Người 'giữ lửa' văn hóa Cao Lan

Sinh ra và lớn lên trong gia đình Cao Lan truyền thống ở xã Yên Bình, tỉnh Lào Cai, ông Lạc Tiên Sinh đã sớm được tiếp xúc với những điệu hát Sình ca mộc mạc, gần gũi. Niềm đam mê với dân ca bắt đầu nhen nhóm từ những năm tháng tuổi trẻ, khi ông nhận thấy nhiều giá trị văn hóa của dân tộc mình đang dần phai nhạt.

Đặc biệt, vào những năm 80 của thế kỷ trước, cố nhà thơ dân tộc Cao Lan - Lâm Quý đã đến Tân Hương (thuộc xã Yên Bình ngày nay) để sưu tầm những câu hát Sình ca, điều này càng thôi thúc ông quyết tâm tìm hiểu và gìn giữ làn điệu dân ca này.

Theo ông Sinh, người Cao Lan thường hát Sình ca vào dịp năm mới, hát trong đám cưới, lễ hội, mừng nhà mới và cũng có thể hát ở bất cứ nơi đâu như trên nương, dưới ruộng hay ở ngoài đường, ven sườn núi; hát mời thần linh... Phổ biến nhất vẫn là hát đối, còn gọi là hát giao duyên giữa nam - nữ để thổ lộ tâm tình. Đến nay, ông Sinh đã sưu tầm và đặt lời mới được gần 200 bài Sình ca.

Năm 2015, xã thành lập Câu lạc bộ dân ca các dân tộc, ông Sinh được mời làm chủ nhiệm. Dưới sự dẫn dắt của ông Sinh, Câu lạc bộ ngày càng phát triển và thu hút đông đảo thành viên tham gia.

Hiện nay, Câu lạc bộ có hơn 50 thành viên, thường xuyên tham gia biểu diễn giao lưu, học hỏi với các câu lạc bộ khác trong và ngoài tỉnh, tham gia các chương trình hội thi, hội diễn các cấp...

Ngoài ra, từ năm 2021 đến nay, ông đã tham gia truyền dạy được 6 lớp về trình diễn văn hóa nghệ thuật dân gian; các phong tục, tập quán, nghi lễ truyền thống; tiếng nói, các bài hát, múa dân ca đặc trưng của dân tộc Cao Lan như: hát Sình ca, múa xúc tép, múa Pâng loong...

Là một trong những thành viên sinh hoạt lâu năm tại Câu lạc bộ dân ca các dân tộc xã Yên Bình, bà Vũ Thị Hồng Mạnh, Trưởng thôn Khe Gầy chia sẻ: “Chúng tôi đã được ông Sinh hướng dẫn, truyền dạy các làn điệu dân ca và các điệu múa, từ đó có thể đi biểu diễn ở nhiều nơi. Thông qua các hoạt động của Câu lạc bộ, tôi cảm thấy rất tự hào và yêu văn hóa của dân tộc mình”.

Tâm huyết với văn hóa dân tộc, những cuốn sách ghi chép lại lời hát Sình ca vẫn luôn được Nghệ nhân Ưu tú Lạc Tiên Sinh giữ gìn cẩn thận. Theo ông, việc giữ lại hồn cốt dân tộc giống như mệnh lệnh từ trái tim, thôi thúc ông phải thực hiện.

Nhờ những cống hiến thầm lặng, tâm huyết, ông Lạc Tiên Sinh đã góp phần khôi phục, bảo tồn và lưu giữ các giá trị văn hóa dân tộc Cao Lan. Ông đã và đang tiếp tục là "người giữ lửa", thắp sáng hồn Sình ca Cao Lan, để những giai điệu mượt mà, sâu lắng ấy mãi ngân vang trên mảnh đất Yên Bình.

Trình bày HOÀNG THU

Nguyễn Thị Hiền Trang - Phạm Thanh Tùng