Nghệ sĩ violin Trịnh Minh Hiền thăng hoa cùng Quốc ca

Hè năm 2021, Đại sứ quán Cộng hòa Italia mời tôi chuyển soạn violin và quay video cô thể hiện Quốc ca Ý. Video được quay bởi đạo diễn người Ý, tại những điểm đẹp nhất Hà Nội: đầm sen hồ Tây, trước Nhà hát Lớn, trong đại sảnh và balcon Tòa đại sứ... và đã thành công.

Vậy là tôi nghĩ ra ý tưởng: Tại sao không sáng tạo với Quốc ca Việt Nam? Đó không những là vinh dự của một nghệ sĩ, mà còn là cách để truyền tải thông điệp yêu nước, yêu nước trong thời bình. Thông điệp ấy là: Tinh thần Việt Nam!

Vì dịch bệnh Covid -19, mùa thu năm nay tôi mới thực hiện được. Thật hay, chúng ta đã vượt qua thời điểm dịch căng thẳng nhất, và tôi hào hứng chuyển soạn Quốc ca, đầy cảm xúc trình tấu mừng cho cuộc sống bình thường mới, thấy gương mặt bạn bè, của mọi người xung quanh, không căng thẳng khẩu trang che mặt", nghệ sĩ chia sẻ.

Nghệ sĩ Trịnh Minh Hiền.

Chuyển soạn Tiến quân ca (Quốc ca Việt Nam ) cho violin độc tấu là một đỉnh núi mà tôi muốn chinh phục. Tôi kết hợp phần mở đầu (intro) sử dụng thang âm ngũ cung của Việt Nam, với âm hưởng dân gian miền núi phía Bắc đặc trưng, hàm ý nhắc nhớ về cội nguồn và âm nhạc của dân tộc xa xưa... Điểm nhấn là câu đầu dùng archet (cây vĩ) tạo nhịp trống, tiếng trống dân tộc, trống khai quân, trống trận, trống hội âm vang ngàn năm, thúc giục và hào khí.

Hình thức thể hiện độc tấu áp vào ca khúc dễ khiến người nghe cảm giác đơn điệu, vì thường violin là nhạc cụ chơi giai điệu, cần dàn nhạc hoặc ban nhạc đệm nền cho. Song đối với kỹ thuật cổ điển violin, vĩ cầm có thể chơi tối đa 4 nốt một lúc; và như thế, nó có thể đảm nhận cả phần giai điệu lẫn phần hòa thanh cần có cho giai điệu đó.

Bằng cách sử dụng một loạt kỹ thuật chơi violin cổ điển, dùng cấu trúc sáng tác kiểu Cadenza (đoạn độc tấu phô trương kỹ thuật được chơi giữa một tác phẩm), tôi chuyển soạn bản Quốc ca Việt Nam với phong cách riêng, vẫn bảo đảm đúng giai điệu của bài hát, lại có sự sáng tạo nhằm làm mới tác phẩm nằm lòng với nhân dân Việt Nam trong và ngoài nước, bè bạn quốc tế yêu mến Việt Nam.

Động lực sáng tạo thôi thúc tôi không gì khác là muốn đóng góp khả năng và kinh nghiệm của mình để chuyển soạn một tác phẩm mang ý nghĩa lớn lao. Đồng thời, là nghệ sĩ vĩ cầm, tôi muốn diễn tả vẻ đẹp của âm nhạc không lời, để khán giả có những góc nhìn gần gũi hơn đối với nhạc cụ bác học, điển hình là Violin.

Tôi có thói quen sáng tác trên đàn và tự ghi nhớ chứ không viết lại nốt nhạc trên bản nhạc. Cho nên, cùng một cấu trúc, mỗi lần trình tấu, tôi lại phóng tác khác nhau. Cứ chơi mãi cho đến khi tự thuộc chính tác phẩm do mình viết.

Nguồn cảm hứng của tôi?

Trình tấu khi tập, trong phòng thu, ra bối cảnh quay... clip Quốc ca là tiếp nối - chất đầy những phút giây xúc động.

Trước lịch sử hào hùng, nhớ những hy sinh, mất mát của lớp lớp thế hệ con Lạc cháu Hồng làm nên cơ đồ Việt Nam hôm nay, bản thân tôi hằng tự hỏi: Để quốc gia trở nên giàu mạnh hơn, mỗi công dân cần phải làm gì?

Tôi nhận thức, quan trọng hơn cả, là nuôi dưỡng tình yêu nước sâu sắc và thiết thực, tinh thần mạnh mẽ và khát vọng, thiên lương sống đẹp, thương đồng bào, hiếu nghĩa và trọng sự tự lập. Một tinh thần luôn sẵn sàng dấn bước, vượt thách thức vì dòng máu dân tộc anh hùng chảy trong huyết quản. Mà chiến đấu giữa thời bình, chính là biết chuẩn bị cho ngày mai, tinh thần xây dựng tương lai và nghĩa khí, một hào khí Đông A đã khởi hơn 700 năm trước và trường tồn nghìn năm. Xuyên suốt là Tinh Thần Việt Nam.

Tôi biểu diễn Quốc ca, thể hiện mãnh liệt, say mê tinh thần ấy.

Với phong cách, dấu ấn Trịnh Minh Hiền, tôi chào mừng Quốc khánh bằng tình tự dân tộc, tình tự Việt Nam, qua âm thanh tuyệt đẹp của nhạc cụ tôi yêu nhất. Violin, tri kỷ mãi mãi của tôi, đã và sẽ ngân rung nhịp tim tôi, tâm hồn tôi, trong những chiều không gian - thời gian mà mốc son 77 năm Quốc khánh Việt Nam - cũng là dấu ấn lịch sử của cuộc đời âm nhạc mà tôi tận hiến.

Trịnh Minh Hiền

Ảnh: Nguyễn Văn Đạt