Ngư dân Thái Bình chung tay chống khai thác hải sản bất hợp pháp

Cán bộ Trạm kiểm soát Biên phòng Cửa Lân trao đổi thông tin với ông Bùi Xuân Cử về hoạt động của ngư dân trên địa bàn. Ảnh: Lê Khoa

Quyết tâm chuyển nghề để gỡ "thẻ vàng"

Dù đang bận rộn cùng các ngư phủ chuẩn bị cho chuyến biển đầu năm thuận buồm, xuôi gió tại cảng cá Cửa Lân, song ông Bùi Xuân Cử, Tổ trưởng Tổ tàu thuyền an toàn, thôn Quang Thịnh, xã Nam Thịnh, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình vẫn tranh thủ thời gian nói về nỗi lòng trước "thẻ vàng" của EC. “Từ khi bị EC cảnh báo "thẻ vàng" đối với ngành thủy sản Việt Nam, giá hải sản không tăng, trong khi xăng dầu lại tăng liên tục. Những chuyến biển của chúng tôi càng khó kiếm lời hơn. Từ đó, chúng tôi thường nhắc nhau, cố gắng thực hiện tốt các quy định để sớm gỡ được "thẻ vàng" - ông Cử bày tỏ.

Kể về câu chuyện quyết tâm gỡ "thẻ vàng", ông Cử cho biết: "Khoảng 2 năm trở về trước, ngư dân huyện Tiền Hải đa số hoạt động nghề bẫy ghẹ ở vùng biển xa giáp với nước ngoài, nhưng sau đó, được cán bộ BĐBP và ngành nông nghiệp vận động, giải thích về lợi ích được-mất, ngư dân địa phương chúng tôi đã chuyển đổi nghề, không làm nghề bẫy ghẹ nữa mà chuyển sang nghề lưới rê, lưới cá khoai, đánh bắt moi... Làm các nghề này, thứ nhất là chỉ hoạt động ở tuyến lộng và tuyến khơi, thời gian trên biển ngắn, chỉ trong ngày hoặc sang ngày thứ 2 là vào bờ, gần gũi gia đình. Thứ 2 là đánh bắt trong vùng biển của mình thì an tâm, có xảy ra sự cố gì trong lao động sẽ được các tàu khác hoặc BĐBP hỗ trợ kịp thời".

Một ngư dân khác đang có mặt tại cảng cá tiếp lời: “Hải sản bị cảnh báo "thẻ vàng" đã gây thiệt hại rất lớn cho ngư dân trong mấy năm qua. Giờ ai cũng mong sớm gỡ được "thẻ vàng" để hải sản Việt Nam được bán đi các nước. Điều đó sẽ làm tăng giá cả sản phẩm, ngư dân sẽ có lời mà tiếp tục đầu tư phát triển nghề nghiệp”.

Qua tìm hiểu từ ngư dân địa phương, được biết, ai cũng nắm chắc một quy trình thống nhất, thuộc nằm lòng, đó là chỉ hoạt động trên các vùng biển được phép khai thác, tuyệt đối không lén qua vùng biển nước ngoài. Quá trình khai thác, bà con ghi chép nhật ký khai thác đầy đủ về hành trình, sản lượng đánh bắt được, ghi cả chủng loại tôm cá đã bắt được và bán đi. Ông Bùi Xuân Cử cho rằng: “Dính cái "thẻ vàng" của EC, giá hải sản rất bấp bênh, thường xuyên rớt giá, nên tôi và bà con ngư dân luôn bảo nhau phải gắng thực hiện tốt các việc mà Nhà nước quy định, sớm gỡ cho được "thẻ vàng”.

Đại tá Phạm Quang Huynh, Chủ nhiệm Chính trị BĐBP Thái Bình phấn khởi kể về sự chuyển đổi ý thức của ngư dân. Anh nói, bà con ngư dân đã thay đổi nhận thức rất lớn. Với công việc tiếp nhận kiểm tra, kiểm soát, làm thủ tục xuất, nhập bến ra vào cho tàu thuyền tại cảng ban đầu, nhật ký khai thác, báo cáo nguồn gốc, anh và các nhân viên của mình hàng ngày chứng kiến sự đồng thuận, đổi thay trong ý thức chấp hành chống khai thác IUU.

Lực lượng Đồn Biên phòng Cửa Lân tuyên truyền, vận động ngư dân cam kết chấp hành nghiêm các quy định đánh bắt, khai thác thủy sản trên biển, tuyệt đối không vi phạm vùng biển nước ngoài. Ảnh: Lê Khoa

Chấp hành nghiêm các quy định của Nhà Nước

Không chỉ vì lợi ích chung nên gắng thực hiện cho đúng, cho đủ các quy định của Nhà nước, mà những ngư dân khi được chúng tôi hỏi chuyện trong chuyến khảo sát ở các cửa biển thuộc tỉnh Thái Bình đều hiểu rõ công tác chống khai thác IUU, cũng như toàn bộ hoạt động kiểm soát của Nhà nước đối với nghề khai thác biển. Nói như ngư dân Bùi Xuân Cử, không làm đúng quy định thì không ra biển được mà còn bị phạt hành chính, do đó, bà con ai cũng hiểu và đang thực hiện tốt. Không tuân thủ chỉ có nước bỏ nghề. Bà con cũng truyền tai nhau về hệ thống công nghệ định vị quản lý tàu cá của Nhà nước đang thực hiện. Từng có người ghi dối hành trình khai thác trong nhật ký, đến khi bị cán bộ cho xem hành trình thể hiện trên máy tính thì mới chịu thú nhận là có cho tàu vào vùng cá đẻ để kéo lưới khai thác.

Đại tá Phạm Quang Huynh phấn khởi thông tin thêm: “Từ hai năm trở lại đây, ngư dân Thái Bình không vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không vi phạm khai thác vùng biển nước ngoài. Bà con cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài cũng như các quy định trong hoạt động đánh bắt thủy sản; 100% chủ tàu có chiều dài trên 15m đều gắn thiết bị giám sát hành trình và duy trì kết nối 24/24 giờ; đồng thời, thực hiện ghi chép nhật ký khai thác, báo cáo truy xuất nguồn gốc ngày càng tốt hơn. Được như vậy, một phần là do BĐBP phối hợp với các ngành chức năng tích cực tuyên truyền và do người dân ngày càng hiểu rõ quyền lợi chung khi EC gỡ bỏ thẻ vàng, để phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam, góp phần đảm bảo an ninh quốc gia và hội nhập quốc tế".

Tính đến giữa tháng 2/2024, Thái Bình có 1.045 phương tiện, trong đó, hoạt động nghề cá 1.004 phương tiện/2.704 lao động trực tiếp và khoảng 6.000 lao động gián tiếp; tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 15m có 558 tàu; tàu cá từ 15m trở lên có 173 tàu; 100% tàu cá đã sơn ca bin; trên 96% tàu cá kẻ biển số theo quy định; 173/175 tàu cá đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, còn 2 tàu nằm bờ chờ bán, không đi khai thác, không được đăng ký, đăng kiểm.

Lê Khoa