Nghe sách nói tốc độ 2x, giới trẻ bị chê 'tâm thần'

Bạn đọc trải nghiệm sách nói tại một lễ hội đường sách trên đường Nguyễn Huệ, TP.HCM. Ảnh minh họa: Chí Hùng.

Đoạn quảng cáo tưởng như vô hại của Audible, nền tảng sách nói lớn nhất thế giới có trụ sở tại Mỹ, đã vô tình “châm ngòi” cho một trong những cuộc tranh luận sôi nổi nhất trên mạng xã hội về thói quen nghe sách nói, Economist đưa tin.

Trong clip, diễn viên Glen Powell khẳng định chỉ thích tốc độ 1x vì muốn nghe “như một con người bình thường”. Trái lại, diễn viên hài Bowen Yang tuyên bố tốc độ 1.8x là “vừa vặn”. Nhưng điều khiến người xem phẫn nộ là cách video ám chỉ rằng những ai tua nhanh 1.5x, 2x có vấn đề tâm lý. Một người dùng TikTok mỉa mai: “Tôi đã xem quảng cáo phán xét đó ở tốc độ 2x”.

Làn sóng phản đối nhanh chóng lan rộng, nhiều người dọa hủy đăng ký Audible vì cảm thấy “xấu hổ”. Và đằng sau sự phẫn nộ đó là một thực tế về thói quen tiêu thụ nội dung đang thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt trong giới trẻ.

Theo khảo sát của Economist và YouGov, 31% người Mỹ từ 18-29 tuổi nghe sách nói ở tốc độ nhanh hơn bình thường. Trong khi đó, chỉ 8% người trên 45 tuổi làm điều tương tự.

Thao tác tua nhanh video, podcast, sách nói đã được “hợp pháp hóa” bởi hầu hết nền tảng lớn. Spotify, Apple Podcasts, Netflix và YouTube đều cung cấp tính năng tăng tốc phát lại, YouTube thậm chí còn thử nghiệm tốc độ 4x cho người dùng trả phí.

Lý do chính là tiết kiệm thời gian thay vì mất 8 tiếng nghe hết tiểu thuyết Persuasion (Thuyết phục), người nghe chỉ mất hơn 5 tiếng ở tốc độ 1.5x - đủ thời gian để nghe thêm Animal Farm (Trại Súc Vật) và The Little Prince (Hoàng Tử Bé).

Nhiều người lo ngại trào lưu nghe nhanh sẽ làm giảm khả năng tiếp thu nhưng các nghiên cứu gần đây cho thấy điều đó không hoàn toàn chính xác. Theo nhà khoa học nhận thức Marcus Pearce (ĐH Queen Mary, Vương quốc Anh), não bộ có thể xử lý thông tin nhanh hơn nhiều so với tốc độ nói trung bình 150 từ/phút. Một phân tích từ Đại học Waterloo (Canada) cũng cho thấy, ở tốc độ 1.5x, kết quả học tập của sinh viên hầu như không thay đổi, chỉ bắt đầu giảm rõ khi vượt quá 2x.

Dù vậy, một số chuyên gia vẫn lên tiếng cảnh báo. Nhà sản xuất sách nói Kimberly Wetherell cho rằng: “Sách nói là nghệ thuật của nhịp điệu, giọng nói và khoảng lặng. Khi tua nhanh, bạn đánh mất phần trình diễn đó”. Nhưng với giới trẻ, đây là thời đại của tốc độ, nơi nghe chậm mới là điều bất thường.

Đức An