Người gìn giữ nếp nhà nơi biên viễn

Già làng Rơ Châm Dik là tấm gương sáng trong sản xuất cây trồng để bà con noi theo

Bằng tấm gương lao động và nếp nhà ngăn nắp, ông thắp lên ngọn lửa hiếu học, kỷ cương và yêu thương, để mỗi gia đình mạnh lên thì làng bản biên cương vững vàng, đời sống ấm no.

Giỏi dân vận

Năm nay 76 tuổi, nhưng trên những lối mòn, cửa ngõ quen thuộc ở làng Mook Đen 1 (xã Ia Dom, Gia Lai), già làng Rơ Châm Dik vẫn đều đặn gõ cửa từng nhà để vận động bà con làm ăn, bỏ hủ tục, chấp hành pháp luật; đặc biệt là khuyên con cháu đi học, vào bộ đội, gìn giữ nếp nhà và an ninh trật tự nơi biên giới.

Tuổi trẻ của ông gắn với màu áo lính. Nhập ngũ năm 1966, học Trường Sĩ quan Lục quân, đứng vào hàng ngũ của Đảng năm 1973, phẩm chất người lính và trải nghiệm xã hội giúp ông được dân làng tin tưởng trong mọi việc - từ sản xuất đến việc nhà. Hơn 40 năm qua, ông được bà con thương mến vì lời nói chân tình, nói đi đôi với làm, lấy gia đình mình làm gương để dân làng noi theo.

Cách Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh hơn 10 km, buổi sớm Mook Đen 1 sương mù giăng kín, trưa lại nắng hanh. Từ lời giới thiệu của cán bộ xã, chúng tôi tìm đến nhà già Dik. Không bề thế, nhưng căn nhà gây ấn tượng bởi sự ngăn nắp, sạch sẽ, treo đầy bằng khen, gọn gàng mà ấm cúng.

Trong khu vườn xanh tốt, hơn 300 gốc cà phê đã lác đác chín, hứa hẹn vụ bội thu; phía sau là trang trại cao su hơn 3.000 cây đang vào mùa cạo mủ. Tuổi đã cao nhưng ông vẫn cần mẫn, khi thăm vườn, lúc ra trang trại, lúc họp thôn, thăm hàng xóm hay bàn việc chung với Ban tự quản - tất cả đều bắt đầu từ chuyện làm ăn, nuôi dạy con cái, giữ nếp gia đình.

Già Dik kể, với bà con J’rai, tuyên truyền chỉ hiệu quả khi người nói cũng là người làm giỏi, để cả làng tin theo. Cà phê, cao su ông tự trồng trước, làm mẫu cho bà con thoát nghèo. Ông nhắc con cháu đi xe phải đội mũ bảo hiểm, không chở ba chở bốn - giữ an toàn cho chính mình.

Anh Siu Hải, cán bộ văn hóa - xã hội xã Ia Dom cho hay: Già Dik là chỗ dựa tinh thần của cả 5 làng trong xã. Những vụ vợ chồng xích mích, cha con bất hòa, ông đều đến tận nhà hòa giải, như chiếc cầu nối hàn gắn mỗi mái ấm.

Nhờ nhiều năm kiên trì nêu gương và vận động, các gia đình trong làng đã dần bỏ các hủ tục như đám cưới, đám ma kéo dài nhiều ngày, uống rượu quá chén, chia của cho người chết, cúng bái chữa bệnh, tảo hôn, hôn nhân cận huyết… Nếp nhà yên ấm, con cháu học hành đến nơi đến chốn, kinh tế khấm khá - đó là “quả ngọt” mà già Dik bền bỉ gìn giữ cho từng tổ ấm nơi biên cương.

Nhờ tuyên truyền, vận động của già Dik mà nhiều gia đình có thanh niên đã hiểu hơn Luật nghĩa vụ quân sự và có trách nhiệm với Tổ quốc

Khéo tuyên truyền

Chị Siu H’ơn, 25 tuổi, từng có ý định kết hôn khi mới 15 tuổi, kể với chúng tôi: “Ba mẹ mất sớm nên mình sợ không ai lo, nghĩ lấy chồng sớm sẽ có người đỡ đần”. Được già Dik giải thích rõ, đủ tuổi mới nên lập gia đình, từ 18-20 tuổi hãy kết hôn; lấy sớm khó nuôi dạy con cái, tổn hại sức khỏe người mẹ và tương lai của trẻ. Nhờ vậy, chị hiểu rủi ro tảo hôn, lựa chọn học tập và chuẩn bị kinh tế ổn định trước khi tính chuyện riêng tư.

Còn ông Rơ Châm Nin, người cùng làng, là ví dụ về trách nhiệm của cha mẹ trong giáo dục con. Ông nhớ lại: “Con trai tôi 20 tuổi vẫn né khám nghĩa vụ. Sau nhiều lần già Dik khuyên nhủ, nó hiểu đi bộ đội là trách nhiệm với Tổ quốc và là môi trường rèn luyện để sau này làm trụ cột gia đình”. Từ e ngại, con ông tự nguyện nhập ngũ, đặt bổn phận công dân và danh dự gia đình lên trước hết.

Làng Mook Đen 1 hơn 1.000 nhân khẩu, chủ yếu đồng bào dân tộc thiểu số. Các chương trình nông thôn mới triển khai đều gắn với từng hộ: Đường bê tông tới cổng nhà, điện thắp sáng, “con đường hoa”, “hàng rào xanh”, đèn chiếu sáng… Tất cả đều in dấu “dân vận khéo” của già làng Rơ Châm Dik, để mỗi gia đình được hưởng lợi và cùng gìn giữ nếp sống văn minh.

Một điểm sáng ở bản làng nơi biên viễn là nhà tạm đã thay bằng nhà kiên cố, đời sống các hộ khấm khá, 100% gia đình có phương tiện đi lại, nghe nhìn; người dân biết áp dụng khoa học kỹ thuật, cơ giới hóa sản xuất; thu nhập bình quân đạt hơn 42 triệu đồng/người/năm. Sau những con số ấy là sự kiên trì vận động của già Dik, từ chuyện làm ăn đến nuôi dạy con cái nề nếp.

Phó Chủ tịch UBND xã Ia Dom Nguyễn Đình Tiến nhận xét: Nhiều năm qua, già làng Dik phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, nêu gương trong cộng đồng. Hai người con trai của ông đang công tác tại các Đồn Biên phòng 725 và 729 trên tuyến biên giới Gia Lai, tiếp nối truyền thống gia đình, góp phần bảo vệ chủ quyền Tổ quốc. Với những đóng góp bền bỉ, ông được Trung ương và địa phương tặng nhiều giấy khen, bằng khen về dân vận khéo, phát triển kinh tế, xây dựng khối đại đoàn kết.

“Già Rơ Châm Dik là gương tiêu biểu trong đội ngũ già làng của xã, luôn đồng hành cùng chính quyền và bà con. Về công tác dân vận gia đình, già hướng dẫn nếp sinh hoạt, cách làm kinh tế, dạy con học hành; hỗ trợ hộ nghèo phương tiện sản xuất, để từng mái ấm vững vàng thì làng xóm yên ổn - một tấm gương để mọi người noi theo”, Nguyễn Đình Tiến cho biết thêm.

PHAN HIẾU