Người bệnh tự mua thuốc được BHYT chi trả như thế nào?

Người bệnh mua thuốc bên ngoài vẫn được BHYT chi trả. Ảnh minh họa: Shutterstock.

Người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) vẫn có thể được thanh toán chi phí nếu tự mua thuốc hoặc thiết bị y tế bên ngoài, thay vì lấy trực tiếp từ bệnh viện. Quy định này được Chính phủ nêu rõ trong Nghị định 188/2025/NĐ-CP vừa ban hành.

Cụ thể, theo Điều 60 của nghị định, khi người bệnh tự đi mua thuốc, cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) sẽ căn cứ vào hóa đơn mua thuốc tại các nhà thuốc hợp pháp để chi trả. Mức thanh toán tính theo số lượng và đơn giá ghi trên hóa đơn. Trường hợp loại thuốc đó có quy định riêng về tỷ lệ hoặc điều kiện thanh toán, cơ quan BHXH sẽ thực hiện chi trả đúng theo các quy định này.

Với thiết bị y tế, mức thanh toán cũng được tính dựa trên hóa đơn mua tại các cơ sở bán thiết bị y tế. Nếu thiết bị đó có mức thanh toán tối đa theo quy định, BHXH sẽ chi trả không vượt quá mức này.

Điểm đáng chú ý là đơn giá thuốc, thiết bị y tế được dùng làm căn cứ thanh toán không được cao hơn giá trúng thầu gần nhất tại bệnh viện nơi người bệnh điều trị.

Trường hợp bệnh viện chưa có kết quả trúng thầu, BHXH sẽ căn cứ vào giá thầu còn hiệu lực theo thứ tự ưu tiên, gồm kết quả mua sắm tập trung quốc gia hoặc đàm phán giá; kết quả mua sắm tập trung địa phương; hoặc giá thầu thấp nhất tại các cơ sở y tế Nhà nước trên địa bàn hay trên toàn quốc.

Về cách khấu trừ chi phí, Nghị định quy định nếu chi phí thuốc, thiết bị y tế đã tính trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cơ quan BHXH sẽ khấu trừ khoản tương ứng khi thanh toán với bệnh viện. Ngược lại, nếu chi phí này chưa tính trong giá dịch vụ, BHXH sẽ thanh toán trực tiếp cho người bệnh, không khấu trừ vào chi phí bệnh viện.

Các khoản thanh toán trực tiếp này vẫn được tính vào dự toán chi phí của cơ sở y tế nơi người bệnh điều trị.

Theo quy định, người bệnh cần chuẩn bị hồ sơ gồm:

Đơn đề nghị thanh toán (theo mẫu)
Hóa đơn mua thuốc hợp lệ, đơn thuốc do bác sĩ kê
Thẻ BHYT
Giấy tờ tùy thân
Các giấy tờ liên quan đến quá trình khám chữa bệnh (ví dụ giấy ra viện hoặc phiếu khám).

Hồ sơ được nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH nơi cư trú hoặc nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu. Trong một số trường hợp, bệnh viện cũng có thể hỗ trợ tiếp nhận hồ sơ thanh toán trực tiếp cho người bệnh.

Sau khi tiếp nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH sẽ giải quyết và chi trả trong vòng 10 ngày làm việc. Người bệnh có thể nhận tiền mặt hoặc chuyển khoản ngân hàng tùy theo lựa chọn.

Việc cho phép thanh toán trực tiếp giúp người dân chủ động hơn khi mua thuốc, thiết bị y tế cần thiết, nhất là trong những trường hợp bệnh viện chưa có sẵn thuốc hoặc dụng cụ phù hợp.

Nguyễn Thuận