Người Lạng Sơn trong dòng chảy sáng tạo nội dung số

Người dân tích cực, chủ động sáng tạo

Những năm gần đây, hình ảnh "Cô Thơ nông sản" – một phụ nữ vấn khăn, mặc chiếc áo cách tân của dân tộc Nùng cùng chất giọng mộc mạc, chân chất trong các video ngắn trên nền tảng TikTok đã trở nên quen thuộc với người dân trong tỉnh và nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Đó là bà Đặng Thị Thơ (sinh năm 1968, xã Cai Kinh). Từ những đoạn video giản dị về cách muối dưa, phơi măng hay giới thiệu đặc sản địa phương, trang cá nhân “Cô Thơ Ơi 68” của bà đã thu hút hơn 105.000 người theo dõi.

Bà Thơ vui vẻ chia sẻ: Bản thân là nông dân nên tôi thấu hiểu những khó khăn, vất vả khi nông sản được mùa mất giá, hay có năm mất mùa. Hơn nữa, từng là Chi hội trưởng Chi hội Nông dân, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ rồi Trưởng thôn nên tôi có điều kiện tham gia nhiều lớp tập huấn về xây dựng nông thôn mới, từ đó luôn cố gắng học hỏi cái hay, cái mới.

Bà Đặng Thị Thơ giới thiệu sản phẩm Na Cai Kinh trên nền tảng số

Vốn có “tài” ăn nói và sự năng động, ban đầu bà Thơ nhờ cháu trai hỗ trợ quay những video ngắn về cuộc sống lao động hằng ngày bằng điện thoại thông minh để đăng tải lên TikTok. Dần dần, khi kênh thu hút sự quan tâm lớn, bà bắt đầu thực hiện việc quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP của địa phương. Hiện nay, bà Thơ đã trở thành một KOL (viết tắt của cụm từ tiếng Anh "Key Opinion Leader", nghĩa là người dẫn dắt dư luận, người có sức ảnh hưởng) và coi sáng tạo nội dung số là công việc chính giúp nâng cao thu nhập.

Nếu bà Thơ là đại diện cho sự mạnh dạn nhập cuộc của thế hệ trung niên thì với thế hệ trẻ, sáng tạo nội dung số lại càng là một nghề đầy sức hút. Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện nay toàn tỉnh có gần 50 người làm công việc sáng tạo nội dung số với tài khoản cá nhân sở hữu trên 15.000 người theo dõi; ngoài ra còn hàng trăm tài khoản khác có từ 1.000 đến 15.000 người theo dõi, tiêu biểu như tiktoker Bích Duyên (Băng Băng Sơn Nữ) có trên 550.000 người theo dõi; tiktoker Cẩm Vân (Vân Lạng Sơn) có trên 596.000 người theo dõi…

Những cá nhân trên cho thấy sự tích cực, nhanh nhạy của người dân Lạng Sơn trong việc thích ứng với công nghệ, biến những điều quen thuộc như mảnh vườn, gian bếp, trang phục dân tộc, cảnh quan bản làng thành chất liệu sáng tạo trên không gian số. Mỗi người một phong cách, phương pháp thể hiện khác nhau nhưng tất cả đều khẳng định rằng sáng tạo nội dung số có thể trở thành một nghề nghiệp mang lại thu nhập bền vững.

Nếu với bà Đặng Thị Thơ, sáng tạo nội dung là cách tiếp cận khách hàng trực tiếp, gia tăng doanh thu từ việc tiêu thụ các sản phẩm thì với chị Bích Duyên, đó lại là con đường xây dựng thương hiệu cá nhân, tạo nguồn thu ổn định từ lượt xem và quảng cáo... Mỗi người một cách làm nhưng đều góp phần đưa hình ảnh Xứ Lạng lan tỏa rộng rãi, đồng thời nâng cao thu nhập cho bản thân.

Tiktoker Bích Duyên chuẩn bị livestream công việc cày ruộng

Không chỉ dừng ở những cá nhân bước đầu thành công, hiện nay, nhiều em nhỏ còn đang là học sinh cùng đông đảo người dân các tầng lớp trên địa bàn tỉnh cũng đã và đang tích cực sáng tạo nội dung số qua các video ngắn trên mạng xã hội.

Sự phát triển và định hướng nội dung số

Thời gian qua, dòng chảy sáng tạo nội dung số đã mở ra nhiều cơ hội quảng bá văn hóa, du lịch tiềm năng của tỉnh ở trong nước và quốc tế, đồng thời góp phần mang lại lợi ích kinh tế. Những đoạn video giới thiệu món ăn đặc trưng, lễ hội truyền thống hay cảnh đẹp nơi danh thắng đã khiến nhiều du khách tò mò, tìm đến Lạng Sơn để trải nghiệm thực tế hoặc đặt hàng để được thưởng thức ẩm thực Xứ Lạng.

Chị Nguyễn Lệ Giang, phường Kinh Bắc, tỉnh Bắc Ninh cho biết: Tôi theo dõi tài khoản Tiktok Cô Thơ Ơi 68, xem clip thấy cô giới thiệu nhiều đồ ăn ngon của Lạng Sơn với phong cách đúng "chất" người nông dân nên tôi rất ấn tượng. Tôi thường xuyên đặt những món đồ ăn của Lạng Sơn như măng ớt, thạch đen, khau nhục... trên kênh mà cô giới thiệu và cảm thấy rất yên tâm vì sản phẩm luôn có truy xuất nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Không nằm ngoài xu thế phát triển của các nền tảng số, từ năm 2024 đến nay, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh (nay là Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Lạng Sơn) đã thành lập Tổ Nội dung số thuộc Phòng Báo Điện tử - Nội dung số, hoạt động tích cực trên các nền tảng như YouTube, TikTok, Zalo cùng hai fanpage Facebook: Báo Lạng Sơn và Truyền hình Lạng Sơn LSTV. Chỉ tính từ tháng 4/2025 (từ khi Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Lạng Sơn được thành lập) đến nay, Tổ Nội dung số của đơn vị đã thực hiện đăng tải hơn 2.000 video, bài viết trên các nền tảng Youtube, Facebook với trên 2,6 triệu lượt xem, tương tác.

Giao diện kênh thông tin của Báo và Đài Phát thanh truyền hình Lạng Sơn trên nền tảng Youtube

Ông Vũ Thành Sơn, Phó Tổng Biên tập Báo và Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh cho biết: Xác định phát triển nội dung số là xu thế tất yếu, thời gian qua, Ban Biên tập đặc biệt quan tâm và coi đây nhiệm vụ trọng tâm, vừa cấp bách, vừa lâu dài với 3 định hướng chính đó là lấy công chúng làm trung tâm; đa nền tảng - đa hình thức; đổi mới sáng tạo gắn với công nghệ và nhân lực. Đồng thời, chú trọng đến việc định hướng, quản lý các nội dung đăng tải đảm bảo lành mạnh, giữ được sự chân thực và chuẩn mực văn hóa. Qua đó, không chỉ đáp ứng nhu cầu tiếp nhận thông tin của công chúng mà còn góp phần thực hiện hiệu quả nhiệm vụ tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Ngoài ra, đơn vị đã và đang trong quá trình xây dựng mô hình kinh tế báo chí số, đa dạng nguồn thu, không chỉ trông chờ vào quảng cáo, mà mở rộng dịch vụ nội dung, hợp tác công nghệ, phát triển sản phẩm truyền thông số.

Thời gian qua, Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh cũng thường xuyên nắm bắt tình hình hoạt động của các KOL trên địa bàn, đồng thời phân cấp trách nhiệm để thực hiện hiệu quả công tác quản lý. Song song với đó, đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền Luật An ninh mạng, trao đổi và định hướng để các KOL nâng cao trách nhiệm trong việc lan tỏa thông tin chính thống, tích cực trên không gian mạng và cảnh báo kịp thời về những thủ đoạn, nguy cơ từ tội phạm công nghệ cao.

Trung tá Lưu Thanh Tùng, Phó Trưởng Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh cho biết: Hiện nay, đơn vị đang tham mưu lãnh đạo Công an tỉnh tổ chức chương trình gặp mặt các KOL, dự kiến diễn ra vào cuối tháng 9 này tới với chủ đề "Mạng an toàn - Tỉnh bình yên - Cộng đồng phát triển". Chương trình nhằm phổ biến các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động của quản trị viên và KOL trên không gian mạng, đồng thời làm rõ vai trò của KOL trong định hướng dư luận xã hội, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thúc đẩy các hoạt động thiện nguyện, dự án vì cộng đồng, cũng như quảng bá hình ảnh đất nước, con người và quê hương Lạng Sơn. Dịp này, Công an tỉnh cũng dự kiến thành lập Liên minh KOL, quản trị viên hội, nhóm để tạo diễn đàn cho các KOL chia sẻ kinh nghiệm, cách làm hay trong xây dựng, phát triển và quản lý các trang, kênh, hội nhóm trên mạng xã hội.

Sáng tạo nội dung số giờ đây không còn chỉ là sự tò mò, khám phá mà đã trở thành phương thức mới để nhiều tầng lớp người dân Lạng Sơn khẳng định bản thân, gắn kết cộng đồng và khai thác giá trị kinh tế. Trong thời đại mà mỗi người đều có thể trở thành “người kể chuyện số” về quê hương mình, Lạng Sơn đang ngày càng bắt nhịp với sự phát triển năng động, giàu bản sắc, hòa mình vào dòng chảy công nghệ toàn cầu.

Sáng tạo nội dung số là quá trình sản xuất nội dung trên các nền tảng kỹ thuật số như mạng xã hội, video, podcast, blog… nhằm mục đích giải trí, giáo dục, tiếp thị hoặc kinh doanh. Người sáng tạo nội dung số (Content Creator/Digital Creator) là người trực tiếp tạo ra các dạng nội dung như bài viết, hình ảnh, video, âm thanh để thu hút, tương tác với người dùng và đạt được mục tiêu cụ thể.

HOÀNG NHƯ