Ngày Dân số thế giới: Quyền tự quyết sinh sản đang là mối quan tâm toàn cầu

Các hoạt động kỷ niệm ngày dân số Thế giới 11/7/2025. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Ngày 11/7, Văn phòng Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam đã công bố thông điệp chính thức của Ngày Dân số Thế giới 11/7/2025: "Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi."

Thông điệp nhằm đẩy mạnh nhận thức cộng đồng về vai trò, quyền lợi và trách nhiệm trong vấn đề sinh sản.

Bà Pauline Fatima Tamesis - Điều phối viên Thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cho hay Báo cáo về Tình trạng Dân số Thế giới của UNFPA năm nay nêu bật một mối quan tâm toàn cầu đang ngày càng cấp bách, đó là cuộc khủng hoảng về quyền tự quyết sinh sản, hay nói cách khác, là quyền được tự do quyết định về sinh sản.

Theo bà Pauline Fatima Tamesis, trên toàn thế giới, cứ 5 cặp vợ chồng thì có 1 cặp gặp khó khăn trong việc đạt được quy mô gia đình như mong muốn. Điều đó đồng nghĩa với việc có hàng triệu cá nhân và cặp đôi đang ngày càng khó khăn hơn trong việc đưa ra một trong những quyết định cơ bản nhất của cuộc đời: liệu có sinh con, sinh bao nhiêu và khi nào.

Đối với một số người, rào cản là mang tính cấu trúc như việc tiếp cận hạn chế với các biện pháp tránh thai hoặc dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản. Đối với những người khác, rào cản lại đến từ những bất ổn về kinh tế, xã hội hoặc môi trường. Đây không chỉ là một vấn đề y tế mà là câu chuyện về tự do, công bằng và quyền con người.

Cũng giống như nhiều quốc gia khác trên thế giới, Việt Nam đang trải qua những thay đổi lớn về nhân khẩu học, từ sự thay đổi cơ cấu dân số đến xu hướng sinh sản mới. Hiện nay, Việt Nam đang có dân số trẻ lớn nhất từ trước tới nay, đồng thời cũng đang phải chuẩn bị cho tương lai khi đến năm 2036, hơn 20% dân số sẽ ở độ tuổi 60 trở lên. Những xu hướng này đòi hỏi các chính sách thích ứng, toàn diện và có tầm nhìn, nhằm bảo vệ quyền sinh sản và hỗ trợ các gia đình ở mọi giai đoạn của cuộc sống.

Báo cáo năm 2025 nhấn mạnh lựa chọn sinh sản thực sự chỉ có thể đạt được khi có sự đầu tư vào con người, đặc biệt là phụ nữ, thanh thiếu niên và những nhóm dễ bị bỏ lại phía sau.

Tổ chức Liên Hợp Quốc tại Việt Nam khẳng định cam kết hợp tác chặt chẽ với Chính phủ trong việc: Đảm bảo tiếp cận phổ cập với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình có chất lượng; Hỗ trợ các quốc gia nhằm thúc đẩy chính sách dân số toàn diện; Mở rộng tiếp cận giáo dục giới tính toàn diện phù hợp với lứa tuổi và dịch vụ thân thiện với vị thành niên/thanh niên; Tăng cường hệ thống dữ liệu để hỗ trợ việc lập kế hoạch và đầu tư hiệu quả hơn.

Ngày Dân số Thế giới là một sự kiện thường niên diễn ra vào ngày 11/7 hàng năm nhằm nâng cao nhận thức của toàn thế giới về các vấn đề dân số toàn cầu.

Đây cũng là dịp để nhân loại tự hào về những thành tựu trong lĩnh vực dân số, chăm sóc sức khỏe, bình đẳng giới, bảo vệ môi trường, cải thiện đời sống, nâng cao chất lượng dân số và tuổi thọ của người dân, góp phần phát triển đất nước.

Ngày này được khởi xướng vào năm 1989 bởi Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), sau sự kiện dân số thế giới đạt mốc 5 tỷ người vào ngày 11/7/1987. Đây là dịp để các quốc gia cùng đánh giá, thúc đẩy những chính sách dân số hiệu quả, đảm bảo quyền sinh sản và chất lượng cuộc sống cho mọi người dân, đặc biệt là phụ nữ và thanh thiếu niên.

Vào năm 1994, tại Cairo, Hội nghị quốc tế về dân số và phát triển, 179 quốc gia, trong đó có Việt Nam, đã thông qua chương trình hành động với tầm nhìn sâu rộng trong lĩnh vực dân số và phát triển (ICPD). Các quốc gia đều đồng thuận với quan điểm cho rằng chúng ta cần đặt con người vào vị trí trung tâm và khẳng định mối quan hệ chặt chẽ giữa dân số và phát triển./.

(Vietnam+)