, hiệu quả trong công tác quản lý thuế.
Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế
Theo lãnh đạo Cục Thuế, để hiện thực hóa các mục tiêu chuyển đổi số nói trên, ngành Thuế đã và đang triển khai Kế hoạch tái cấu trúc hệ thống công nghệ thông tin. Hệ thống công nghệ thông tin mới khi hoàn thành sẽ là “xương sống” cho việc quản lý thuế điện tử, tự động hóa: xử lý tập trung, quyết định quản lý dựa trên quản lý rủi ro và phân tích dữ liệu.
Đồng thời, bên cạnh việc xây dựng hệ thống công nghệ thông tin, ngành Thuế cũng triển khai đồng bộ các giải pháp bổ trợ khác nhằm bảo đảm thành công của chuyển đổi số. “Trước hết, chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính thuế, đơn giản hóa quy trình, biểu mẫu, số hóa các khâu, các bước xử lý hồ sơ, nghiệp vụ thuế” - ông Mai Sơn nhấn mạnh.
Song song với đó, định kỳ đo lường và công bố mức độ hài lòng của người nộp thuế, coi đây là thước đo quan trọng đánh giá hiệu quả chuyển đổi số và chất lượng phục vụ của cơ quan thuế các cấp. Song song, một hệ thống chỉ tiêu KPI nội bộ sẽ được thiết lập để đánh giá hiệu quả hoạt động của cơ quan thuế, của công chức thuế trong môi trường số. Những giải pháp này nhằm tạo sự chuyển biến về thể chế, quy trình và con người, bảo đảm khi hệ thống công nghệ thông tin mới sẵn sàng thì bộ máy và nghiệp vụ cũng đã được “hiện đại hóa” một cách đồng bộ.
Ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đánh giá, ngành Thuế là một trong các ngành luôn đi đầu trong chuyển đổi số. Công tác chuyển đổi số của ngành Thuế được triển khai trước cả khi có Nghị quyết 57-NQ/TW, Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Ông Thân cho rằng, doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa mong muốn có được sự đồng hành của cơ quan thuế trong quá trình hoạt động và tuân thủ pháp luật thuế; cơ quan thuế có giải pháp tốt nhất hỗ trợ cho doanh nghiệp, để làm sao dữ liệu được tự động hóa, không chỉ kết nối các doanh nghiệp với nhau, với cơ quan thuế mà kết nối với các đơn vị khác, đặc biệt là ngân hàng, để những thông tin về chấp hành nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp giúp ngân hàng tự tin khi cho doanh nghiệp vay vốn…
Đồng quan điểm, ông Lê Hồng Quang - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Misa đánh giá rằng, công cuộc chuyển đổi số của ngành Thuế trong giai đoạn vừa qua đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Điển hình là hệ thống hóa đơn điện tử, tuy được triển khai trong thời gian ngắn, nhưng đã đi vào cuộc sống, mang lại rất nhiều thuận lợi cho doanh nghiệp.
Đa dạng hóa các dịch vụ thuế số
Tại Lễ Kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống ngành Thuế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng chỉ đạo, trong thời gian tới, ngành Thuế cần tiếp tục thực hiện chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý thuế, xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung. Đây là nhiệm vụ xuyên suốt, trọng tâm của toàn ngành.
Ngành Thuế cần khẩn trương xây dựng, triển khai Dự án Tái thiết kế hệ thống công nghệ thông tin toàn ngành, đảm bảo hiện đại hóa đồng bộ hệ thống, dữ liệu đầu vào “đúng, đủ, sạch, sống”.
Bên cạnh đó, cần tiếp tục xây dựng hệ thống quản lý thuế tập trung, tích hợp, thông minh, ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây, phân tích dữ liệu theo thời gian thực để nâng cao hiệu quả quản lý thuế và kịp thời kiểm soát chặt chẽ các rủi ro. Đồng thời, mở rộng, đa dạng hóa các dịch vụ thuế số, tạo môi trường giao dịch nhanh chóng, minh bạch, an toàn, thuận tiện cho mọi người nộp thuế. Chuyển đổi số phải trở thành động lực then chốt để nâng cao năng lực quản lý, đồng thời hỗ trợ tốt nhất cho doanh nghiệp, người dân.
Ngoài ra, ngành Thuế cần tiếp tục rà soát, tái thiết kế quy trình nghiệp vụ quản lý, bảo đảm thống nhất, khoa học, minh bạch, giảm chồng chéo, loại bỏ các thủ tục không cần thiết, từ đó nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong quản lý. Mọi hoạt động nghiệp vụ phải bảo đảm nguyên tắc công khai - đúng chính sách - đúng đối tượng, đặc biệt trong các khâu hoàn thuế, miễn giảm thuế, kiểm tra và quản lý nợ thuế.