Người dân Làng Nủ hồi ức khoảnh khắc vượt bão Yagi

Những bức ảnh gợi lên khoảnh khắc

Chiều muộn 10/3, tại Hà Nội, buổi ra mắt triển lãm, sách ảnh "Vươn lên thôn làng Nủ" của nhiếp ảnh gia Nguyễn Á thấm đượm một bầu không khí sâu lắng, hoài niệm cùng những ký ức chua xót. Trong cơn bão Yagi (cơn bão số 3), rạng sáng 10/9/2024, trận lũ quét kinh hoàng đã vùi lấp, xóa sổ gần 40 ngôi nhà tại thôn Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai). Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á chia sẻ rằng: "Vươn lên thôn Làng Nủ" là cuốn sách ảnh mà anh đã dành nhiều tâm huyết, đổ không ít mồ hôi, công sức và cả nước mắt trong suốt hàng chục năm cầm máy.

Và quả thực, sự chua xót đã được thể hiện qua những lời bộc bạch của một khách mời tham gia sự kiện, chị Đặng Thị Ních, người dân Làng Nủ sau lũ quét đã mất cả mẹ chồng, chồng, con trai và con gái.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, đến hôm nay, khi tới Hà Nội, chị mới đủ can đảm để có thể nhìn rõ những bức ảnh của nhiếp ảnh gia Nguyễn Á bởi chúng thực sự gợi lên khoảnh khắc mà giọt nước mắt chị luôn rơi mỗi khi chỉ nhìn thoáng qua.

Chị Đặng Thị Ních cảm động khi kể về khoảnh khắc mất mát sau bão Yagi. Ảnh: Lê An

"Gia đình hai vợ chồng nhà mình đều nghèo, khi mình sinh con ra, không muốn con cái vất vả như mình nên đã lấy con làm động lực để vươn lên. Đến bây giờ, nếu không xảy ra biến cố, gia đình mình cũng đã đầy đủ, con cái cũng sẽ có xe, nhà cửa đàng hoàng. Mình còn dự kiến năm nay sẽ sinh thêm một bé nữa. Không ngờ, biến cố đã xảy ra và lấy đi tất cả của mình…

Sau khi cơn bão đi qua, mình thật sự mất phương hướng. Nhưng rồi, những người đã ra đi thì không thể lấy lại được, còn những người ở lại, là bố chồng, mẹ của mình. Mình phải cố gắng lấy lại động lực, sốc lại tinh thần để phụng dưỡng, không thể để những nỗi đau, mất mát nhấn chìm mình, khiến mình trở thành đứa con bất hiếu. Và đấy cũng là cách để vượt qua chính mình, xuống được Hà Nội để gặp gỡ, ghi nhận sự an ủi, động viên của đồng bào, người dân cả nước”, chị Đặng Thị Ních cảm động chia sẻ.

Nói về những bức ảnh mà nhiếp ảnh gia Nguyễn Á đã thực hiện và được trưng bày trong buổi ra mắt, chị Đặng Thị Ních luôn cảm thấy xúc động, cũng như tự hào vì sự vươn lên, mạnh mẽ vượt qua khó khăn của thôn Làng Nủ. “Mình rất biết ơn sự quan tâm, chia sẻ của Đảng, chính quyền nhà nước Việt Nam, đồng bào cả nước bởi khi người dân Làng Nủ gặp nạn, mọi người đã nhiệt tình hỗ trợ, vực dậy Làng Nủ và đưa Làng Nủ vươn lên như ngày hôm nay", chị Đặng Thị Ních bộc bạch.

Cũng tham dự tại buổi ra mắt sách ảnh Vươn lên thôn Làng Nủ, Trưởng thôn Làng Nủ Hoàng Văn Diệp cho biết, sau cơn bão Yagi, gần 40 ngôi nhà bị xóa sổ, 67 người chết và mất tích. "Chúng tôi rất xúc động khi có mặt ở đây và được nhìn thấy những bức ảnh do anh Nguyễn Á chụp lại về thôn Làng Nủ sau cơn bão Yagi. Suốt thời gian qua, bà con nơi đây đã nhận được nhiều sự quan tâm, giúp đỡ từ Đảng, Nhà nước và người dân khắp cả nước. Nhờ đó, cuộc sống của bà con đang dần ổn định trở lại", ông Hoàng Văn Diệp chia sẻ.

Trưởng thôn Làng Nủ Hoàng Văn Diệp thể hiện sự biết ơn Đảng, Nhà nước khi luôn hỗ trợ, quan tâm sát sao tới Làng Nủ. Ảnh: Lê An

Hành trình thực hiện "Vươn lên thôn Làng Nủ"

Thông tin về hành trình thực hiện cuốn sách ảnh Vươn lên thôn Làng Nủ, nhiếp ảnh gia Nguyễn Á cho biết, ba ngày sau khi nghe tin về thiệt hại do mưa lũ ở Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai), anh mới đặt chân đến nơi này. Trước đó, anh vẫn theo dõi tình hình sau bão ở Quảng Ninh và vụ sập cầu Phong Châu tại Phú Thọ.

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á kể về hành trình thực hiện sách ảnh "Vươn lên thôn Làng Nủ". Ảnh: Lê An

"Lần đầu đến Làng Nủ, những gì hiện ra trước mắt nằm ngoài mọi tưởng tượng của tôi với khung cảnh hoang tàn, mất mát bao trùm cả vùng đất. Tôi cầm máy lên chụp, nhưng trong lòng trĩu nặng. Ban đầu, tôi dự định chụp ảnh bổ sung cho kho tư liệu chứ không có ý định làm sách ảnh. Bởi đối với tôi, sách ảnh phải mang tinh thần tích cực trong khi nơi đây bi kịch quá lớn.

Thế nhưng, Làng Nủ đã níu chân tôi suốt gần 5 tháng. Tôi đi rồi lại về, tổng cộng 11 lần. Đường vào làng không hề dễ dàng, đặc biệt là đoạn từ trung tâm huyện Bảo Hà vào sâu bên trong. Những tháng 9, tháng 10, mưa gió thất thường, đường sá trơn trượt, nhiều đoạn sạt lở nghiêm trọng. Nhưng mỗi lần trở lại, tôi lại thấy nơi này đổi khác.

Giữa những mất mát và đau thương, Làng Nủ đang dần gượng dậy. Tôi chứng kiến những đoàn quân đội ngày đêm cứu trợ, những nhà hảo tâm không quản đường xa đến giúp đỡ, cùng các lãnh đạo địa phương luôn sát cánh bên người dân", nhiếp ảnh gia Nguyễn Á chia sẻ.

Anh Nguyễn Á cho biết, ngày 22/12/2024 là cột mốc quan trọng khiến anh quyết định thực hiện một cuốn sách ảnh. Hôm đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng đoàn công tác đến thăm Làng Nủ và anh đã chụp được những bức ảnh đầy ý nghĩa.

"Bức ảnh tôi yêu thích nhất cũng là ảnh bìa của cuốn sách là khoảnh khắc Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bên cạnh em Hoàng Ngọc Lan. Tấm ảnh này không chỉ thể hiện sự quan tâm, động viên của lãnh đạo Nhà nước và toàn thể người dân Việt Nam dành cho Làng Nủ, mà còn kể câu chuyện về hy vọng, sự hồi sinh mạnh mẽ của vùng đất này" - Anh Nguyễn Á nói và chia sẻ thêm: Và lúc đó, tôi biết mình phải làm gì. Tôi đã tìm thấy con đường cho cuốn sách của mình. Tôi tự nhủ phải ghi lại thật nhiều hình ảnh, để kể với mọi người về một Làng Nủ đang từng ngày vượt qua nghịch cảnh, nhờ vào tình yêu thương từ hàng vạn trái tim trên khắp đất nước. Khi mùa xuân đầu tiên đến sau thảm họa, tôi nhận ra đó chính là cái kết trọn vẹn cho hành trình của mình, một cái kết không chỉ có nỗi đau mà còn chất chứa hy vọng. Tôi muốn mọi người thấy rằng, dù có mất mát đến đâu, cuộc sống vẫn tiếp diễn.

"Thực tế, tôi còn rất nhiều ảnh về những bi kịch của người dân Làng Nủ, nhưng chỉ dùng 25 ảnh cho phần đầu tiên 'Những ngày đau thương không lường trước', ít nhất so với 4 phần còn lại trong sách. Tôi không muốn những trang sách nhắc lại nhiều chuyện buồn của dân Làng Nủ, thay vào đó tôi muốn cuốn sách này chuyển tải được sự tươi sáng từ trong và sau cơn bão lũ", anh Nguyễn Á chia sẻ.

Bức ảnh anh Nguyễn Á yêu thích và đã đặt làm bìa cuốn sách là tấm hình chụp Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đang quan tâm, động viên người dân Làng Nủ. Ảnh: Lê An

Tại sự kiện, nhiếp ảnh gia Nguyễn Á thể hiện sự hy vọng các đồng nghiệp và những người yêu mến sẽ ủng hộ cuốn sách. Toàn bộ số tiền bán sách sẽ được gửi tặng 175 hộ dân nơi đây, có ít góp ít, có nhiều góp nhiều. Anh cũng dành tặng mỗi hộ một cuốn sách ảnh và 42 bức ảnh khổ lớn trong triển lãm sẽ được trao lại cho Làng Nủ, như một phần ký ức cũng như một lời nhắc nhở rằng họ đã kiên cường vượt qua.

Một số hình ảnh khác tại triển lãm "Vươn lên thôn Làng Nủ":

Người dân Làng Nủ tham dự, chia sẻ về đời sống sau bão Yagi tại buổi triển lãm. Ảnh: Lê An

Nhà giáo Nguyễn Xuân Khang, Chủ tịch Hội đồng Trường Marie Curie (Hà Nội) cùng em Nguyễn Thị Tuynh, một trong những đứa trẻ tại Làng Nủ được thầy Khang nhận nuôi sau cơn bão Yagi. Ảnh: Lê An

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Giáo dục của Quốc hội thể hiệ̣n sự xúc động sau khi lắng nghe câu chuyện của người dân Làng Nủ. Ảnh: Lê An

Nhiều nghệ sĩ, trong đó có NSND Trung Hiếu tham dự và chúc mừng nhiếp ảnh gia Nguyễn Á. Ảnh: Lê An

Triển lãm ảnh "Vươn lên thôn Làng Nủ" nhận được nhiều sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước. Ảnh: Lê An

Trần Đình