Nghiên cứu dựng tượng nhà báo Xuân Thủy
Hướng đến kỷ niệm 98 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2023), sáng 14/6, tại Hà Nội, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức tọa đàm khoa học và trưng bày chuyên đề về nhà báo Xuân Thủy (1912-1985), nguyên Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch đầu tiên của Hội Nhà báo Việt Nam.
Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh, hội nghị được tổ chức ở Học viện Báo chí và Tuyên truyền nằm ngay trên con đường mang tên Xuân Thủy và địa điểm này rất gần với làng Phương Canh quê hương ông, thuộc phủ Hoài Đức xưa.
Theo đồng chí Lê Quốc Minh, 90 năm trước, người thanh niên Xuân Thủy đã khởi đầu chặng đường hoạt động cách mạng của mình bằng nghề báo, là làm cộng tác viên một số tờ báo nổi tiếng ở Hà Nội như Trung Bắc Tân văn, Hà thành Ngọ báo... Từ Hà Nội lên Phúc Yên, ông vừa làm tuyên truyền giác ngộ cách mạng và tập hợp thanh niên, vừa thu thập tin tức viết bài. Từng bước, báo chí trong tay ông như thanh gươm được mài sắc trên hành trình làm cách mạng.
Cũng theo đồng chí Lê Quốc Minh, ngày 21/4/1950, nhà báo Xuân Thủy đứng ra triệu tập đại diện các cơ quan báo chí Trung ương đóng ở chiến khu Việt Bắc, thay mặt báo giới cả nước tổ chức Đại hội thành lập “Hội Những người viết báo Việt Nam”. Đại hội họp tại hội trường báo "Cứu quốc" và bầu Chủ nhiệm báo "Cứu quốc" Xuân Thủy làm Hội trưởng. Nhà báo Xuân Thủy chính thức giữ chức Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam từ đó đến năm 1962.
“Từ tháng 5/1968, ông Xuân Thủy giữ vai trò Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Hội nghị Paris. Tại đây, ông Xuân Thủy rất thành công khi phát huy hiệu quả cả ba hình thức: từ đấu tranh ở các phiên họp công khai, đấu tranh trong các cuộc họp báo và trả lời phỏng vấn các nhà báo và đấu tranh vận động, tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân thế giới”, đồng chí Lê Quốc Minh thông tin.
Phát biểu tham luận tại tọa đàm, nhà báo Hà Đăng, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng-Văn hóa Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo Trung ương) khẳng định: “Nhà báo Xuân Thủy nói năng hay, đối đáp giỏi, ứng khẩu thành chương nhưng khi tham gia đàm phán tại Hội nghị Paris thì ông rất cẩn trọng trong các bài phát biểu”.
PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh, nguyên Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đã chia sẻ những kỷ niệm với nhà báo Xuân Thủy mà ở đó ông nhắc đến lời dạy của người tiền bối: “Giá trị của một bài báo là ở chỗ có những tư liệu mới, sống động, để lại dấu ấn cho bạn đọc”.
GS.TS Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh, cuộc đời làm báo của Xuân Thủy có thể chia thành 3 chặng đường: Làm báo "Suối reo" trong nhà tù đế quốc, làm báo "Cứu quốc" tiến tới Cách mạng Tháng Tám; làm báo và lãnh đạo báo chí trong suốt cuộc kháng chiến chống Pháp.
Khẳng định những công lao, đóng góp to lớn của nhà báo Xuân Thủy với sự nghiệp báo chí cách mạng nước nhà, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương cho rằng: “Ở Đài Tiếng nói Việt Nam đã dựng tượng nhà báo Trần Lâm, vị Giám đốc, Tổng Biên tập đầu tiên của Đài, vậy nên thời gian tới chúng ta nên nghiên cứu dựng tượng nhà báo Xuân Thủy tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền hoặc Hội Nhà báo Việt Nam. Việc này cần làm sớm để tri ân ông và cũng để giáo dục truyền thống với những người làm báo hôm nay”.
Phát biểu tại buổi lễ, nhà báo Trần Kim Hoa, phụ trách Bảo tàng Báo chí Việt Nam cho rằng, việc trưng bày, tổ chức tọa đàm khoa học về các nhà báo có công lao to lớn với nền báo chí cách mạng Việt Nam luôn được những người làm Bảo tàng Báo chí Việt Nam đau đáu, trăn trở và quyết tâm thực hiện. “Bộ Ngoại giao đã có những tọa đàm, trưng bày về Bộ trưởng Xuân Thủy, còn buổi trưng bày và tọa đàm khoa học hôm nay chính là buổi lễ tôn vinh đầu tiên nhà cách mạng Xuân Thủy trên vai trò một nhà báo”, nhà báo Trần Kim Hoa nhấn mạnh.
Cũng tại buổi lễ, các đại biểu đã được tìm hiểu về con đường nhà báo Xuân Thủy đến với báo chí cách mạng Việt Nam qua các bức ảnh, bài báo, Giấy chứng nhận ký ngày 8/3/1960 do Tổ chức quốc tế các nhà báo (OIJ) trao tặng nhà báo Xuân Thủy vì những đóng góp cho sự phát triển hợp tác và đoàn kết và các bộ trang phục, đồ dùng trong quá trình công tác ông đã sử dụng.