Ngư dân miền Trung khốn đốn vì hàng nghìn tấn mực tồn kho

Làng chài xã Bình Chánh, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) từng được xem là "thủ phủ" xuất khẩu mực khô nổi tiếng ở miền Trung.

Tuy nhiên nhiều tháng qua, nhiều ngư dân nơi đây lâm cảnh khốn khổ vì hàng nghìn tấn mực khô tồn đọng trên tàu, trong kho chứa vì không xuất được sang thị trường Trung Quốc.

Sốt ruột với hơn 2 tấn mực còn trữ trong hầm tàu cá, những ngày này thuyền trưởng Trần Văn Dâng (ngụ xã Bình Chánh, huyện Bình Sơn) như ngồi trên đống lửa. "Lao động vất vả trên biển giờ lại cơ cực với nỗi lo mực tồn kho có nguy cơ hư hỏng, nợ nần chi phí cho chuyến biển", ông Dâng cho hay.

Mực tồn kho ở làng chài Bình Chánh, huyện Bình Sơn. Ảnh: Minh Hoàng.

Trung Quốc ngừng thu mua

Theo ngư dân xã Bình Chánh, những năm trước tàu vừa cập bến, thương lái thu mua mực khô đưa đi xuất khẩu bằng đường tiểu ngạch sang Trung Quốc và Thái Lan.

Còn năm nay các nước này bất ngờ không nhập khẩu nữa. Trước tình hình này, hàng loạt tàu cá hành nghề câu mực đành phải "nằm bờ" do mực rớt giá và không có thương lái thu mua.

Cùng cảnh ngộ lao đao với ngư dân, một số cơ sở thu mua mực khô ở làng chài Bình Chánh (huyện Bình Sơn) cũng khốn khó. Ông Nguyễn Đức Trà (ngụ xã Bình Chánh), than thở hơn 300 tấn mực khô tồn kho nhiều ngày chưa thể bán được.

"Lâu nay chúng tôi bán mực khô chủ yếu sang thị trường Trung Quốc nhưng giờ thì tắc nghẽn khiến ai cũng khóc dở mếu dở", ông Trà nói.

Ông Nguyễn Hữu Ngọt, Giám đốc Hợp tác xã đánh bắt xa bờ và dịch vụ thủy sản Bình Chánh, xác nhận lâu nay mực khô nơi đây xuất khẩu theo đường tiểu ngạch sang các nước Trung Quốc và Thái Lan, trong đó sản lượng mực xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm hơn 80%.

Tàu cá của ngư dân xã Bình Chánh, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) "nằm bờ" vì mực khô bị dồn ứ. Ảnh: Minh Hoàng.

"Hiện Trung Quốc yêu cầu xuất mực khô qua đường chính ngạch, phải có doanh nghiệp ký hợp đồng kinh tế với các đối tác nước họ và yêu cầu truy xuất nguồn gốc rõ ràng", ông Ngọt lý giải.

"Do vậy sản phẩm mực khô của ngư dân bị dồn ứ vì chưa có doanh nghiệp nào đủ điều kiện đứng ra thu mua xuất khẩu bằng đường chính ngạch", ông cho biết.

Tắc nghẽn vì.... chưa thể xuất khẩu chính ngạch

Theo giám đốc Hợp tác xã, làng chài Bình Chánh có hơn 3.000 tấn mực ở bị tồn đọng, trong đó có hơn 1.000 tấn trên tàu cá và 2.000 tấn tồn kho tại các cơ sở, thu mua chế biến của địa phương.

Cùng thực trạng với ngư dân Quảng Ngãi, những ngày qua, hàng trăm ngư dân Quảng Nam cũng gửi đơn đến chính quyền có giải pháp "giải cứu" về sản phẩm mực tồn kho.

Trước tình hình này, UBND tỉnh Quảng Nam vừa có văn bản gửi Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hiệp hội chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) đề nghị hỗ trợ tiêu thụ gần 1.000 tấn mực khô tồn đọng tại cảng cá An Hòa, huyện Núi Thành.

Hiện nhiều thương lái Trung Quốc vẫn có nhu cầu nhập mực khô của Việt Nam nhưng hải quan nước này không thông quan do chưa đáp ứng các yêu cầu liên quan.

Ông Lê Trí Thanh, Phó chủ tịch tỉnh Quảng Nam, chia sẻ khó khăn cùng ngư dân, địa phương đã đề nghị các Bộ, ngành đàm phán với nhà chức trách Trung Quốc để mực khô được xuất khẩu sang thị trường này trong thời gian sớm nhất.

Cơ quan chức năng hướng dẫn, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, thương lái, chủ tàu tổ chức lại quy trình sản xuất, thu mua, chế biến theo chuỗi giá trị để đáp ứng đầy đủ yêu cầu của nước nhập khẩu.

"Về lâu dài, chúng tôi kêu gọi các doanh nghiệp trong nước chế biến sâu các mặt hàng từ mực khô để giúp ngư dân có thể tiêu thụ được sản phẩm", ông Thanh cho biết.

Minh Hoàng