Ngành Thuế và Hải quan vượt qua thách thức để chuyển đổi số thành công
Tại Diễn đàn Thuế - Hải quan năm 2023, PGS.TS Lê Xuân Trường - Trưởng khoa Thuế và Hải quan (Học viện Tài chính) cho rằng, khó khăn trong chuyển đổi số mà ngành Thuế và Hải quan đang gặp phải và phải vượt qua trong thời gian tới là cần phải thay đổi nhận thức của cả hệ thống, có tư duy số thì mới chuyển đổi số được thành công.
Theo PGS.TS Lê Xuân Trường, khó khăn và thách thức trong chuyển đổi số mà ngành Thuế và Hải quan đang gặp phải đầu tiên liên quan đến vấn đề tư duy của cả lãnh đạo và công chức các đơn vị hệ thống, đó là phải chuyển đổi số. Bởi lẽ trên thực tế, vẫn còn một bộ phận công chức chưa có tư duy số, nếu không thay đổi kịp thời sẽ trở thành rào cản của quá trình chuyển đổi số.
“Ở đây, các cơ quan chưa làm được triệt để, đó là vấn đề thuộc về tư duy. Chính vì vậy, thách thức đầu tiên là cần phải thay đổi tư duy của cả hệ thống, vượt qua thách thức để có tư duy số mới chuyển đổi số thành công” - PGS.TS Lê Xuân Trường nói.
Thứ hai, cần phải quan tâm đến an ninh mạng, vấn đề này không thể chủ quan. Các chiến lược, kế hoạch của ngành Thuế khi triển khai sử dụng hóa đơn điện tử rất cẩn trọng, cơ quan thuế đã có hệ thống trung tâm, tuy nhiên, theo PGS.TS Lê Xuân Trường, cần có hệ thống dự phòng đảm bảo các yêu cầu như cách xa Thủ đô bao nhiêu, hệ thống điện như thế nào?
Quay trở lại câu chuyện tư duy số, PGS.TS Lê Xuân Trường cảnh báo các doanh nghiệp liên quan đến hóa đơn điện tử, vì trên thực tế, hệ thống của cơ quan thuế cấp mã tự động hóa đơn theo yêu cầu của người bán hàng, rất khó để khẳng định tất cả hóa đơn là hợp pháp.
Ví như doanh nghiệp chỉ bán hóa đơn, nhưng không có hàng hóa, cơ quan thuế phát hiện ra không có hàng thì hóa đơn đó không hợp pháp; và nếu như tư duy của người dân không theo kịp, không nắm bắt được đầy đủ vấn đề thì đó sẽ là rủi ro cho doanh nghiệp và cho người nộp thuế. Do đó, đây là câu chuyện an ninh mạng, cơ quan thuế không được chủ quan.
PGS.TS Lê Xuân Trường cho biết, câu chuyện cơ quan thuế đã đạt mục tiêu ở khu vực doanh nghiệp về khai thuế điện tử, nộp thuế điện tử, hoàn thuế điện tử, nhưng đối với người dân vẫn đặt mục tiêu đạt 80% - 90% đến năm 2030 là hiện thực.
Bởi vì, khu vực người dân, mặt bằng về trình độ công nghệ thông tin, trang thiết bị điện tử cũng chưa sẵn sàng. Vì vậy, cần phải nâng mặt bằng tư duy của toàn xã hội, ví như thủ tục hành chính về điện tử giữa cơ quan hải quan và cơ quan thuế là thủ tục liên quan giữa cơ quan Nhà nước và người dân, nhưng nếu người dân không sẵn sàng thì khó triển khai được, đây là thách thức lớn.