Người họa sĩ dành 25 năm làm tranh ghép tem về Bác Hồ

Trong căn phòng 15 m2 đầy ắp các tác phẩm tranh ghép và hàng trăm nghìn con tem các loại, họa sĩ Đỗ Lệnh Tuấn (65 tuổi) đang tỉ mẫn cắt từng con tem nhỏ để hoàn thành bức tranh "Bác đang cùng chúng cháu hành quân", kỷ niệm 130 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Năm 1981, họa sĩ Tuấn tốt nghiệp ĐH Mỹ Thuật Công nghiệp Hà Nội. Vì nhiều lý do, ông từng định bỏ nghề. Trong lúc chưa xác định rõ hướng đi cho nghề nghiệp của mình, ông được nhận vào làm mảng vẽ, thiết kế tại Công ty Tem (nay là Ban Tem bưu chính thuộc Tổng công ty Bưu điện VN).

Những con tem luôn được coi là những tác phẩm nghệ thuật với hàm lượng thông tin tri thức cao, thông điệp mạnh mẽ về đất nước, con người Việt Nam. Song nhận thấy, số lượng tem bị lỗi, tem không kịp phát hành còn dư thừa nhiều, nếu đem số tem đó hủy đi thì rất lãng phí. Bằng sự khéo léo, tinh tế và sáng tạo của mình, họa sĩ Đỗ Lệnh Tuấn đã tận dụng những con tem cũ để tạo ra những bức tranh ghép tem độc đáo, mới lạ.

Họa sĩ Tuấn cho biết tranh ghép tem là một loại hình nghệ thuật khó, đòi hỏi người họa sĩ phải cần cù và kiên nhẫn trong từng công đoạn.

Trong đó, cắt ghép là công đoạn tốn thời gian nhất, độ cắt của con tem phụ thuộc vào kích cỡ của bức tranh, tranh càng nhỏ thì thì diện tích cắt càng bé đến từng milimet.

Bên cạnh đó, ảnh tư liệu của Bác hầu hết là ảnh đen trắng, tuy nhiên khi chuyển thể sang tranh người họa sĩ phải thực sự tinh tế trong khâu phối màu, phải tùy thuộc vào tem đậm hay nhạt để điều chỉnh các màu xung quanh đậm, nhạt theo.

Ông cũng cho biết, bản thân những con tem được làm từ giấy nên màu mực không bền, dễ bị bạc theo thời gian nên các tác phẩm sau khi hoàn thành sẽ được phun lên một lớp Epoxi, tạo thành một lớp nhựa trong suốt giúp tranh bền màu và sáng đẹp hơn.

Trước đây chưa có máy phóng, họa sĩ phải tự phóng bằng tay, có những bức tranh to 1-2 m, nên gặp nhiều khó khăn.

Tranh tem không thể pha trộn để cho ra màu ưng ý. Họa sĩ phải phụ thuộc vào màu sắc tem được cung cấp, cắt dán sao cho phù hợp nhất, tạo ra các khoảng sáng tối đúng như bản gốc mà không sử dụng loại giấy báo khác.

Tranh tem của họa sĩ Đỗ Lệnh Tuấn đa dạng, từ chân dung đến phong cảnh, nhưng sáng tạo về Bác Hồ vẫn là đề tài được ông tâm đắc nhất. "Mỗi lần có đặt hàng làm tranh của Bác, tôi đều phải đến tận nơi để lựa chọn tem, màu sắc cho phù hợp. Tem được công ty bưu chính cấp, nhưng không phải loại nào cũng phù hợp để làm tranh, nhất là tranh chân dung Bác", ông Tuấn cho hay.

Trung bình mỗi bức tranh, họa sĩ Đỗ Tuấn dùng tới 1.000 đến 3.000 con tem mới hoàn thành.

Họa sĩ Lệnh Tuấn đã ghép hơn 1.000 bức tranh tem về đề tài Bác Hồ, gồm một số tác phẩm nổi bật: Hồ Chủ tịch quan sát trận địa, Hồ Chủ tịch làm việc ở vườn Chủ tịch phủ, Bác Hồ đọc báo, Cờ đỏ búa liềm, Bác cùng chúng cháu hành quân, Chiến thắng Điện Biên... Bức to nhất 2 m và mất cả tháng mới hoàn thành.

Khánh Huy