Nghị quyết 71-NQ/TW: Bệ phóng nâng tầm đại học Việt Nam

Phòng thực hành tại Trường Đại học Công nghệ Miền Đông. Ảnh: MIT-Uni.

Quan điểm trên được PGS.TS Phạm Văn Song, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Miền Đông (Đồng Nai), chia sẻ khi đề cập đến vai trò của cơ sở giáo dục đại học trong hoạt động nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.

Bước chuyển mình quan trọng

Một trong những mục tiêu tại Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị là nâng tầm các đại học trở thành trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp của quốc gia và các vùng.

Ông Song cho rằng điều này có ý nghĩa chiến lược sâu sắc đối với sự phát triển của các trường đại học ở Việt Nam. Đây là bước chuyển mình quan trọng, định hình lại vai trò của giáo dục đại học.

Theo PGS.TS Phạm Văn Song, mục tiêu này giúp định hình lại sứ mệnh cốt lõi của trường đại học. Thay vì chỉ tập trung vào đào tạo và truyền bá kiến thức, các trường đại học sẽ chuyển trọng tâm sang nghiên cứu khoa học, sáng tạo và tạo ra tri thức mới. Thực tế trên thế giới cho thấy, một trường đại học đẳng cấp quốc tế, có vai trò và ảnh hưởng sâu rộng, phải là một đại học nghiên cứu.

PGS.TS. Phạm Văn Song, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Miền Đông. Ảnh: MIT-Uni.

Hoạt động nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong đại học sẽ là cơ sở góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế bền vững.

Thực tế cho thấy khoảng 80% phát minh, sáng chế trên thế giới được tạo ra tại các trường đại học – nơi làm việc của các nhà khoa học hàng đầu. Hoạt động nghiên cứu của trường đại học là động lực cho các hoạt động khởi nghiệp của sinh viên và là nền tảng để phát triển các công ty khởi nghiệp.

Các trường đại học cũng là nơi cung cấp phân tích đầu vào cho các nhà hoạch định chính sách. Việc các trường đại học trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc, thông qua việc thiết kế chính sách và khuyến khích nghiên cứu theo định hướng này.

Cụ thể, đại học sẽ nghiên cứu các lĩnh vực như sức khỏe và nước sạch bằng cách giải quyết các vấn đề y tế cấp bách như sản xuất bộ kit xét nghiệm, vắc-xin và các giải pháp về nước sạch, y tế.

Đại học sẽ nghiên cứu, tạo ra công nghệ ứng dụng trong công nghiệp và hạ tầng bằng cách tăng cường sản phẩm khoa học, đổi mới công nghệ và đa dạng hóa sản phẩm.

Trong lĩnh vực môi trường và tài nguyên, trường đại học - với thế mạnh nghiên cứu về hệ sinh thái và biến đổi khí hậu - sẽ tìm kiếm các giải pháp về năng lượng tái tạo và xây dựng hệ thống cảnh báo sớm thiên tai.

Đại học cũng có thể đóng góp cho cộng đồng phát triển bền vững bằng cách cung cấp kiến thức, gắn kết cộng đồng và hợp tác để nâng cấp cơ sở hạ tầng xã hội; đồng thời thúc đẩy tiêu dùng và sản xuất có trách nhiệm thông qua việc thay đổi nhận thức người dân và cung cấp các sáng kiến tái chế.

Tân sinh viên làm thủ tục nhập học tại Trường ĐH Công nghệ Miền Đông. Ảnh: MIT-Uni.

Thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động NCKH và nâng chất chuyên môn

Bên cạnh hoạt động nghiên cứu, các cơ sở giáo dục đại học cần chú trọng nâng cao chất lượng đào tạo, bởi nghiên cứu và đào tạo có mối quan hệ chặt chẽ, hỗ trợ lẫn nhau. Nghiên cứu giúp nâng cao trình độ chuyên môn của giảng viên, từ đó cải thiện chất lượng giáo dục.

Theo PGS.TS Phạm Văn Song, một chương trình giảng dạy hiện đại chỉ có thể tồn tại khi gắn liền với hoạt động nghiên cứu. Môi trường nghiên cứu còn tạo điều kiện để sinh viên được học hỏi từ các giáo sư và nghiên cứu sinh ở tuyến đầu của tri thức, từ đó đào tạo ra nguồn nhân lực có tâm, có tầm, góp phần đưa Việt Nam phát triển đi lên.

Về phát triển nhân lực, các đại học nghiên cứu sẽ thu hút các học giả và giáo sư tài năng trong và ngoài nước, gia tăng nguồn lực “chất xám” cho đất nước trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0.

Nghiên cứu khoa học là một trong những chỉ số quan trọng để đánh giá chất lượng giáo dục của một quốc gia trên các bảng xếp hạng toàn cầu. Các thành tựu nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo giúp các trường đại học đóng góp vào việc giải quyết những vấn đề mang tính toàn cầu.

Tóm lại, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Miền Đông nhận định rằng việc các trường đại học Việt Nam trở thành trung tâm nghiên cứu trình độ cao là một sự chuyển đổi cốt lõi, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu, đồng thời đóng góp mạnh mẽ hơn vào sự phát triển bền vững của đất nước và nâng cao vị thế quốc tế. Điều này đòi hỏi sự đầu tư nghiêm túc từ phía Nhà nước và chính các trường đại học.

Hà An