Người cao tuổi phải trả giá đắt vì Thụy Điển chống dịch khác thường

Trong một viện dưỡng lão tại thị trấn Marsta, cụ ông Jan Andersson, 81 tuổi, có triệu chứng nhiễm Covid-19. Thay vì kê thuốc chữa bệnh, một bác sĩ đã tư vấn qua điện thoại và khuyên ông Andersson dùng morphine giảm đau.

Bác sĩ này cho biết cụ ông không đủ sức khỏe để điều trị bằng những phương pháp khác. Song con trai của bệnh nhân, Thomas Andersson, không chấp nhận phương án này.

Thomas đã tranh cãi với bác sĩ, đồng thời sử dụng sức ép truyền thông để giúp cha được điều trị tích cực. Nhờ đó, cụ ông Jan Andersson trở thành một trong số ít bệnh nhân cao tuổi được chữa khỏi bệnh.

Đội ngũ bác sĩ của viện dưỡng lão chịu trách nhiệm chữa trị cho các cư dân cao tuổi, The Wall Street Journal dẫn thông tin từ chính quyền địa phương. Vị bác sĩ từng tư vấn ông Andersson dùng morphine từ chối bình luận vì luật bảo vệ quyền riêng tư của bệnh nhân.

Tỷ lệ tử vong cao

Số liệu về dịch tại Thụy Điển hồi tháng 4 cho thấy một phần ba số ca tử vong đến từ các viện dưỡng lão. Nhà dịch tễ hàng đầu của nước này, Anders Tegnell, cũng phải thừa nhận tình hình đáng lo ngại trong các cơ sở hưu trí.

Thomas Andersson - con trai của cụ ông Jan Andersson, quyết không bỏ cuộc. Ảnh: The Wall Street Journal.

Sau khi nhiễm Covid-19, nhiều người cao tuổi không được điều trị kịp thời, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao so với các nhóm đối tượng khác. Tình trạng này khiến dư luận phẫn nộ, đồng thời kêu gọi giới chức điều tra quy trình chăm sóc người cao tuổi tại các cơ sở hưu trí ở thủ đô Stockholm.

Theo người phát ngôn của Cục Thanh tra Sức khỏe và Xã hội, nhiều bệnh nhân cao tuổi “không được điều trị tích cực vì những lý do không chính đáng”.

Tiến sĩ lão khoa Yngve Gustafson nhận định: “Chúng ta phải chứng kiến nhiều cái chết không đáng có vì các bác sĩ vội vàng từ bỏ bệnh nhân”.

Ông Gustafson đang nghiên cứu bệnh án của hơn 200 người cao tuổi bị từ chối điều trị. Nhiều trường hợp trong số đó có thể tiếp tục sống khỏe mạnh nếu được hỗ trợ kịp thời.

Khi đối mặt với đại dịch toàn cầu, Thụy Điển áp dụng chiến lược chống dịch khá lỏng lẻo. Tính đến ngày 19/6, dịch Covid-19 cướp đi sinh mạng của 5.041 người tại Thụy Điển, đưa tỷ lệ tử vong của nước này đứng thứ 5 trên thế giới.

Đáng chú ý, một nửa số ca tử vong bắt nguồn từ các viện dưỡng lão. Số liệu này tiếp tục củng cố nhận định cho rằng người cao tuổi là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất trong đại dịch.

Khuyến nghị sai lầm

Khi Covid-19 mới bùng phát, chính phủ Thụy Điển đã ban hành bộ hướng dẫn cho các y bác sĩ, giúp họ xác định đối tượng được ưu tiên điều trị. Cụ thể, các bác sĩ cần cân nhắc sức khỏe nền và khả năng phục hồi của bệnh nhân trước khi tiếp nhận điều trị.

Cụ ông Jan Andersson, 81 tuổi, có triệu chứng nhiễm Covid-19. Ảnh: The Wall Street Journal.

Ngoài ra, nhân viên y tế tại các trại dưỡng lão được khuyến cáo giữ khoảng cách với người cao tuổi để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm virus corona. Họ còn được yêu cầu phải “cân nhắc kỹ lưỡng” trước khi cho phép bệnh nhân cao tuổi nhập viện, quan chức cấp cao Thomas Linden của Ủy ban Y tế và Phúc lợi Quốc gia cho biết.

Theo các khuyến nghị này, Thụy Điển cần tập trung nguồn lực để chữa trị cho những bệnh nhân có khả năng hồi phục cao nhất. Chiến lược được kỳ vọng sẽ giảm thiểu tình trạng quá tải cho các cơ sở y tế trước làn sóng dịch bệnh.

Song nhiều chuyên gia tin rằng những khuyến nghị trên khiến nhiều bệnh viện từ chối điều trị cho người cao tuổi dù chưa hoạt động hết công suất. Trên thực tế, các khoa điều trị tích cực của Thụy Điển chỉ hoạt động khoảng 80% công suất, dẫn số liệu từ quan chức chính phủ.

Bên cạnh đó, gia đình của nhiều bệnh nhân còn phản ánh tình trạng bác sĩ trong viện dưỡng lão không trực tiếp thăm khám cho người cao tuổi.

Điều trị bằng morphine

Tại Thụy Điển, chỉ có 21% bệnh nhân được điều trị tích cực là người trên 70 tuổi trong khi số liệu này tại Đan Mạch là 49%.

Bác sĩ Bailia Soderberg Naucler của bệnh viện Đại học Karolinska cho biết nhiều người cao tuổi không được nhập viện dù các khoa điều trị tích cực trong bệnh viện vẫn còn nhiều giường trống.

Chuyên gia dịch tễ hàng đầu của Thụy Điển, Anders Tegnell. Ảnh: The Wall Street Journal.

“Tôi thấy điều này thật kinh khủng”, Soderberg Naucler nhận xét. Cũng theo bác sĩ này, các bệnh nhân cao tuổi không được thở oxy hay truyền tĩnh mạch trong các viện dưỡng lão. “Tất cả những gì họ nhận được là morphine và thuốc an thần”.

Latifa Lofvenberg, một y tá làm việc trong viện dưỡng lão, chia sẻ: “Tôi đã phải nói dối để trấn an bệnh nhân. Tôi chỉ được phép tiêm morphine theo chỉ thị. Nhiều người đã phải chết sớm vì không được điều trị. Điều này thật khó khăn”.

Tại cơ sở dưỡng lão nơi y tá Lofvenberg làm việc, tất cả bệnh nhân nhiễm Covid-19 trên 65 tuổi không được phép nhập viện. Quản lý của một cơ sở còn gửi email, yêu cầu các y bác sĩ không chuyển người cao tuổi đến bệnh viện.

Thomas Andersson, con trai của một bệnh nhân cao tuổi, cho biết: “Họ nói bố tôi không nên đi viện vì không thể qua khỏi, họ đã sai lầm rồi”.

Thụy Điển - nơi rạp phim vẫn mở, quán cà phê vẫn đông khách giữa dịch Trong khi các nước châu Âu áp dụng lệnh phong tỏa, yêu cầu người dân ở nhà vì dịch Covid-19, Thụy Điển vẫn cho phép rạp chiếu phim, phòng gym và quán rượu hoạt động bình thường.

Uyên Uyên