Người 'bắt mạch' những nốt nhạc 'đi lạc'

Người ta ví đàn Piano như là vua của các loại nhạc cụ bởi âm vực, chiều sâu và sự phức tạp âm thanh của piano chưa có một loại nhạc cụ nào thay thế được. Với 88 phím đàn là 88 cung bậc cảm xúc, mỗi nốt nhạc của piano là tần số âm thanh lý tưởng nhất đối với tai con người.

Thái Dũng đang sửa đàn dương cầm

Điều kỳ diệu từ những phím đàn của piano chính là yếu tố âm vực rộng nhất và duy nhất đại diện cho toàn bộ âm vực của âm nhạc. Tiếng đàn đã khơi gợi nhiều cảm xúc cho người nghe từ âm thanh du dương như dòng suối, dữ dội như bão tố hay trong trẻo như ánh trăng giữa đêm khuya. Piano được mệnh danh là ông vua của các loại nhạc cụ cũng bởi vậy.

Thế nhưng, vẫn có một ngày nào đó, những nốt nhạc tự nhiên “đi lạc” bởi những phím đàn gặp “sự cố”. Ai sẽ là người mang những nốt dương cầm đi lạc này quay về? một nghệ sĩ chơi đàn hay một “bậc thầy” về máy móc? Đương nhiên, câu trả lời phải là “cả hai”. Thái Dũng là một người như thế.

Thi đỗ cùng lúc hai trường là Đại học Bách khoa và Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội, Thái Dũng chọn ngành kỹ thuật để học, nhưng đồng thời cũng chọn nghệ thuật, âm nhạc để theo đuổi. Nhưng sự theo đuổi của anh quả là rất khác! Anh tự ví mình là người đuổi theo nốt nhạc để đưa chúng về đúng với âm vực vốn có.

Chàng trai Hà Thành đàn, hát rất hay những ca khúc trữ tình và những bài hát về Hà Nội, sống chân thành, nhiệt tình và luôn truyền được cảm hứng cho người khác. Cái khí chất Hà Nội ấy, cái tình trong anh thể hiện ngay cả trong công việc hàng ngày của Thái Dũng. “Sửa đàn” là nghề anh yêu thích, cũng là nguồn “kiếm sống” nhưng anh sẵn sàng bỏ hàng giờ đồng hồ để chăm chút cho cây đàn của khách để rồi chào ra về mà không nhận đồng tiền công nào. Hay đã có lần anh mải miết đi cả chặng đường dài rồi lại quay về tay không bởi chủ nhân của cây đàn không biết trân trọng giá trị lao động của những người làm nghề như anh. Ai đó có thể cho rằng Thái Dũng “điên” vì đi làm kiếm sống nhưng lại chê tiền. Nhưng anh là vậy, một “phù thủy” ẩm ương với cây đũa thần chỉ linh nghiệm khi gặp người biết trân trọng những giá trị của cuộc sống.

Thái Dũng tâm sự: “Tôi yêu nghề và yêu nghệ thuật, nếu không cảm được từng nốt nhạc thì sẽ không thể chỉnh được đàn. Có những nhạc sĩ không thể sửa được phím đàn nếu nó sai, có những kỹ sư chẳng hề biết một nốt nhạc. Vì thế, để tôi phải yêu cả hai. Và để yêu được, tôi đã hát nhưng tôi chưa bao giờ nghĩ đến chuyện rời xa những phím đàn. Đứng trên sân khấu cũng có những thú vui riêng, nhưng chăm sóc cây đàn cũng có những điều hấp dẫn mà người khác không cảm nhận được. Tôi thấy hạnh phúc vì mình được cảm nhạc theo một cách rất đặc biệt như vậy”.

Thái Dũng đã đúng với chính bản thân mình. Với lòng yêu nghề, yêu những cây đàn Piano, sự cần mẫn của anh với nghề cũng đã được đền đáp xứng đáng. Anh khẳng định được tên tuổi và chỗ đứng của mình trong nghề, được nhiều nghệ sĩ tin tưởng và lựa chọn, và giờ thì anh càng mê mẩn sống chết với nghề anh đã chọn.

Anh tự gọi mình là “công nhân đàn”, nhưng với với những người yêu đàn Piano, công nhân đàn như anh lại là người mang cái hồn đến cho mỗi cây đàn được anh chăm sóc. “Sửa đàn” thật ra là một nghề rất khó, ngoài những năng khiếu trời cho, còn cần sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và tất nhiên phải là lòng yêu nghề tuyệt đối.
Thời buổi khoa học kỹ thuật phát triển, việc lên dây đàn có thể dựa vào máy để đo độ cao của các nốt, máy móc sẽ mang lại độ chính xác tuyệt đối nhưng âm sắc sẽ rất “cứng”, thế nên công nhân đàn như Thái Dũng, với đôi tai của người thợ, sự tỉ mỉ, kinh nghiệm, lòng yêu nghề lại mang đến cho cây đàn cao độ chuẩn, âm sắc mềm mại, bay bổng. Chứng kiến anh làm việc mới thấy được phần nào khó khăn và yêu cầu khắt khe của cái nghề anh đã chọn.

Thái Dũng (giữa) hát cùng các nghệ sỹ

Thái Dũng cho biết, đằng sau những bản nhạc du dương bay bổng trên các phím đàn piano, ít ai biết việc giữ gìn và bảo quản lại khá kỳ công. Với cấu tạo phức tạp, được làm từ khá nhiều nguyên liệu thiên nhiên như gỗ, lông cừu, da, vải nỉ,… nên đàn piano rất nhạy cảm với độ ẩm và nhiệt độ. Để dương cầm có âm thanh hay và có độ bền, việc bảo quản đàn là vô cùng quan trọng.

Ở Hà Nội, người lên dây đàn piano rất ít, thợ làm nghề thực thụ như một nghệ nhân lại càng hiếm hơn. Bước vào lĩnh vực piano, Thái Dũng may mắn gặp được một người thầy trong lĩnh vực sửa chữa dương cầm chuyên nghiệp đến từ Hàn Quốc. Chính nhờ người thầy ấy đã tận tình chỉ bảo và dẫn dắt mà cuộc sống và sự nghiệp của anh cũng bước sang một trang mới.

Để tìm được những phím dương cầm “đi lạc” và sửa chữa chúng, đòi hỏi ở người nghệ sĩ nhiều công sức học tập và sự kiên trì vì phải có khả năng nghe âm tốt để biết cách xử lý cao độ và lọc tạp âm thế nào cho đúng. Với khiếu nghe âm sẵn có, cùng những kiến thức từ người thầy chỉ bảo, Thái Dũng đã chinh phục được những nghệ sĩ, nhạc sĩ khó tính nhất.

Không chỉ giới nghệ sĩ nói chung mà cả những nghệ sĩ đến từ những dàn nhạc giao hưởng, thính phòng với những đòi hỏi khắt khe, kỹ lưỡng cũng tin tưởng giao đàn cho anh. Môi trường làm việc luôn tiếp xúc với âm tần cao cũng khiến anh đôi lúc thấy mệt mỏi, tuy nhiên với niềm đam mê nghề nghiệp anh đã lấy lại được thăng bằng và coi đó là niềm vui của mình. Anh lại càng tự hào khi mình đã có thể cảm nhận được âm sai, bắt được bệnh của đàn bằng cách chỉ nghe qua vài lần gõ phím, trả lại cao độ chuẩn để cho phím dương cầm được vang lên càng du dương, hoàn hảo.

Thi thoảng, Thái Dũng lại đứng trên sân khấu, ôm đàn phiêu du một vài ca khúc, hay ngẫu hứng hòa âm cùng những người bạn là ca sĩ, nhạc sĩ, cũng coi như anh đang tự cảm nhận những âm thanh cuộc sống theo nhiều cách khác. Với lối hát tài tử, phóng khoáng, không theo khuôn mẫu, không quá bài bản với một giọng ca khỏe, vang, cùng đôi tai “thính nhạc”, Thái Dũng đã “tự phục vụ” niềm đam mê âm nhạc của mình qua nhiều ca khúc và thổi luồng gió mới đến với những người yêu phong cách âm nhạc trữ tình khoáng đạt.

Bảo Thoa