Nghi vấn Công ty Tenma hối lộ công chức Bắc Ninh: Quá trình điều tra thế nào?

Mới đây, Công an tỉnh Bắc Ninh khẳng định cơ quan điều tra vẫn chưa thu thập được chứng cứ về việc đưa, nhận hối lộ như thông tin báo Nhật Bản đăng tải liên quan đến Công ty Tenma Việt Nam gây xôn xao dư luận suốt những ngày qua.

Bình luận về vụ việc, luật sư Trần Văn Trường (Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Ninh, Giám đốc Công ty Luật Công Minh) cho rằng, sự việc đăng trên báo Nhật về dấu hiệu vi phạm pháp luật của cán bộ thuế, hải quan Bắc Ninh có thể gây ảnh hưởng tới môi trường đầu tư kinh doanh, phòng chống tham nhũng trong quản lý công tác cán bộ tại ngành thuế, hải quan.

Do đó, cơ quan chức năng cần khẩn trương vào cuộc điều tra xác minh, làm rõ, giải quyết nhanh, triệt để và sớm có kết luận cuối cùng.

Trụ sở Công ty Tenma Việt Nam tại KCN Quế Võ, Bắc Ninh.

"Theo thông tin từ các báo của Nhật đăng tải, nếu có sự việc đưa, nhận hối lộ để giảm tiền thuế thì số tiền thuế được giảm là rất lớn và số tiền hối lộ cũng rất lớn (hơn 5 tỷ đồng).

Do vậy, nếu sự việc là đúng thì đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, phải kiên quyết lên án và xử lý nghiêm minh, minh bạch, công khai, khách quan. Còn nếu sự việc báo Nhật phản ánh là không đúng sự thật thì cũng phải công khai các chứng cứ, tài liệu khách quan để thể hiện sự trong sạch cho bộ máy chính quyền Việt Nam", luật sư nói.

Về các bước điều tra tiếp theo, luật sư Trần Văn Trường cho rằng, các cơ quan chức năng Việt Nam và tỉnh Bắc Ninh cần thu thập tài liệu chứng cứ, hồ sơ kê khai về thuế từ Công ty Tenma Việt Nam từ cơ quan thuế, hải quan tỉnh Bắc Ninh cũng như liên hệ với các cơ quan của Nhật Bản để đề nghị cung cấp các thông tin, tài liệu liên quan nhằm phối hợp điều tra.

"Quá trình điều tra xác minh sẽ căn cứ vào các quy định pháp luật của Việt Nam và Nhật Bản về thuế áp dụng đối với Công ty Tenma Việt Nam để xem xét Tenma Việt Nam đang được hưởng những ưu đãi gì về các loại thuế, trách nhiệm và nghĩa vụ nộp thuế của doanh nghiệp này thế nào và hiện công ty này đã thực hiện được đến đâu.

Đồng thời cũng cần làm rõ, quá trình thực hiện kê khai nộp thuế của Tenma Việt Nam với cơ quan chức năng thuế Bắc Ninh được thực hiện ra sao, trình tự thủ tục đã đúng quy định pháp luật hay chưa, có hay không hành vi hối lộ, nhận hối lộ. Từ đó mới có cơ sở kết luận sự việc báo Nhật phản ánh có đúng hay không và có hướng xử lý phù hợp với quy định pháp luật Việt Nam", luật sư Trường phân tích.

Trụ sở Cục thuế tỉnh Bắc Ninh tại phường Võ Cường, TP Bắc Ninh.

Theo Luật sư Trần Văn Trường, trong quy định của pháp luật Việt Nam, tội nhận hối lộ được quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017. Tội nhận hối lộ xâm hại quan hệ xã hội bảo đảm uy tín và tính vô tư, chính trực của hoạt động thực hiện công vụ, nhiệm vụ.

Đối tượng tác động của tội phạm chính là hoạt động thực hiện công vụ, nhiệm vụ của người có chức vụ, quyền hạn. Do đó, chủ thể của tội này chỉ có thể là người có chức vụ quyền hạn mà với chức vụ quyền hạn đó có thể thực hiện được việc làm hoặc không làm mà người đưa hối lộ yêu cầu. Người có chức vụ, quyền hạn trong các doanh nghiệp, tổ chức ngoài Nhà nước mà nhận hối lộ thì bị xử lý theo quy định tại điều này.

Đối với người có hành vi nhận hối lộ sẽ bị xử lý về tội Nhận hối lộ với mức phạt cao nhất lên đến tù chung thân hoặc tử hình nếu của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá 1 tỷ đồng trở lên; hoặc gây thiệt hại về tài sản 5 tỷ đồng trở lên. Còn với những người đưa hối lộ sẽ bị xử lý về tội Đưa hối lộ với mức phạt cao nhất từ 12-20 năm tù theo Điều 364.

Cần nhìn nhận khách quan, không quy chụp

Theo Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Ninh, trong trường hợp này, những cán bộ đang bị tạm đình chỉ công tác do liên quan vụ việc chỉ là diện tình nghi với các hành vi đó. Theo quy định của pháp luật, một người chỉ được coi là có tội khi bản án của tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

Do vậy, dư luận xã hội không nên quy chụp cho họ theo những thông tin báo Nhật Bản đăng tải. Sự việc xảy ra ở Việt Nam thì phải chờ cơ quan có thẩm quyền ở Việt Nam giải quyết mới có nhận định chính xác về vụ việc.

"Trong thời gian các cơ quan, ban ngành điều tra, giải quyết vụ việc, những cá nhân bị tạm đình chỉ công tác đang bị ảnh hưởng rất lớn dến danh dự, uy tín, nhân phẩm và công việc nơi họ đang công tác.

Giả định sau này cơ quan có thẩm quyền có kết luận các cán bộ liên quan đến vụ việc này đang bị tạm đình chỉ chỉ công tác không nhận hối lộ như truyền thông Nhật Bản đưa tin thì ai là người phải chịu trách nhiệm về những tổn thất về danh dự, nhân phẩm, uy tín của họ? Do vậy, khi chưa có kết luận cuối cùng chúng ta nên bình tĩnh, sáng suốt nhìn nhận sự việc một cách khách quan, không quy chụp, kỳ thị họ", luật sư Trường nhấn mạnh.

Đồng quan điểm với luật sư Trần Văn Trường, luật sư Hoàng Tùng (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng, hành vi đưa, nhận hối lộ gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến các hoạt động bình thường, công bằng của cơ quan Nhà nước; xâm phạm rất lớn đến uy tín, chất lượng công vụ của cơ quan Nhà nước.

Đặc biệt, đối với những vụ việc có yếu tố nước ngoài như vụ việc trên, ảnh hưởng rất lớn đến hình ảnh của Việt Nam trước trường quốc tế, trong mắt các nước bạn bè. Do đó, cơ quan chức năng cần khẩn trương vào cuộc điều tra, xác minh làm rõ thông tin phản ánh trên báo Nhật Bản về dấu hiệu vi phạm pháp luật của cán bộ thuế Bắc Ninh.

"Hiện nay, với chủ trương hiện đại hóa, mở rộng và chú trọng thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài để phát triển kinh tế đất nước nhưng lại vẫn tồn đọng những hành vi vi phạm dẫn đến uy tín về công bằng, minh bạch, công khai của Nhà nước bị ảnh hưởng.

Các cơ quan chức năng cần thắt chặt quản lý, nghiêm túc thực hiện công vụ và pháp luật. Đối với những hành vi vi phạm cần phải xử lý nghiêm minh”, luật sư Hoàng Tùng nói.

Quy định về tội Nhận hối lộ và Đưa hối lộ:

Tại Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 quy định về tội Nhận hối lộ: Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận lợi ích phi vật chất hoặc tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá từ 2 triệu đồng trở lên (hoặc dưới 2 triệu đồng trong một số trường hợp nhất định) cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ có thể bị xử phạt về tội Nhận hối lộ. Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý trực tiếp và động cơ của người phạm tội là động cơ vụ lợi.

Mức hình phạt cao nhất đối với tội này có thể lên đến tù chung thân hoặc tử hình nếu của hối lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá 1 tỷ đồng trở lên; hoặc gây thiệt hại về tài sản 5 tỷ đồng trở lên. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1 năm đến 5 năm, có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Tại điều 364 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội Đưa hối lộ: người nào trực tiếp hay qua trung gian đã đưa hoặc sẽ đưa cho người có chức vụ, quyền hạn hoặc người khác hoặc tổ chức khác bất kỳ lợi ích phi vật chất hoặc tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá từ 2 triệu đồng trở lên để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì có thể bị xử lý về tội đưa hối lộ.

Mức hình phạt cao nhất của tội này có thể lên đến 20 năm tù nếu của hối lộ là tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá 1 tỷ đồng trở lên.

Luật cũng quy định người bị ép buộc đưa hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác, được coi là không có tội và được trả lại toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ. Người đưa hối lộ tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.

Video: Nghi vấn Công ty Tenma Việt Nam hối lộ để trốn thuế

Tiến Dũng - Tùng Lâm