Nghề kế toán, kiểm toán: Đổi mới để phù hợp với yêu cầu phát triển

Kế toán, kiểm toán đã trở thành nghề phổ biến

Theo PGS. TS Đặng Văn Thanh - Chủ tịch Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam (VAA), nền kinh tế Việt Nam thời gian tới có nhiều đổi mới, do đó kế toán và kiểm toán cũng phải đổi mới cho phù hợp với bối cảnh hiện nay. Theo nhận định của ông Thanh, trong giai đoạn sắp tới, nền kinh tế của Việt Nam sẽ hội nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế thế giới, trong đó có lĩnh vực kế toàn và kiểm toán.

"Liên đoàn kế toán thế giới (IFAC) và Hiệp hội kế toán các nước ASEAN (AFA) đã và sẽ bàn nhiều về triển vọng và tương lai nghề kế toán trên thế giới và trong khu vực. Tất cả đều khẳng định toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế là xu thế tất yếu. Nhưng thế giới này không phẳng. Sự khác nhau về thể chế chính trị, về chính sách kinh tế giữa các châu lục, giữa các quốc gia là đáng kể và chưa dễ gì tạo nên sự đồng nhất" - ông Thanh nói.

Ông Thanh cho rằng, yêu cầu mới đặt ra là các báo cáo tài chính cần được trình bày theo những nguyên tắc, những chuẩn mực chung, thống nhất. Việc soạn thảo, công bố và quảng bá hệ thống chuẩn mực quốc tế về báo cáo tài chính cần thiết hơn cho mọi quốc gia và sẽ dần thay thế các chuẩn mực quốc tế về kế toán (IAS).

Kết hợp triển khai dịch vụ ngân hàng số trên phần mềm kế toán.

Cũng theo Chủ tịch VAA, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang trong giai đoạn khởi phát trên toàn thế giới, tác động rất mạnh vào các nền kinh tế, trong đó có nền kinh tế Việt Nam, có nghề nghiệp kế toán và kiểm toán trên toàn thế giới. Vì thế chức năng kế toán và kiểm toán có sự đổi mới và phát triển rất căn bản. Kế toán không thuần túy là thu thập, xử lý, tổng hợp và cung cấp thông tin kinh tế tài chính, mà đã phát triển thêm chức năng tư vấn.

Những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như internet kết nối vạn vật (IoT), điện toán đám mây, Blockchain, Bigdata, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo sẽ giúp cho các chức năng truyền thống của kế toán kiểm toán được thực hiện thuận lợi hơn, chính xác hơn và nhanh hơn, kịp thời hơn. Kế toán và kiểm toán có cơ hội và điều kiện thực hiện chức năng tư vấn, dịch vụ kế toán hiện nay giúp các doanh nghiệp không nhất thiết phải tổ chức bộ máy kế toán, tuyển người làm kế toán, mà sử dụng dịch vụ kế toán. Từ đó sẽ xuất hiện một nghề nghiệp mới - đó là những người hành nghề kế toán, kiểm toán.

"Năng lực đối với người làm kế toán, kiểm toán không chỉ dừng lại ở trình độ hiểu biết và năng lực chuyên môn nghiệp vụ, mà là những kỹ năng mới: kỹ năng quản trị thông tin, quản trị mạng, kỹ năng phân tích đánh giá, phân tích dự báo, năng lực tư vấn, kỹ năng khai thác, sử dụng thông tin và bảo mật thông tin, đặc biệt là thông tin kinh tế, tài chính do kế toán cung cấp" - ông Thanh chia sẻ.

Cần có hành lang pháp lý để nghề kế toán, kiểm toán phát triển

Theo PGS.TS Đặng Văn Thanh, trong giai đoạn phát triển mới của đất nước đã và đang đặt ra những yêu cầu mới, những phát triển mới, những phát triển mới cho kế toán kiểm toán Việt Nam. Theo đó, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp lý về kế toán, kiểm toán phù hợp bối cảnh mới, yêu cầu mới theo hướng kế toán, kiểm toán không chỉ là tổ chức hệ thống thông tin, là công cụ quản lý mà là một nghề nghiệp có tính chuyên nghiệp, một dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp trong kinh tế thị trường. “Cần chỉnh sửa, bổ sung hoặc ban hành mới Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập và cả Luật Kiểm toán nhà nước” - PGS. TS Đặng Văn Thanh nêu rõ.

Chuẩn bị triển khai kế toán số

Theo PGS. TS Đặng Văn Thanh, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ hiện nay, cần chuẩn bị tích cực cho việc triển khai kế toán số. Sử dụng rộng rãi các thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0 vào hoạt động kế toán, kiểm toán, từ khâu thu thập dữ liệu, phân loại, tổng hợp và cung cấp dữ liệu trên nền tảng công nghệ số với công cụ IOT, AI, Bigdata, Blokchain...

Ngoài ra, ông Thanh cũng cho rằng, cần điều chỉnh bổ sung chức năng của kế toán, kiểm toán trong kinh tế thị trường, đó là chức năng tư vấn về quản lý kinh doanh cho các tổ chức kinh tế, các doanh nghiệp. Bên cạnh các chức năng truyền thống như: Phản ảnh, xử lý, tổng hợp và cung cấp thông tin, thì cần quan tâm hơn đến chức năng phân tích và tư vấn, cần quan tâm gia tăng giá trị của thông tin kế toán, nâng cao năng lực, kỹ năng và phẩm chất kế toán viên, kiểm toán viên; xây dựng lộ trình, phương thức triển khai và áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế ở Việt Nam.

Việc xây dựng lộ trình áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế còn từng bước hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tài chính, kế toán; tạo dựng công cụ quản lý hiệu lực, hiệu quả cho công tác quản trị, điều hành tại doanh nghiệp, cũng như việc quản lý, giám sát của cơ quan chức năng Nhà nước trong giai đoạn mới, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

"Để dịch vụ kế toán, kiểm toán phát triển, cần xuất phát từ việc đổi mới về thể chế, ban hành các quy định pháp lý, ban hành các chính sách kế toán cho đến đổi mới quy trình kế toán, kiểm toán, chuẩn bị nguồn nhân lực mới cho tương lai. Hoạt động đào tạo, phát triển nguồn nhân lực kế toán và kiểm toán trong bối cảnh hội nhập, cũng cần có sự đổi mới rất căn bản từ chương trình, nội dung và phương pháp đào tạo" - ông Thanh nói.

Minh Đức