Ngày làm việc thứ 2, kì họp thứ 10 HĐND tỉnh Quảng Trị khóa VII: Chất vấn làm rõ vấn đề thực trạng đầu tư công và giải pháp tăng thu ngân sách địa phương

> Phiên làm việc buổi chiều của ngày làm việc thứ nhất, Kì họp thứ 10 HĐND tỉnh Quảng Trị khóa VII: Thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến quan trọng về các báo cáo, đề án

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Hùng và các Phó Chủ tịch HĐND tỉnh chủ trì phiên họp. Ảnh: Thành Dũng

Hoạt động chất vấn và giải trình chất vấn tại phiên họp.

Đại biểu Đào Mạnh Hùng, Bí thư Huyện ủy Cam Lộ. Ảnh: Thành Dũng

Đại biểu Phạm Ngọc Minh, Bí thư Huyện ủy Hải Lăng. Ảnh: Thành Dũng

Đại biểu Võ Văn Hưng, Bí thư Thành ủy Đông Hà. Ảnh: Thành Dũng

Đại biểu Trần Việt Dũng, Chủ tịch UBMTTQVN huyện Triệu Phong. Ảnh: Thành Dũng

Giám đốc Sở Công thương Lê Quang Vĩnh trả lời chất vấn. Ảnh: Thành Dũng

Phó Cục trưởng Cục thuế tỉnh Lê Trọng Lưu trả lời chất vấn. Ảnh: Thành Dũng

Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Lê Cảnh Hưng trả lời chất vấn. Ảnh: Thành Dũng

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu tập trung làm rõ thực trạng giải ngân nguồn vốn đầu tư công đạt thấp, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của địa phương. Theo đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư giải trình về tỉ lệ giải ngân nguồn vốn thấp tập trung ở lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản, các dự án nguồn vốn ODA, vốn chương trình mục tiêu quốc gia NTM...Việc giải ngân các nguồn vốn này chậm vì nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan. Đối với các nguồn vốn ODA chậm vì phải có vốn đối ứng trong khi kinh tế của tỉnh còn nhiều khó khăn. Đối với chương trình mục tiêu quốc gia hầu hết vừa mới phân bổ, các địa phương chưa bố trí các danh mục dự án.

Chất vấn tại hội trường, các đại biểu cho rằng, tỉnh cần có giải pháp đẩy nhanh việc giải ngân, điều chuyển vốn các công trình tỉ lệ giải ngân thấp; kiểm điểm các cá nhân, tập thể liên quan; không bố trí vốn đối với các dự án tính đến ngày 30.9 mà có tỉ lệ giải ngân dưới 30%. Một thực tế nữa là hiện nay chỉ có 7/144 gói thầu thực hiện đấu thầu qua mạng, tỉ lệ này quá thấp. Cần có giải pháp tăng tỉ lệ đấu thầu qua mạng, giảm thiểu giá thành cho doanh nghiệp (DN). Giải ngân vốn chương tình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM thấp do năng lực cơ sở còn hạn chế, tỉnh cần có giải pháp khắc phục, vì thế nên phân cấp cho huyện quyết định các dự án từ nguồn vốn này.

Giải trình về tiến độ giải ngân vốn trục đường dọc nối Khu Kinh tế Đông Nam đến Cảng Cửa Việt chậm, BQL Khu kinh tế tỉnh cho rằng do quá trình giải phóng mặt bằng gặp khó khăn vì vướng nhiều lăng mộ; việc chuyển đổi đất rừng mất rất nhiều thời gian dẫn đến tiến độ thực hiện dự án chậm, khó giải ngân nguồn vốn, hiện mới giải ngân được 238/630 tỉ đồng, phấn đấu đến cuối năm hoàn thành.

Nhóm vấn đề thứ hai đại biểu tập trung thảo luận làm rõ đó là thu ngân sách địa phương. Cục Thuế tỉnh giải trình, 6 tháng đầu năm thu ngân sách của tỉnh đạt 41,1%, đứng thứ 39/63 tỉnh thành trong nước. Kinh nghiệm nhiều năm cho thấy, đầu năm mức thu đạt trên 40% khả năng cuối năm sẽ đạt kế hoạch chỉ tiêu đề ra. Vấn đề chế biến gỗ và gỗ dăm, hiện có 34 DN sản xuất gỗ dăm đã nộp thuế 41 tỉ đồng. Chủ yếu các DN gỗ dăm xuất khẩu qua Lào nên hưởng thuế xuất ưu đãi 0%.

Riêng vấn đề nợ đọng thuế trong 6 tháng đầu năm là 121 tỉ đồng. Công tác chống nợ đọng và thất thu thuế luôn được Cục thuế quan tâm, đôn đốc động viên và có những giải pháp mạnh. Bám sát dự toán HĐND tỉnh giao, giao Chi cục thuế các địa phương để hoàn thành nhiệm vụ thu thuế, phấn đấu cuối năm nợ đọng thuế dưới 5%.

Về khai thác nguồn thu, những tháng cuối năm tỉnh sẽ có thêm nhiều nguồn thu từ các dự án điện gió, điện mặt trời, thủy điện...Tuy nhiên, hiện nay Công ty Điện mặt trời LIG 13 đã đi vào hoạt động nhưng chưa đăng kí khai thuế để nộp thuế. Đề nghị ngành liên quan kiểm tra, chấn chỉnh. Sở Kế hoạch và Đầu tư cần kiểm soát việc cấp phép, tránh để DN lách luật, không nộp thuế. Đối với vấn đề lách luật, không nộp thuế, các đại biểu chất vấn chỉ có 1.700/3.400 DN đăng kí nộp thuế, như vậy việc thất thu thuế quá lớn. Phải chăng có sự lỏng lẻo của cơ quan nhà nước?

Liên quan đến chế biến gỗ dăm, theo số liệu Sở Tài nguyên và Môi trường có 62 dự án đăng kí, trong khi số liệu thống kê của Sở Kế hoạch và Đầu tư thì chỉ có 42 dự án. Vậy có thất thu thuế khi có sự chênh lệch này không? Có thông tin Công ty TNHH Hưng Phát có hoạt động vì trong những tháng đầu năm 2019 nhập 4 chuyến hàng với khối lượng khoảng 14.000 tấn xăng dầu. Vì vậy, đề nghị các ngành vào cuộc kiểm tra, làm rõ.

Về sản xuất gỗ dăm, tỉnh không khuyến khích phát triển vì chủ trương là phát triển rừng trồng gỗ lớn. Đề nghị các ngành liên quan cần kiểm tra, chấn chỉnh số lượng DN gỗ dăm cũng như chống thất thu thuế đối với những DN này. Về phát triển ngành chế biến gỗ và gỗ dăm, cần căn cứ quy hoạch nông nghiệp; phương án quy hoạch phát triển công nghiệp gỗ và chế biến gỗ dăm của Bộ Nông nghiệp&PTNT. Tăng cường kiểm tra, đình chỉ ngay những dự án gỗ dăm hoạt động không phép. Cần có một nghị quyết về phát triển gỗ rừng trồng trên địa bàn tỉnh để phát triển ngành này trở thành một thế mạnh của địa phương.

Giải trình rõ hơn những vấn đề mà đại biểu quan tâm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Quân Chính cho rằng trong 6 tháng đầu năm tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt 41,06%, nằm trong nhóm có tỉ lệ giải ngân khá so với cả nước. Trên thực tế các nguồn vốn thường tập trung giải ngân vào những tháng cuối năm, nên cơ bản yên tâm về tiến độ giải ngân các nguồn vốn. Về vấn đề điều chuyển vốn dự án chậm tiến độ, thường thì đến ngày 30.9 hàng năm hầu hết các công trình đều thi công dở dang, nên rất khó để điều chuyển vốn. Vì thế HĐND tỉnh chỉ nên quyết liệt xử lí điều chuyển vốn đối với những dự án đến 30.9 chưa triển khai.

Về chủ trương đấu thầu trên mạng, Chính phủ rất quyết liệt triển khai. Tuy nhiên trong điều kiện tỉnh Quảng Trị có nguồn vốn dàn trải, mức đầu tư thấp. Mặt khác nếu đấu thầu qua mạng sẽ tạo cơ hội cho các DN ngoại tỉnh trúng thầu thì tỉnh sẽ mất nguồn thu thuế thu nhập DN, chỉ thu được 2% thuế vãng lai hoặc gặp khó trong điều chuyển dự án. Mặc dù vậy, tỉnh vẫn khuyến khích các chủ đầu tư, BQL dự án nâng cao năng lực đấu thầu trên mạng để tạo sự khách quan trong đấu thầu theo chủ trương của Chính phủ.

Phát biểu kết luận phiên chất vấn và trả lời chất vấn buổi sáng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Văn Hùng đánh giá cao những nội dung mà các đại biểu đưa ra chất vấn là trọng tâm, tập trung đến nhiều vấn đề mà tỉnh và cử tri quan tâm. Việc giải trình của các ngành chức năng là thỏa đáng, đi vào trọng tâm vấn đề, không dài dòng hay né tránh trách nhiệm nên chủ tọa kì họp thống nhất cao về chất lượng chất vấn và trả lời chất vấn.

Vấn đề quan tâm nhiều nhất là quan điểm phát triển. Muốn phát triển là phải thu hút đầu tư. Những tín hiệu hiện thực hóa như tổng mức đầu tư xã hội tăng cao. Đại biểu quan tâm đến đầu tư công bởi đây là hướng mở duy nhất, tạo ra cú hích, kết nối hạ tầng giao thông để hỗ trợ DN. Mặc dù đầu tư công có tiến bộ nhưng việc giải ngân vốn đạt thấp có công trình chỉ đạt 18%. Để có giải pháp căn cơ và qua thảo luận đã chỉ ra được nguyên nhân như phân bổ vốn chậm, lúng túng trong GPMB; sự điều hành, quản lí của các đơn vị được giao chưa tròn trách nhiệm…

Vì thế trên tinh thần chủ đề năm đề nghị UBND phát huy hết trách nhiệm tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, phấn đấu cuối năm tăng tỉ lệ giải ngân, tránh phải điều chuyển vốn để đóng góp tăng ngân sách từ giải ngân vốn đầu tư công. UBND tỉnh phải quyết liệt hơn trong công tác đấu thầu; phải lựa chọn dự án để đấu thầu qua mạng, tránh trình trạng dàn trải nguồn đầu tư.

Về nhóm vấn đề thứ 2 mà các đại biểu quan tâm là do nguồn thu ngân sách nhỏ bé nhưng yêu cầu phải có nguồn thu cao hơn trong điều kiện nội lực kinh tế thấp. Vì thế cần phải tạo được nguồn thu bền vững, tạo ra dư địa thu mới để có thêm nguồn thu trong tương lai. Cần phải dựa vào công nghiệp và nông nghiệp; tập trung phát triển công nghiệp chế biến để hỗ trợ nông nghiệp. Vấn đề này cần triển khai, làm từng bước chắc chắn, khắc phục tồn tại. Công nghiệp chế biến cần tính toán để tăng thêm một số lĩnh vực sản xuất. Đối với gỗ rừng trồng, chế biến gỗ dăm đã đặt ra những vấn đề đang tranh luận nên các sở: Công thương, Nông nghiệp&PTNT phải có giải pháp. Nhất quyết phải ổn định diện tích rừng trồng, ổn định nguyên liệu, ổn định đầu tư sản xuất, tránh tăng trưởng nóng.

Vấn đề tăng thu ngân sách, Quảng Trị còn có dư địa khác là du lịch nên phải khai thác hết tiềm năng, tạo ra sản phẩm du lịch tốt; phải có sự liên kết trong phát triển du lịch chứ không phát triển riêng lẻ, đơn tuyến.

Trong đầu tư phải bám sát quan điểm của tỉnh là không chấp thuận đầu tư với bất kì dự án nào mà phải lựa chọn dự án, sát đúng, phù hợp và đầu tư lành mạnh. Phía tỉnh phải tạo tâm lí an tâm cho DN, theo thông điệp mà tỉnh đặt ra: “Môi trường đầu tư ở Quảng Trị như tờ giấy trắng. Các DN hãy đến và viết lên những dòng thành công”. Đề nghị cán bộ nói ít làm nhiều, chọn việc, chọn điểm khác biệt. Do đó mỗi đơn vị được giao quản lí dự án phải phát huy hết trách nhiệm; gắn lợi ích hài hòa giữa DN với người dân. Đối với những dự án đầu tư lớn tỉnh phải quyết liệt và cộng đồng trách nhiệm; người dân phải đồng tình ủng hộ để tạo nguồn vật chất quan trọng cho tương lai.

Phải làm tốt hơn vai trò sứ giả hòa bình, lan tỏa khát vọng hòa bình của người Quảng Trị. Phải thể hiện rõ nét “Trách nhiệm, kỉ cương” trong quản lí điều hành để xốc lại tinh thần, thổi bùng khát vọng cống hiến và dựng xây quê hương Quảng Trị tiến tới mạnh giàu.

Tổ phóng viên Báo Quảng Trị