Người bệnh phải trả tới 43% chi phí y tế từ tiền túi
Tỉ lệ chi trả chi phí y tế từ tiền túi của người sử dụng dịch vụ y tế dù đã giảm xuống 43% nhưng vẫn cao từ 2-2,5 lần so với các nước phát triển và so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.
Tại hội thảo cơ chế tài chính nhằm tăng cường tiếp cận các giải pháp công nghệ mới trong chăm sóc sức khỏe, ngày 6-4, ông Lê Văn Khảm, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (BHYT), Bộ Y tế cho biết hiện chi tiêu cho y tế từ tiền túi hộ gia đình vẫn khá cao. Theo thống kê gần đây nhất, dù đã được quỹ BHYT chi trả nhưng chi phí trực tiếp từ tiền túi của người bệnh cho chi tiêu y tế vẫn ở chiếm tỉ lệ khá cao với 43%. Mức chi tiêu từ tiền túi này cao hơn nhiều so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới là 20% và cao gấp 2-2,5 lần so với các nước phát triển (từ 14-20%).
Ông Khảm cho biết mục tiêu của Việt Nam là giảm tỉ lệ chi trả chi phí y tế từ tiền túi của người sử dụng dịch vụ xuống còn 35% vào năm 2025 và 30% vào năm 2030.
Theo bà Nguyễn Kim Phương, chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, so với các nước tiên tiến, mức chi tiêu cho y tế từ tiền túi của người dân Việt Nam đang ở mức rất cao. Cách đây gần 10 năm mức, tỉ lệ chi trả chi phí y tế từ tiền túi của người sử dụng dịch vụ vào khoảng 49%, khi đó chỉ có hơn 50% dân số tham gia BHYT, trong khi tại thời điểm nay, tỉ lệ phủ BHYT ở Việt Nam đã đạt gần 90% nhưng tỉ lệ chi trả từ tiền túi hộ gia đình chỉ giảm nhẹ và vẫn ở mức cao (43-45%).
"Nguyên nhân có thể do việc chúng ta chưa sử dụng dịch vụ một cách hợp lý. Chẳng hạn, tiền thuốc năm 2019 đã giảm còn 34,7% so với năm 2015 là 53% nhưng các dịch vụ khác như chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm, ngày giường lại tăng hơn so với trước..." - bà Phương dẫn chứng.
Nhiều chuyên gia cho rằng một bộ phận người dân bị nghèo hóa vì không có khả năng chi trả cho các nhu cầu quan trọng mà phần lớn là về y tế. Theo WHO, khi khoản chi cho y tế từ tiền túi của người dân bằng hoặc lớn hơn 40% khả năng chi trả của hộ gia đình (là phần thu nhập còn lại của hộ gia đình sau khi đã trừ khoản chi dành cho lương thực, thực phẩm) thì đó là "chi phí y tế mang tính thảm họa". WHO cũng từng khuyến cáo để bảo đảm sự an toàn đối với chi tiêu gia đình thì tỉ lệ chi cho các dịch vụ y tế chỉ nên chiếm khoảng từ 20% đến 30% tổng chi.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, số người tham gia BHYT ở nước ta là 86,5 triệu người (đạt tỉ lệ bao phủ 88,65% dân số). Số lượt khám bình quân đầu người là 2,1 lượt/thẻ BHYT/năm.
Đại diện Bộ Y tế cho biết năm 2021, mức đóng BHYT hàng tháng vẫn được giữ nguyên là 4,5% mức tiền lương tháng, tuy nhiên trong 3 năm gần đây, số tiền chi từ Quỹ BHYT đã tăng hơn mức thu, do đó theo lộ trình việc điều chỉnh mức đóng BHYT cũng sẽ được tính đến. Quỹ BHYT hiện đang kết dư khoảng 35.000 tỉ đồng