Người Mỹ hồi hộp chờ cuộc chiến luận tội

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Hạ viện Pelosi.

“Tôn trọng xen lẫn sợ hãi”

Từ khi phe Dân chủ giành lại quyền kiểm soát Hạ viện tháng 11/2018, bà Pelosi đã có cách tiếp cận tôn trọng nhưng rất thẳng thắn với ông Trump. Ngay trong cuộc gặp đầu tiên sau bầu cử giữa kỳ, bà Pelosi đã thẳng thừng: “Ngài Tổng thống, xin đừng coi nhẹ sức mạnh mà tôi mang tới cuộc gặp này với tư cách là lãnh đạo phe Dân chủ ở Hạ viện, những người vừa giành chiến thắng vang dội”. Lúc đó, giới quan sát đã cho rằng bà Peloisi xứng đáng là đối thủ ghê gớm của ông Trump.

Còn ông Trump đã tiếp cận bà Pelosi “với một chút tôn trọng xen lẫn sợ hãi”- tờ USA Today nhận xét. Hai người có thể coi là cùng thế hệ. Bà Pelosi 79 tuổi, còn ông Trump 73 tuổi. Ông Trump là nhà lãnh đạo đã định hình lại hình ảnh của phe Cộng hòa; còn bà Pelosi là người dẫn đường cho phe Dân chủ, ít nhất tới khi có một ứng cử viên Tổng thống của đảng lộ diện. Ở họ, có những sự khác biệt lớn, trong khi ông Trump hay thay đổi, dựa vào bản năng và không quan tâm tới tiểu tiết thì bà Pelosi là người tỉ mỉ, đề cao kỷ luật và rất biết kiểm soát.

Đáng chú ý, ngay cả những thành viên đảng Dân chủ kêu ca là bà Pelosi đã ở vị trí lãnh đạo quá lâu và muốn có gương mặt mới cũng khẳng định chính bà là người phù hợp trong thời điểm hiện nay. Nói như nhà hoạt động Melissa Byrne thì bà Pelosi là thủ lĩnh tốt nhất trong cuộc chiến chống lại ông Trump.

Bà Pelosi đã từng đóng vai trò đàm phán giữa hai phái trong đảng Dân chủ: Một phái muốn “ngay lập tức” luận tội ông Trump, còn phái kia cho rằng “không cần thiết phải làm điều đó”. Tuy nhiên, thái độ hòa hoãn của bà Peloisi đã thay đổi khi xuất hiện scandal ông Trump khuyến khích Tổng thống Ukraine điều tra con trai cựu Phó Tổng thống Joe Biden- đối thủ tiềm tàng trong bầu cử Mỹ năm 2020, và khi có người tố cáo Nhà Trắng giấu nội dung điện đàm trong máy chủ dùng để lưu bí mật an ninh quốc gia.

Giờ đây, bà Pelosi đã hành động nhanh chóng, cho rằng có thể bỏ phiếu tại Hạ viện về các điều khoản luận tội Tổng thống vào cuối năm nay.

Giới quan sát cũng cho rằng, ông Trump đã “chủ quan khinh địch” khi đánh giá sai về bà Peloisi, nữ chính khách lão luyện, nên giờ đây có lẽ ông chỉ còn trông chờ vào Thượng viện nơi đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát.

“Ông Trump không phải quá lo lắng”

Trong lịch sử Mỹ có 2 Tổng thống từng bị luận tội, là Andrew Johnson năm 1869 và Bill Clinton năm 1998, nhưng cả hai đều không bị bãi nhiệm. Còn Richard Nixon từ chức năm 1974, ngay trước khi bị Quốc hội luận tội vì vụ bê bối Watergate.

Với vụ này, tới thời điểm hiện tại giới quan sát chính trường Mỹ cho rằng “ông Trump không phải quá lo lắng”, vì một điểm cốt tử là “những nhân vật quan trọng của đảng Cộng hòa không quay lưng lại với ông như từng quay lưng với Nixon trong vụ Watergate khi cáo buộc Tổng thống nói dối”- theo nhà sử học về Tổng thống Mỹ Douglas Brinkley.

“Đây là sự khác biệt lớn giữa Watergate và những gì chúng ta đang thấy bây giờ”- Bernstein nói thêm, ám chỉ đảng Cộng hòa hiện ít khả năng quay lưng với Trump như cách họ từng làm với Nixon.

Có thể thấy nỗ lực luận tội ông Trump dù mới chỉ bắt đầu chắc chắn sẽ khó giành được thắng lợi để tiến tới phế truất Tổng thống. Để luận tội ông Trump, phe Dân chủ có thể dễ dàng có 218 phiếu thuận tại Hạ viện do họ kiểm soát. Tuy nhiên, việc luận tội ông Trump nhiều khả năng sẽ bị chặn ở Thượng viện, nơi đảng Cộng hòa nắm 53 ghế, còn đảng Dân chủ chỉ nắm 47 ghế. “Phe Dân chủ sẽ cần 20 nghị sĩ Cộng hòa quay lưng với ông Trump, nhưng điều này không khả thi”- David McLennan, GS khoa học chính trị tại Trường Meredith (Mỹ) nói. Còn theo Kyle Kondik (Trung tâm Chính trị thuộc Đại học Virginia) thì mọi chuyện chưa rõ ràng để dự đoán. “Chúng ta còn chưa rõ phe Dân chủ có theo đuổi việc luận tội Tổng thống đến cùng hay không”- ông Kyle nói.

Vì thế, người Mỹ đang hồi hộp chờ đợi cuộc chiến luận tội Tổng thống rất có thể sẽ diễn ra.

Ngọc Mai (theo CNN/AFP)