Người gìn giữ văn hóa của đại ngàn

Già làng Clâu Nhím - con người tài hoa của núi rừng Đông Giang. Ảnh: Tấn Thành

Ở vùng đất này, nhắc đến già làng Clâu Nhím (80 tuổi), dân tộc Cơ Tu, trú thôn Gừng, xã Đông Giang ai ai cũng biết và kính phục. Ông từng công tác trong ngành điện ảnh, sau nghỉ hưu tiếp tục tham gia công việc thôn, làm hòa giải, hướng dẫn bà con phát triển kinh tế, nuôi dạy con cái thành đạt.

Đáng trân trọng khi già làng Clâu Nhím thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm làm ăn với bà con trong thôn, động viên họ chăn nuôi, trồng rừng để cải thiện cuộc sống. Ông còn đi đầu trong việc hiến đất làm đường và tích cực trong công tác vận động học sinh đến trường.

Trước đây, tại thôn Gừng, tỷ lệ học sinh bỏ học còn nhiều. Ông đã phối hợp với chính quyền và nhà trường vận động học sinh đến trường, giúp làng gần đây không còn tình trạng học sinh nghỉ học. Già làng Clâu Nhím còn là một “hòa giải viên” tích cực, giải quyết mọi mâu thuẫn trong cộng đồng.

Từ năm 2018, già làng Clâu Nhím được bà con tín nhiệm bầu làm người có uy tín. Dù đã ngoài 80, ông vẫn đi khắp buôn làng vận động bà con làm điều hay, góp phần xóa bỏ hủ tục. Đồng thời, ông còn miệt mài truyền dạy những giá trị văn hóa Cơ Tu như cồng chiêng, dân ca, dân vũ, đan lát, dệt thổ cẩm.

Với kinh nghiệm của mình trong các sự kiện phục dựng nhà Gươl cho cộng đồng, già Clâu Nhím luôn đóng vai trò như một chỉ huy trưởng cho từng công đoạn. Ông đã cùng các nghệ nhân, già làng khác và người dân phục dựng thành công nhà sàn truyền thống, nhà dài, nhà Gươl, cây nêu nguyên bản tại “Làng văn hóa truyền thống Cơ Tu” của địa phương mình.

Già làng Clâu Nhím chơi thành thạo hơn 20 loại nhạc cụ dân tộc và còn tự chế tác nhiều trống, đàn, cồng chiêng, treo trang trọng trong nhà. Ông nhớ về những lễ hội xưa bên bếp lửa, nơi tiếng đàn, tiếng cồng chiêng vang vọng núi rừng, in sâu trong tâm hồn từ thuở thiếu thời. Khi trưởng thành, ông rong ruổi khắp bản làng học hỏi, phục dựng nhạc cụ và lời ca cổ. Từ lóng trúc, ống nứa, ông tạo nên những cây sáo, cây đàn chạm hoa văn Cơ Tu tinh xảo – “linh hồn” của bản làng. Trong ngôi nhà ông như một kho tàng nhạc cụ dân tộc, ông vừa kể chuyện vừa nâng niu từng nhạc khí, giải thích âm sắc và cách diễn tấu. Có khi cao hứng, ông đưa khèn nứa lên môi, tiếng khèn dìu dặt rồi dồn dập, vang vọng như đưa người nghe trở lại núi rừng và những mùa hội làng rực lửa.

Vài năm gần đây, ông thường xuất hiện trong các lễ hội truyền thống ở Đông Giang. Với chiếc khèn đính hạt cườm, mũ lông chim và tiếng nhạc ngân vang, ông để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng dân bản và du khách, trở thành “đại sứ” văn hóa đại ngàn, được bà con gọi là “già làng đa năng”.

Già làng Clâu Nhím chia sẻ: “Tôi luôn tâm đắc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Càng vui mừng khi Nhà nước phát triển du lịch cộng đồng, các nhạc cụ và đồ vật tôi chế tác đã trở thành công cụ phục vụ lễ hội. Tôi rất mừng vì các giá trị văn hóa truyền thống được Nhà nước quan tâm bảo tồn, không còn sợ mai một”.

Với sự tài hoa và những đóng góp cho quê hương, những năm qua, già làng CLâu Nhím đã được chính quyền và các cơ quan vinh danh với nhiều bằng khen, giấy khen. Ông còn vinh dự được nhận Huân chương kháng chiến hạng 3 vì có công trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Ông Nguyễn Đăng Trọng - cán bộ văn hóa Đông Giang cho biết, với sự đóng góp công sức tâm huyết của mình, già làng Clâu Nhím luôn được đồng bào Cơ Tu tin yêu, chính quyền địa phương ghi nhận và vinh danh. Năm nào, ông cũng được tham các hội nghị biểu dương và được cử đi tham gia các cuộc gặp mặt người có uy tín tiêu biểu của huyện và tỉnh.

Ông Nguyễn Đăng Tâm - người dân xã Đông Giang chia sẻ: Già làng Clâu Nhím là người mẫu mực, tấm gương sáng cho mọi nhà noi theo. Những việc làm, đóng góp của ông cho bà con và địa phương khó kể hết. Chúng tôi biết ơn và quý trọng ông.

Tấn Thành – Nhân Trường