Nghề giáo: Đãi ngộ càng lớn, trọng trách càng nhiều

Giáo viên Trường THCS Nguyễn Du, Hà Nội trong một tiết học. Ảnh: Trọng Quân/Tiền Phong.

Cô Ninh Thị Hiên, giáo viên trường Mầm non Yên Ninh, Ninh Bình, luôn chân luôn tay với công việc hàng ngày: Vệ sinh phòng học rồi đón trẻ, từ việc cho ăn, dỗ dành trẻ ngủ đúng giờ đến tổ chức trò chơi, giữ an toàn trong lớp học.

Một ngày làm việc của cô từ 7h và kết thúc lúc chiều muộn. Nhưng hệ số lương của bậc học mầm non hiện nay còn nhiều bất cập. Sự chênh lệch ở chỗ, giáo viên mầm non hạng II hệ số lương khởi điểm chỉ 2,34, nhưng ở bậc tiểu học là 4.

Nghề giáo - trái tim của các ngành nghề

Theo đề tài nghiên cứu về hiện trạng điều kiện lao động của giáo viên bậc học mầm non được Viện Khoa học an toàn vệ sinh lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) thực hiện mới đây, giáo viên mầm non chịu tác động của các yếu tố rất đặc trưng như: Tiếng ồn, căng thẳng, mệt mỏi khi làm việc cả ngày, yêu cầu trách nhiệm cao... Thời gian làm việc của các cô trung bình là khoảng 10 giờ/ngày.

Dù có phụ cấp thâm niên và ưu đãi nghề, phần lớn giáo viên mầm non nhận từ 5,8-18,5 triệu đồng/tháng. Do yêu cầu trình độ không cao bằng các bậc học khác, họ luôn ở nhóm lương thấp, trong khi công việc lại nặng nhọc nhất. Vì vậy, nhiều giáo viên vui mừng khi nhận thông tin tới đây có thể giáo viên mầm non được hưởng hệ số lương đặc thù 1,25.

Công tác tại trường Phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Kon Tum trước khi chuyển về trường THCS&THPT Ngô Mây, Quảng Ngãi, trong suốt 17 năm, thầy Võ Bửu Nhi chia sẻ chưa bao giờ giáo viên cảm thấy nghề giáo được quan tâm như hiện nay.

“Mặc dù luôn tự nỗ lực nhưng thời gian sắp tới, chúng tôi càng phải nỗ lực hơn nữa để xứng đáng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước”, thầy Võ Bửu Nhi nói.

Theo PGS.TS Đặng Thị Thanh Huyền, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học quản lý giáo dục, Học viện Quản lý giáo dục, nghề giáo đặt ra những đặc thù.

Nét riêng này được thể hiện bằng việc nhà giáo không tạo ra sản phẩm cụ thể nhưng lại tạo ra những con người làm việc ở mọi ngành nghề. Nhà giáo không chỉ giảng dạy, mà còn tạo nên cốt cách con người.

“Tôi cho rằng nghề giáo là trái tim của các nghề. Tôi gọi đây là vẻ đẹp đặc thù của nghề giáo”, bà Huyền khẳng định.

Năm 2025 là năm đặc biệt đối với các nhà giáo, bởi chưa bao giờ ngành giáo dục có được vị thế và nhận được sự quan tâm chăm lo như hiện nay. Nhiều chính sách mới đã được Đảng và Nhà nước ban hành, đặc biệt là việc Luật Nhà giáo được Quốc hội thông qua, có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2026.

Luật quy định mức lương giáo viên được xếp cao nhất trong thang bảng lương hành chính sự nghiệp công lập. Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 71 về đột phá giáo dục đào tạo nhằm mục đích đảm bảo cho nhà giáo có được sự đãi ngộ tương xứng.

Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định chế độ đãi ngộ đối với nhà giáo. Bộ xác định, mức phụ cấp tối thiểu cho giáo viên là 70%, nhân viên trường học 30% và giáo viên vùng khó khăn là 100%.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn khẳng định ngành giáo dục và đào tạo chưa bao giờ có được vị thế, được trao truyền sứ mệnh và được quan tâm chăm lo như hiện nay.

Nhà giáo là lực lượng quan trọng nhất trong sự nghiệp phát triển con người. Ảnh: Thành Đông/Znews.

Quyền lợi đi cùng trách nhiệm lớn lao

PGS.TS Đặng Thị Thanh Huyền chia sẻ đây là mong ước của rất nhiều thế hệ lãnh đạo Bộ GD&ĐT và tất cả nhà giáo từ lâu. Đây là thông điệp chính trị -xã hội rõ ràng.

Nhà giáo là lực lượng quan trọng nhất trong sự nghiệp phát triển con người. Trọng tâm của thông điệp này là khẳng định lại vị thế đặc biệt của nghề giáo. Giáo dục được đặt ở vị thế trung tâm trong sự phát triển của đất nước, là quốc sách hàng đầu, vấn đề đã đưa ra cách nay 30 năm.

Vị thế của nhà giáo được thể hiện thông qua chính sách lương. Có thể nói, chính sách lần này thể hiện thay đổi tư duy một cách đột phá.

“Trước kia, tăng lương cho giáo viên được gọi là sự hi sinh của xã hội cho giáo dục. Bây giờ là đầu tư cho cho xã hội. Quan điểm của chúng ta đã khác, quan tâm tới giáo viên bằng thông điệp rất rõ ràng về sự công bằng nghề nghiệp, đặc biệt là với giáo viên vùng khó với phụ cấp 100%. Những điều kiện chính sách để giáo viên có động lực yêu nghề, gắn bó với nghề và cống hiến bền vững”, PGS. Đặng Thị Thanh Huyền nêu quan điểm.

GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, thông tin thời điểm này, có thể khẳng định đội ngũ nhà giáo Việt Nam đang hân hoan, phấn khởi bởi sự quan tâm về chiến lược và chính sách của Đảng, Nhà nước, bộ ban ngành.

Sự quan tâm này mang tính hệ thống và bao trùm. Ông tin thời gian tới, những chính sách, chiến lược sẽ được cụ thể hóa đến các cấp.

“Tôi cho rằng thời điểm này, mỗi nhà giáo đều nhận thức được trách nhiệm của mình. Khi những quan tâm, đãi ngộ ngày càng lớn thì trọng trách đặt lên vai nhà giáo càng nhiều”, GS. Hoàng Anh Tuấn nói.

Theo ông, nhà giáo là “máy cái” để đào tạo nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Để làm được việc này, mỗi người phải tự ý thức về trách nhiệm trong việc đổi mới tư duy, phương pháp, nội dung, cách thức giáo dục cũng như đổi mới cách tiếp cận. Mỗi nhà giáo phải có trách nhiệm và đổi mới tư duy là đổi mới rất quan trọng.

Trước đây, giáo viên dạy học chỉ cần SGK, phấn trắng, bảng đen, hoặc tiến bộ hơn sử dụng công nghệ thông tin trình chiếu. Nhưng bây giờ, nhà giáo cần phải thiết kế chương trình kế hoạch học tập, giảng dạy một cách tổng thể từ cấp bậc thấp nhất, mầm non đến bậc cao nhất, đại học và sau đại học để học sinh, sinh viên phát huy hết năng lực.

GS Hoàng Anh Tuấn khẳng định những đổi mới này là trách nhiệm tự thân của nhà giáo, trách nhiệm một cách đương nhiên.

“Thực tế, kể cả khi chúng ta khó khăn, chưa có nhiều chính sách, nhiều chiến lược của quốc gia về nhà giáo, chính nhà giáo cũng đã ý thức được trách nhiệm. Thời điểm này, với sự quan tâm, trách nhiệm cũng phải lớn hơn. Quyền lợi luôn đi cùng trách nhiệm và tôi tin, với trí tuệ, bản sắc, chất nhân văn của nhà giáo Việt Nam, trong thời gian tới, mỗi nhà giáo sẽ thay đổi.

Tổng thể ngành giáo dục của Việt Nam cũng sẽ có những đột phá, xứng đáng với kì vọng của Đảng và Nhà nước”, GS Hoàng Anh Tuấn nhận định.

Nghiêm Huê - Hoa Ban / Tiền Phong