Người đàn ông thoát ung thư gan nhờ một lần tầm soát
Một lần khám sức khỏe định kỳ tưởng chừng bình thường đã cứu mạng người đàn ông trung niên khi bác sĩ phát hiện khối u gan chỉ 1,5 cm – giai đoạn rất sớm của ung thư biểu mô tế bào gan.
Ca phẫu thuật được thực hiện thành công tại Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp, mang lại hy vọng lớn cho nhiều người bệnh ung thư gan nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Phát hiện khối u gan nhỏ nhờ tầm soát định kỳ
Bệnh nhân là nam giới trung niên, vốn có tiền sử xơ gan, hoàn toàn không có triệu chứng bất thường. Trong lần khám sức khỏe định kỳ, bác sĩ phát hiện một tổn thương nhỏ tại hạ phân thùy VIII của gan, kích thước chỉ 1,5 cm trên phim chụp cắt lớp vi tính (CT) có tiêm thuốc cản quang. Hình ảnh tổn thương có đặc điểm điển hình của ung thư biểu mô tế bào gan (HCC).
Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân âm tính với viêm gan A, B, C; chỉ số AFP – chỉ số thường dùng tầm soát ung thư gan vẫn nằm trong giới hạn bình thường; trong khi PIVKA-II – một marker đặc hiệu khác, tăng nhẹ (102 mAU/mL).

Các bác sĩ tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân. Ảnh: BVCC
Theo tiêu chuẩn chẩn đoán của Hiệp hội Nghiên cứu bệnh Gan Hoa Kỳ (AASLD, 2023) và Hiệp hội Nghiên cứu Gan mật châu Á – Thái Bình Dương (APASL, 2022), các bác sĩ đã xác định bệnh nhân mắc HCC giai đoạn rất sớm mà không cần sinh thiết mô.
Sau hội chẩn liên chuyên khoa, bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cắt gan phần VIII với mục tiêu điều trị triệt để và ngăn ngừa di căn.
Ca mổ diễn ra thuận lợi, toàn bộ khối u được cắt bỏ an toàn, không để lại biến chứng. Bệnh nhân tỉnh táo, ăn nhẹ và vận động sớm sau 12 giờ hậu phẫu, và xuất viện khỏe mạnh sau 5 ngày.
Kết quả giải phẫu bệnh xác nhận ung thư biểu mô tế bào gan, hoàn toàn trùng khớp với chẩn đoán hình ảnh và marker sinh học trước mổ – một thành công lớn của đội ngũ chuyên môn trong việc phát hiện sớm, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Phát hiện sớm là "chìa khóa vàng" trong điều trị ung thư gan
Bác sĩ Lương Thành Đạt - Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp cho biết: "Ung thư gan có thể xuất hiện ngay cả khi người bệnh không nhiễm virus viêm gan và chỉ số AFP vẫn hoàn toàn bình thường. Vì vậy, việc tầm soát định kỳ mỗi 6 tháng bằng siêu âm gan, kết hợp xét nghiệm AFP và PIVKA-II là hết sức quan trọng.
Đặc biệt với những người có xơ gan, gan nhiễm mỡ, hoặc trên 40 tuổi có dấu hiệu bất thường trên siêu âm cần được chụp CT/MRI động mạch – cửa – muộn hoặc CEUS (contrast-enhanced ultrasound) hoặc MRI có chất tương phản đặc hiệu gan để chẩn đoán sớm, tránh bỏ sót tổn thương".
Theo bác sĩ, phát hiện sớm khi khối u còn nhỏ (≤ 2 cm) cho phép phẫu thuật triệt để, giúp bệnh nhân có cơ hội sống lâu dài, chất lượng cuộc sống gần như bình thường.
Cũng theo BS. Đạt, ung thư gan là một trong ba loại ung thư phổ biến và gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam, nhưng lại có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm.
Tầm soát định kỳ 6 tháng một lần là "hàng rào phòng vệ chủ động" giúp phát hiện tổn thương nhỏ trước khi bệnh tiến triển nặng.

Theo bác sĩ, phát hiện sớm khi khối u còn nhỏ (≤ 2 cm) cho phép phẫu thuật triệt để, giúp bệnh nhân có cơ hội sống lâu dài, chất lượng cuộc sống gần như bình thường.
Người có nguy cơ cao nên tầm soát thường xuyên, bao gồm:
Người bị xơ gan, gan nhiễm mỡ, viêm gan virus B hoặc C;
Người trên 40 tuổi;
Người có tiền sử gia đình mắc bệnh gan;
Người uống rượu, bia thường xuyên hoặc béo phì.
"Một lần khám định kỳ có thể thay đổi cả cuộc đời. Phát hiện sớm chính là cơ hội sống cho người bệnh ung thư gan" – bác sĩ Lương Thành Đạt nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, cần thực hiện tiêm vaccine phòng viêm gan B sớm (ngay sau sinh và tiêm nhắc định kỳ). Hạn chế rượu, bia và đồ uống có cồn – yếu tố làm tổn thương tế bào gan và thúc đẩy quá trình xơ gan. Duy trì chế độ ăn lành mạnh, giảm thực phẩm chế biến sẵn, mỡ động vật, tăng rau xanh, hoa quả tươi.
Đồng thời, kiểm soát cân nặng, đường huyết và mỡ máu – phòng gan nhiễm mỡ, tiểu đường, các bệnh chuyển hóa liên quan đến ung thư gan. Thận trọng với thuốc và thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, vì có thể gây độc gan. Không hút thuốc lá vì trong khói thuốc chứa hàng nghìn chất gây ung thư, trong đó nhiều chất ảnh hưởng trực tiếp đến gan.
Hiểu đúng về các chỉ số xét nghiệm trong tầm soát ung thư gan
- AFP (Alpha-Fetoprotein): glycoprotein do tế bào gan phôi thai sản xuất, ở người trưởng thành nồng độ thường rất thấp, được dùng để tầm soát ung thư gan. Tuy nhiên, khoảng 30–40% bệnh nhân ung thư gan giai đoạn sớm vẫn có AFP bình thường, nên không thể dựa vào chỉ số này duy nhất.
- PIVKA-II (Des-gamma-carboxy prothrombin): Marker đặc hiệu hơn AFP cho HCC, là dạng bất thường của prothrombin, do rối loạn carboxyl hóa trong tế bào gan ung thư, dẫn đến tăng PIVKA-II trong máu, giúp phát hiện những trường hợp ung thư gan sớm khi AFP chưa tăng.
- Kết hợp AFP và PIVKA-II giúp tăng khả năng phát hiện sớm ung thư gan lên tới 60–70%.