Ngọn lửa giữ biên cương 'đỉnh trời' Mỏ Phàng

Chị Mua Thị Và tham gia tuần tra đường biên, mốc giới cùng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Xín Cái, BĐBP tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: qdnd.vn

Mỏ Phàng là thôn biên giới của xã Thượng Phùng, tỉnh Hà Giang (cũ), nay là xã Sơn Vĩ, tỉnh Tuyên Quang. Thôn có ba dân tộc cùng chung sống, trong đó, người Mông chiếm đa số. Giữa núi đá tai mèo và những dải mây trắng quanh năm bao phủ, cuộc sống của bà con gắn chặt với nương ngô, đàn bò. Ở nơi ấy, từ năm 2018, có một người phụ nữ dân tộc Mông, sinh năm 1989, tên là Mua Thị Và đã được bà con tín nhiệm bầu làm người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số của thôn.

Không chỉ là “người nói cho dân nghe, người nghe dân nói”, chị Và là “ngọn lửa giữ biên cương” như cách bà con trìu mến gọi. Là người có uy tín ở thôn giáp biên, chị thường xuyên tham gia các lớp học nâng cao nhận thức về quốc phòng, an ninh, nhận diện các biểu hiện của “diễn biến hòa bình”, “bạo loạn lật đổ” của các thế lực thù địch, vừa để tự nâng cao hiểu biết, vừa để trở về bản, đi từng nhà tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao tinh thần cảnh giác trước các thủ đoạn lừa bịp, xuyên tạc của kẻ xấu.

Nhờ chị, mô hình Tổ tự quản thôn Mỏ Phàng được duy trì nền nếp, hiệu quả. Tổ tự quản đã đề xuất với Ban Chỉ đạo xã và đồn Biên phòng tổ chức cho nhân dân nhận biết hệ thống đường biên, cột mốc do thôn tham gia bảo vệ; tổ chức cho nhân dân tham gia cùng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng tuần tra bảo vệ biên giới; phát quang đường tuần tra, thông tầm nhìn biên giới tại khu vực cột mốc quốc giới do thôn tham gia quản lý, bảo vệ. Ngoài ra, Tổ tự quản còn thực hiện có hiệu quả công tác hòa giải, giải quyết được nhiều vụ việc mâu thuẫn trong nội bộ thôn, góp phần giữ gìn tình làng, nghĩa xóm luôn gắn kết.

Đặc biệt, từ khi triển khai thực hiện các nội dung "Ngày Biên phòng toàn dân" và Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 9/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới, chị cùng cán bộ đồn Biên phòng vận động 87 hộ trong thôn đăng ký tham gia tự quản đường biên, mốc giới và giữ gìn an ninh trật tự. Với sự phối hợp giữa đồn Biên phòng và cấp ủy, chính quyền xã, thôn, việc tham gia bảo vệ đường biên, mốc giới đã trở thành việc làm thường xuyên của nhân dân trong thôn. Bà con đã nhận thức được biên giới quốc gia có vị trí quan trọng và bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới là trách nhiệm của cán bộ và nhân dân trong thôn.

Chị Mua Thị Và (ngoài cùng, bên phải) tuyên truyền cho người dân thôn Mỏ Phàng tích cực phát triển kinh tế, xóa bỏ hủ tục. Ảnh: qdnd.vn

Với vai trò của mình, chị Mua Thị Và vận động bà con bằng cách nói giản dị: “Đường biên cũng như bờ rào của thôn mình. Giữ biên giới là giữ nhà, giữ đất cho con cháu”. Được tuyên truyền, vận động một cách thuyết phục, đúng đắn, bà con đã tích cực hỗ trợ, cung cấp cho lực lượng Biên phòng nhiều nguồn tin có giá trị phục vụ công tác quản lý, bảo vệ biên giới và đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm, góp phần giữ bình yên nơi phên giậu cực Bắc Tổ quốc.

Chị Và còn bền bỉ vận động bà con thay đổi nếp nghĩ, cách làm. Mỏ Phàng từng tồn tại nhiều hủ tục như đám tang kéo dài, giết mổ nhiều gia súc, mời thầy cúng khi đau ốm, hay tư tưởng trọng nam khinh nữ, khiến đời sống bà con thêm khó khăn, dễ bị kẻ xấu lợi dụng. Hiểu rõ điều đó, chị kiên trì vận động từng dòng họ, từng gia đình thay đổi tập quán. “Cái gì đẹp thì giữ, cái gì lạc hậu thì bỏ”, chị thường nói thế với bà con. Nhờ chị tuyên truyền, đến nay, người dân đã đưa người mất vào áo quan, rút ngắn tang lễ còn hai ngày, giảm giết mổ gia súc, không uống rượu say... Tiếng nói, chữ viết của dân tộc Mông được duy trì; các lễ hội truyền thống, trò chơi dân gian được tổ chức gọn nhẹ, văn minh, tiết kiệm hơn. Chị còn vận động bà con lập đội văn nghệ thôn, mặc váy áo truyền thống biểu diễn trong các dịp lễ hội, vừa giữ hồn văn hóa Mông, vừa giúp tinh thần thêm phấn chấn.

Mỏ Phàng có địa hình chia cắt, khí hậu khắc nghiệt, tỷ lệ hộ nghèo cao..., nhưng với chị Và, “cái khó không làm mình dừng lại”. Chị bảo: “Người Mông mình leo núi giỏi thì việc làm ăn, học cái mới cũng phải kiên trì như leo núi thôi”. Chị vận động bà con chịu khó làm ăn, chủ động phát huy nội lực theo chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước; tích cực phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo. Hiện nay, trong thôn đã có mô hình nuôi bò và lợn thương phẩm, mỗi mô hình quy tụ được 21 hộ tham gia; một số hộ thực hiện cải tạo vườn tạp để phát triển sản xuất hàng hóa...

Những nỗ lực thầm lặng của chị Và được ghi nhận bằng nhiều hình thức khen thưởng. Trong đó, chị được Bộ trưởng Bộ Công an tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc về quản lý gia đình, người thân không mắc tệ nạn xã hội. Chị còn được tặng nhiều Giấy khen của UBND huyện Mèo Vạc và xã Thượng Phùng (cũ) về thành tích trong phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc; thực hiện "Ngày Biên phòng toàn dân"; Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc... Năm 2023, chị Mua Thị Và là đại diện tiêu biểu của Hà Giang (cũ) tham dự Hội nghị biểu dương người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số toàn quốc tại Hà Nội. Đó là niềm tự hào không chỉ của chị, mà của cả Mỏ Phàng - vùng đất biên cương đang thay da đổi thịt từng ngày.

Kim Thu