Ngày tết nhớ món lá mì xào cà đắng, đặc sản của đồng bào J'rai
Lá mì (sắn) xào cà đắng là món ăn đặc sản của bà con đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên. Không đơn thuần chỉ là một món ăn, lá mì xào cà đắng còn chứa đựng những giá trị văn hóa sâu sắc. Vào dịp tết, người J'rai ở tỉnh Gia Lai lại nấu món này để cùng nhau thưởng thức trong mỗi bữa cơm cũng như đãi khách gần xa đến chơi nhà.
Thời còn khó khăn, đồng bào ở Gia Lai chủ yếu sống dựa vào việc làm nương, làm rẫy. Cuộc sống của người dân nơi đây gắn liền với nhiều cây nông sản, trong đó có cây mì (sắn). Dần dà, họ chế biến nhiều món ăn từ lá mì. Lá mì xào cà đắng là món ăn thân thuộc và không thể thiếu trong các dịp lễ quan trọng của người J’rai.
Nguyên liệu chính của món ăn độc đáo này là lá mì, cà đắng, ớt. Tùy theo khẩu vị và cách chế biến của mỗi người mà đầu bếp có thể thêm bông đu đủ đực, cá khô, thịt heo. Mặc dù đây là những nguyên liệu dễ tìm trên nương rẫy nhưng lại có nhiều giá trị dinh dưỡng.
Lá mì, cà, ớt, bông đu đủ… là những nguyên liệu cần chuẩn bị khi nấu món lá mì xào cà đắng. Ảnh: Lạc Hà
Để nấu món ăn độc đáo này, người nấu phải trải qua nhiều công đoạn. Đầu tiên, đem lá mì rửa sạch, cà đắng và ớt để ráo nước. Tiếp đến, vò lá mì, đây cũng là công đoạn đòi hỏi nhiều thời gian và công sức nhất. Lá mì được vò nát bằng tay hoặc giã bằng cối. Sau đó bóp nhẹ lá để lọc bớt nước. Khi xào, người nấu cần cho cà đắng vào nồi trước. Khoảng 2 phút sau mới bỏ lá mì cùng các nguyên liệu khác vào để đảm bảo lá không bị nát. Xào khoảng 15 phút, đến khi lá mì khô lại là có thể thưởng thức.
Để món ăn thơm ngon, người dân nên chọn hái những đọt lá non, xanh và tươi. Thời điểm thích hợp nhất để hái là vào sáng sớm, khi sương còn đọng trên lá. Khi vò lá mì, không nên vò quá nát. Cà đắng chẻ đôi để nhanh chín hơn. Với những ai thích ăn cay có thể xào lá mì với ớt hiểm.
Em Siu H’ Trang dậy từ sáng sớm để ra vườn hái lá mì. Lá mì xào là món ăn không thể thiếu trong mỗi bữa cơm của gia đình Trang vào dịp tết. Ảnh: Lạc Hà
Khi nấu xong, món ăn này tỏa ra mùi thơm nhẹ nhàng. Sự kết hợp giữa vị đắng đặc trưng của lá mì, cà đắng hòa quyện vào vị cay nồng của ớt và vị béo ngậy của thịt heo tạo nên một món ăn thơm ngon. Khi thưởng thức, thực khách nên ăn với cơm và một ít cá trích nướng để cảm nhận trọn hương vị món ăn.
Một đĩa lá mì xào sẽ có mùi thơm nhẹ khi vừa nấu xong. Ảnh: Lạc Hà
Đây là món ăn dân dã của người đồng bào J’rai vào lễ tết. Không cần những món ăn cao sang hay những nguyên liệu đắt tiền, chỉ với lá mì là người J’rai đã bày tỏ được lòng hiếu khách của mình. Ngày nay, món ăn này được nhiều người yêu thích và được nhiều nhà hàng tại Gia Lai và TPHCM đưa vào thực đơn để khách hàng đến thưởng thức.
