Ngành y Việt Nam trước thách thức chăm sóc sức khỏe giới tính toàn diện

Y học giới tính là lĩnh vực bao trùm, liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe có yếu tố giới, đòi hỏi kiến thức tổng hợp và sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên ngành y học.

Đây là nhận định của ông Đinh Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Bà mẹ – Trẻ em (Bộ Y tế) tại hội nghị Khoa học toàn quốc Y học Giới tính Việt Nam năm 2025, diễn ra ngày 18/10, tại TP Hồ Chí Minh, do Hội Y học giới tính Việt Nam phối hợp với Tổ chức Nam học toàn cầu (Global Andrology Foundation – GAF) tổ chức, với chủ đề “Kết nối tri thức – Nâng tầm y học giới tính Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập”.

Ông Đinh Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Bà mẹ – Trẻ em (Bộ Y tế) phát biểu tại hội nghị.

Ông Đinh Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Bà mẹ – Trẻ em (Bộ Y tế) phát biểu tại hội nghị.

Ông Đinh Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Bà mẹ – Trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, y học giới tính không phải là một chuyên khoa đơn lẻ mà là lĩnh vực tổng hợp của nhiều chuyên ngành như nam học, sức khỏe phụ nữ, sức khỏe tình dục, nội tiết, tâm lý học, ngoại khoa, cùng sự giao thoa giữa y học hiện đại và y học cổ truyền. Đây là lĩnh vực mang tính nhân văn sâu sắc, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng sống và sức khỏe toàn diện cho con người.

Ông Tuấn nhấn mạnh, y học giới tính còn bao gồm nhiều vấn đề phức tạp như bản dạng giới, vô sinh - hiếm muộn, trong đó vô sinh có thể vừa là nguyên nhân, vừa là hệ quả của các rối loạn liên quan đến giới tính. Theo ông Tuấn, nghiên cứu và thực hành y học giới tính cần gắn với nhu cầu thực tế của người dân, nhất là trong bối cảnh xã hội ngày càng quan tâm đến vấn đề bản dạng giới và bình đẳng giới.

Theo Cục trưởng Cục Bà mẹ – Trẻ em, dù pháp luật Việt Nam hiện chưa cho phép phẫu thuật chuyển đổi giới tính, nhưng nhu cầu khẳng định bản dạng giới của người dân là có thật và cần được quan tâm. Nhiều người Việt Nam ra nước ngoài thực hiện chuyển giới, khi trở về cần được hệ thống y tế trong nước chăm sóc sức khỏe phù hợp với tâm lý, sinh lý và giải phẫu mới. Đây là thách thức đặt ra cho ngành y tế trong công tác đào tạo nhân lực, cập nhật hướng dẫn chuyên môn và thích ứng với thực tiễn xã hội hiện nay.

PGS.TS. Nguyễn Quang, Chủ tịch Hội Y học giới tính Việt Nam báo cáo tại hội nghị.

PGS.TS. Nguyễn Quang, Chủ tịch Hội Y học giới tính Việt Nam báo cáo tại hội nghị.

Ông Đinh Anh Tuấn cho biết thêm, hiện Việt Nam đang thực hiện hai bước tiến quan trọng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe giới tính: Chuẩn bị ban hành Hướng dẫn Quốc gia về chăm sóc sức khỏe tình dục và đề xuất đưa y học giới tính vào chương trình đào tạo chính quy tại các trường y.

Theo ông Tuấn, hướng dẫn Quốc gia về chăm sóc sức khỏe tình dục do Hội Y học giới tính Việt Nam chủ trì biên soạn đã được Hội đồng thẩm định thông qua và đang hoàn thiện những nội dung cuối cùng trước khi trình Bộ Y tế ban hành, dự kiến ngay trong tháng 10/2025. Đây sẽ là dấu mốc quan trọng, đưa Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia trên thế giới xây dựng được khung hướng dẫn chuẩn hóa và toàn diện trong lĩnh vực này.

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Quang, Chủ tịch Hội Y học Giới tính Việt Nam, việc ban hành hướng dẫn quốc gia là bước đi quan trọng, song để triển khai hiệu quả, cần có đội ngũ nhân lực y tế được đào tạo bài bản. Thực tế, sức khỏe tình dục vẫn là chủ đề nhạy cảm, khó trao đổi, khiến nhiều người dân ngại khám, bác sĩ cũng e ngại đặt câu hỏi, dẫn đến việc nhiều trường hợp bị bỏ sót, không được điều trị đúng cách.

Tại các bệnh viện tuyến trung ương, một số khoa Nam học đã được thành lập, giúp việc chẩn đoán và điều trị cho nam giới thuận lợi hơn. Tuy nhiên, ở tuyến cơ sở, chuyên khoa này vẫn còn thiếu hụt nghiêm trọng. “Nhiều trường hợp rối loạn tình dục nam bị chuyển nhầm sang khoa Tiết niệu hoặc thậm chí xương khớp, dẫn đến điều trị không đúng hướng. Với phụ nữ, tình hình còn phức tạp hơn. Phần lớn bệnh nhân tìm đến khoa Sản - Phụ khoa nhưng không phải cơ sở y tế nào cũng có đơn vị chuyên sâu về sức khỏe tình dục nữ. Do thiếu kiến thức chuyên ngành, nhiều bác sĩ sản khoa chưa thể nhận diện đầy đủ các dấu hiệu rối loạn hoặc vấn đề tiềm ẩn liên quan đến sức khỏe giới”, bác sĩ Quang cho biết.

Theo PGS.TS Nguyễn Quang, thực trạng hiện nay cho thấy cả người bệnh lẫn bác sĩ đều thiếu thông tin và công cụ nhận diện các rối loạn tình dục. Nhiều người không biết nên đi khám ở đâu, trong khi hệ thống y tế chưa có chuyên khoa rõ ràng về tình dục học, đặc biệt là ở tuyến cơ sở.

PGS. TS Nguyễn Quang nhấn mạnh: “Sức khỏe tình dục không chỉ là vấn đề y học mà còn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống và hạnh phúc gia đình. Việc nhận diện và can thiệp sớm sẽ giúp phòng ngừa nhiều hệ lụy tâm lý và xã hội lâu dài”.

Ở góc độ chuyên môn, TS.BS.CKII Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health cho biết, tác động của stress và rối loạn tâm lý đối với sức khỏe tình dục nam giới đang gia tăng rõ rệt, đặc biệt ở nhóm nam giới trẻ tuổi. Theo thống kê và các nghiên cứu quốc tế, khoảng 30 - 40% trường hợp rối loạn cương (Erectile Dysfunction) có nguyên nhân liên quan đến yếu tố tâm lý, bao gồm căng thẳng công việc, áp lực tài chính, xung đột trong mối quan hệ và lo âu về hiệu suất tình dục.

“Mối liên hệ giữa sức khỏe tinh thần và sức khỏe tình dục nam giới là hai chiều và rất chặt chẽ. Nam giới bị trầm cảm hoặc lo âu mạn tính có nguy cơ rối loạn cương dương cao gấp 2 - 3 lần so với người khỏe mạnh. Trong khi đó, những người gặp rối loạn tình dục lại thường rơi vào vòng xoáy tâm lý tiêu cực: Càng lo lắng thì càng suy giảm phong độ, càng mất tự tin thì càng trầm cảm hơn”, TS Duy cho biết.

Theo TS Duy, khi nói đến “sức khỏe nam giới”, không thể chỉ nhìn vào hormone hay cơ bắp mà cần đánh giá toàn diện cả yếu tố tâm lý, cảm xúc, giấc ngủ và lối sống. Một liệu trình điều trị hiệu quả phải giúp người bệnh phục hồi cả thể chất lẫn tinh thần. Để đạt được điều này, cần triển khai mô hình tư vấn tích hợp giữa bác sĩ nam khoa và chuyên gia tâm lý lâm sàng, giúp người bệnh không chỉ điều trị triệu chứng mà còn lấy lại cân bằng tinh thần, cải thiện chất lượng sống lâu dài.

Hội nghị Khoa học y học giới tính Việt Nam năm 2025 (VSSM 2025) quy tụ đông đảo chuyên gia hàng đầu trong và ngoài nước, bao gồm các nhà khoa học, bác sĩ, nhà nghiên cứu đến từ Hoa Kỳ, Áo, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Indonesia, Ý cùng các chuyên gia Việt Nam trong các lĩnh vực nam học, nội tiết, tâm lý, y học cổ truyền và di truyền học.

Điểm nhấn đặc biệt của hội nghị là khóa Đào tạo Quốc tế Masterclass trong sức khỏe sinh sản và tình dục nam, được tổ chức lần đầu tiên tại Việt Nam theo chuẩn quốc tế, mở ra cơ hội nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ bác sĩ trong nước, góp phần đưa Việt Nam tiến gần hơn tới các chuẩn mực toàn cầu về y học giới tính.

Đan Phương/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN: https://baotintuc.vn/y-te/nganh-y-viet-nam-truoc-thach-thuc-cham-soc-suc-khoe-gioi-tinh-toan-dien-20251018191348350.htm