Ngư dân tham gia bảo vệ nguồn lợi thủy sản ven bờ

Không để nguồn lợi bị cạn kiệt

Hệ động thực vật vùng đất ngập nước và vùng biển ven bờ ở Phú Yên rất đa dạng, phong phú với nhiều loài thủy sản quý, có giá trị kinh tế cao. Khu vực này đóng vai trò quan trọng đối với sinh kế của cư dân ven biển, cung cấp ngư trường và mặt nước cho hoạt động khai thác, nuôi trồng, là tiềm năng phục vụ du lịch sinh thái, góp phần điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học…

Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các sở, ngành, địa phương tổ chức thả giống thủy sản tái tạo nguồn lợi tại khu vực biển ven bờ. Ảnh: ANH NGỌC

Tuy nhiên, vùng biển ven bờ trên địa bàn tỉnh đang chịu nhiều tác động bởi việc khai thác bất hợp lý và đang gây ra tình trạng cạn kiệt nguồn lợi thủy sản. Nhiều khu vực hệ sinh thái biển ven bờ bị khai thác hoặc phá hủy do các hoạt động nuôi trồng và khai thác thủy sản. Tình trạng ô nhiễm môi trường tại nhiều vùng nuôi, đặc biệt tại các đầm, vịnh đang ở mức báo động.

Theo ông Đỗ Thanh Phước ở xã Xuân Thịnh (TX Sông Cầu), trước đây vịnh Xuân Đài rất đẹp, nhiều khu vực trong vịnh có rạn san hô, cỏ biển và nhiều loài thủy sản sinh sống. Từ khi phát triển nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm hùm, vịnh Xuân Đài ngày càng ô nhiễm, một số loài thủy sản ở đây cũng bị ảnh hưởng và ngày càng cạn kiệt. Để bảo vệ môi trường vịnh Xuân Đài, thị xã cần sớm sắp xếp, giao mặt nước, tăng cường giải pháp bảo vệ môi trường để bà con nuôi trồng thủy sản ổn định.

Ông Nguyễn Văn Đỏ ở thôn Mỹ Quang Nam, xã An Chấn (huyện Tuy An) cho biết: Gia đình tôi từ bao đời nay chuyên hành nghề mành trủ, chủ yếu khai thác các loài hải sản ven bờ, đặc biệt là khai thác cá cơm. Hiện thôn có hơn 50 hộ hành nghề này, tuy thu nhập không cao nhưng nghề mành trủ cũng đem lại sinh kế ổn định cho ngư dân nơi đây. Mặc dù tổ cộng đồng quản lý nghề cá ven bờ ở địa phương chưa phát huy hết hiệu quả, nhưng ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn lợi thủy sản ven bờ đối với ngư dân ở đây cũng được nâng cao, ngư dân không sử dụng các ngư cụ khai thác mang tính hủy diệt.

Thời gian qua, Phú Yên có nhiều nỗ lực trong công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bảo tồn thiên nhiên, nhất là bảo vệ nguồn lợi ven bờ. Ngoài nỗ lực của cộng đồng dân cư và từng người dân ở khu vực này, các cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương cũng đang triển khai nhiều giải pháp, trong đó giải pháp nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng dân cư để cùng nhau gìn giữ, bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ nguồn lợi ven bờ là rất quan trọng.

Ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Nhiều địa phương ven biển trên địa bàn tỉnh đã thành lập tổ đồng quản lý nghề cá ven bờ. Mục tiêu là đồng quản lý hoạt động khai thác thủy sản ven bờ theo các quy định về bảo vệ và phát triển nguồn lợi, khai thác thủy sản có trách nhiệm. Đồng thời tăng cường giải pháp quản lý nghề cá ven bờ, phục hồi và tái tạo nguồn lợi, khắc phục ô nhiễm môi trường vùng ven biển. Ngoài ra, tỉnh cũng đang triển khai kế hoạch bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, hỗ trợ, bổ sung sinh kế cho cộng đồng ngư dân, thành lập khu bảo vệ biển như bảo vệ bãi đẻ, bãi sinh trưởng, rạn san hô, cỏ biển…

Tăng cường giải pháp

Vùng biển Phú Yên rất đa dạng sinh học, trong đó phải kể đến các rạn san hô, thảm cỏ biển và một số hệ sinh thái đặc thù ven biển mà lâu nay chúng ta đã và đang nghiên cứu, tổ chức bảo vệ. Nguồn lợi thủy sản và các hệ sinh thái này có ảnh hưởng rất lớn đến phát triển thủy sản bền vững. Tỉnh đã đưa ra nhiều giải pháp để bảo vệ, bảo tồn đa dạng sinh học ven biển, giúp cộng đồng ngư dân tham gia khai thác bền vững nguồn lợi, đảm bảo sinh kế và đây cũng là định hướng chung nhằm bảo vệ đại dương xanh, bảo vệ đa dạng sinh học, chống khai thác bất hợp pháp.

Ngư dân huyện Tuy An thu lưới sau một đêm thả ở khu vực ven bờ. Ảnh: ANH NGỌC

Theo UBND xã An Hòa Hải (huyện Tuy An), nhằm bảo vệ quần thể rạn san hô Hòn Yến, ngoài các cơ quan chức năng của tỉnh và huyện, ở địa phương đã thành lập tổ hợp tác vừa quản lý, bảo vệ, bảo tồn rạn san hô vừa tổ chức tour du lịch cộng đồng góp phần tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương. Đến nay, bà con nơi đây đã ý thức rất nhiều trong việc bảo vệ môi trường, đồng thời tự giác phân công nhau tham gia bảo vệ rạn san hô, vì đây là sinh kế lâu dài và ổn định.

Bà Hồ Thị Bích Vân, thành viên tổ hợp tác quản lý và bảo vệ rạn san hô Hòn Yến cho rằng: Để bảo vệ rạn san hô, bảo vệ hệ sinh thái Hòn Yến, ngoài nỗ lực của chính quyền và người dân địa phương, du khách trong và ngoài tỉnh cũng cần đồng hành với địa phương. Tổ đã phân công các thành viên thường xuyên ứng trực, hướng dẫn du khách tham quan, tổ chức cho du khách lặn ngắm san hô khu vực Hòn Yến, hướng dẫn du khách không vào khu vực cấm, không giẫm đạp lên rạn san hô. Hằng tuần tổ chức thu gom làm sạch rác khu vực biển Hòn Yến và vận động người dân trong và ngoài địa phương tham gia bảo vệ môi trường khi tham quan du lịch ở đây…

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, mục tiêu của tỉnh là tăng cường bảo tồn, bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản nhằm phục hồi nguồn lợi thủy sản, gắn với quản lý có hiệu quả các hoạt động khai thác thủy sản nhằm phát triển thủy sản bền vững, giữ gìn tính đa dạng sinh học, giá trị tài nguyên sinh vật của Việt Nam nói chung và tỉnh Phú Yên nói riêng. Bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản dựa trên cách tiếp cận hệ sinh thái phù hợp với điều kiện KT-XH của từng vùng, từng địa phương; tích hợp đa giá trị, gắn bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản với phát triển KT-XH, du lịch sinh thái và đảm bảo sinh kế bền vững, nâng cao đời sống người dân.

Ông Nguyễn Thái Hòa, Phó Giám đốc phụ trách Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Nhằm tăng cường công tác quản lý các hệ sinh thái biển, thời gian qua Phú Yên được các tổ chức, đơn vị hỗ trợ triển khai các nhiệm vụ điều tra, đánh giá đa dạng sinh học. Qua đó xác định được các khu vực và hệ sinh thái cần bảo tồn, duy trì đa dạng sinh học cho sự phát triển bền vững và đề xuất các phương án quản lý, khai thác, sử dụng hợp lý. Tỉnh cũng đang triển khai kế hoạch phục hồi các hệ sinh thái rạn san hô, cỏ biển, hình thành khu vực bảo tồn cho loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm; bảo vệ môi trường sống của các loài thủy sản, bổ sung, tái tạo nguồn lợi thủy sản tại các thủy vực đầm, vịnh, vùng ven biển.

ANH NGỌC