Người Mỹ tràn sang Mexico và những hệ lụy

Nước mắt người bản địa

Sandra Ortiz cố gắng nói về nhà hàng của gia đình cô mà không rơi nước mắt. "Họ đến và nói với chúng tôi rằng chúng tôi có năm phút để giải quyết mọi thứ", Ortiz nói, nhớ lại việc gia đình cô bị đuổi vào tháng 2/2022, mặt bằng gia đình cô kinh doanh bị lấy lại để sửa sang cho người Mỹ thuê với giá cao hơn rất nhiều.

Ortiz (55 tuổi) và bốn anh chị em của cô đã tiếp quản Torteria Colima từ cha của họ, người đã tạo dựng nhà hàng này bắt đầu bằng một tiệm bánh vào năm 1968. Anh em của cô mở rộng tiệm bánh thành một nhà hàng, ngày càng trở nên quen thuộc đối với người dân địa phương ở TP Mexico.

TP Mexico từ một góc nhìn trên cao. Ảnh: CNN

Trong suốt 54 năm, gia đình Ortiz đã điều hành công việc kinh doanh của mình từ tầng trệt của một tòa nhà bốn tầng, nằm ở một góc sầm uất trong khu phố Roma. Nhưng trong những năm gần đây, gia đình đã theo dõi khi cộng đồng xung quanh họ thay đổi.

Một lượng lớn người nước ngoài, chủ yếu đến từ Mỹ, đã truyền cảm hứng cho các chủ nhà Mexico cải tạo và sửa sang lại nhà cửa của họ để phù hợp với những người giàu có hơn. Ortiz quan sát và thấy rằng nhiều người trong những khách du lịch này đột nhiên trở thành hàng xóm lâu dài của cô.

Cô nói: "Giá thuê mặt bằng, nhà cửa cao hơn nhiều. Thật khó khăn vì rất nhiều người nước ngoài đến ở, họ có nhiều tiền để có thể thuê những căn hộ, nhà phố...".

Khi chủ nhà đi theo xu hướng kinh doanh mới, gia đình Ortiz đã cố gắng duy trì nhà của họ, nhưng sau một cuộc chiến pháp lý kéo dài, cuối cùng họ đã bị đuổi ra khỏi nhà vào tháng Hai năm nay. Hơn nửa thế kỷ đồ đạc chất đống trên đường phố khi họ bị cưỡng chế. Tòa nhà hiện được cải tạo thành khu căn hộ cao cấp.

"Rất đau đớn... Họ làm tôi đau đớn rất nhiều", Ortiz nói, khi đang rửa bát cùng với hai chị gái của cô. Giờ đây, họ làm việc tại một nhà hàng khác - không còn là chủ mà là nhân viên - ở một vị trí kém trung tâm hơn nhiều so với Torteria Colima.

Ortiz thừa nhận những tác động của Covid-19 và lạm phát toàn cầu gia tăng đã làm phức tạp thêm tình hình. Cô lo lắng rằng khi nhiều người Mỹ đến và ở lại, nhiều người dân địa phương sẽ bị đẩy ra ngoài.

Khi việc cải tạo đang được tiến hành ở các tầng phía trên nhà hàng hiện đã đóng cửa của họ, phía bên kia đường là một cửa hàng với biển hiệu thu hút những cư dân mới. Nó có nội dung: "Xin chào TP Mexico!"... bằng tiếng Anh, chứ không phải là tiếng Tây Ban Nha của cư dân Mexico.

Hai mặt của đồng tiền

Không khó để người dân địa phương hiểu được sức hấp dẫn của việc chuyển từ Mỹ đến TP Mexico sinh sống và làm việc.

Trong hơn 50 năm, Ortiz và bốn anh chị em của cô đã điều hành một nhà hàng nổi tiếng, nhưng đành phải rời bỏ vì giá thuê mặt bằng tăng quá cao. Ảnh: CNN

Fernando Bustos Gorozpe nói: “Tiền của du khách Mỹ đáng giá hơn ở đây, họ có thể sống trong một ngôi nhà hoặc căn hộ thực sự đẹp và lớn, tạo ra một cuộc sống tốt hơn”. Bustos Gorozpe là một giáo sư đại học sinh ra và lớn lên ở TP Mexico.

Ông nhận thấy xu hướng người nước ngoài Mỹ đến thủ đô của Mexico tăng tốc với Covid-19, vì Mexico có ít hạn chế biên giới hơn các nước khác. Điều đó trùng hợp với việc ngày càng có nhiều công ty Mỹ cho phép nhân viên của họ làm việc từ xa. Nhiều người đã chọn làm điều đó ở phía Nam biên giới, ở TP Mexico.

Edyta Norejko - nhà môi giới bất động sản cho biết mỗi tuần cô nhận được hàng chục cuộc gọi từ người Mỹ hỏi về việc chuyển đến TP Mexico.

Cô nói: “Họ thường đến từ Los Angeles hoặc New York, và họ nói thêm rằng hầu hết đang tìm cách tránh chi phí sinh hoạt tăng cao ở Mỹ ”.

Năm 2014, Norejko, người gốc Ba Lan và chồng cô, Eduardo Alvarez, người gốc TP Mexico, đã thành lập công ty bất động sản của họ với đối tượng khách hàng chính là người nước ngoài. Khoảng 70% hoạt động kinh doanh của họ đến từ những khách hàng bên ngoài Mexico, những người mong muốn sống ở thủ đô của nước này.

“Người nước ngoài sống ở TP Mexico mang đến rất nhiều lợi ích”, Norejko nói, đề cập đến doanh thu du lịch do những người Mỹ đến Mexico mang lại.
Theo Bộ trưởng Du lịch nước này, trong 5 tháng đầu năm 2022, du khách đến từ Mỹ đã tạo ra doanh thu gần 11,5 tỷ USD cho Mexico. Nó đang trên đà vượt qua mức trước đại dịch.

GS Bustos Gorozpe nói: “Đó là tiền đến, nhưng cuối cùng chỉ đến tay một số ít người. Và người dân địa phương cuối cùng phải di dời vì họ không còn có thể trả tiền cho những khu vực đã trở nên rất đắt đỏ này".

Trong các khu phố như Roma và Condesa, các quán cà phê quyến rũ và nhà hàng thời thượng hiện phục vụ cho những người nước ngoài nói tiếng Anh. Bustos Gorozpe đã nhận thấy ít người nước ngoài nỗ lực nói tiếng Tây Ban Nha hơn.

Trong số những người Mỹ đã đổ xô đến TP Mexico trong những tháng gần đây có Erik Rodriguez, 37 tuổi.

Rodriguez ban đầu đến Mexico với tư cách là khách du lịch, hiện sống ở TP này và làm việc từ xa với tư cách là nhà phân tích phát triển kinh tế cho một cơ quan có trụ sở tại Mỹ.

Mặc dù ông bà của anh ấy sinh ra ở Mexico, nhưng Rodriguez thừa nhận anh ấy không ở TP Mexico để tìm lại nguồn gốc hoặc cải thiện tiếng Tây Ban Nha của mình. Anh ở đó để tiết kiệm tiền trong khi vẫn tận hưởng một lối sống chất lượng cao hơn ở Mỹ.

Ở San Diego, căn hộ của tôi (một studio) có lẽ là 2.500 đô la một tháng. Ở đây tôi có một phòng ngủ và tôi trả 800 đô la một tháng" - anh nói.

Rodriguez và những người khác được gọi là “du mục digital”. Chúng có thể thấy họ trong các quán cà phê hoặc trong công viên, mở máy tính xách tay, bận rộn trong công việc. Anh cho biết lần đầu tiên đến TP Mexico, anh không cảm thấy gì ngoài sự chào đón.

"Tôi nghĩ tôi đã có cảm giác người dân TP Mexico muốn mọi người đến đây để kích thích nền kinh tế. Nhưng tôi biết rằng, gần đây đã có những phàn nàn từ người dân địa phương về ảnh hưởng mà những người nước ngoài sống ở đây đã ảnh hưởng đến lối sống của họ" - anh nói.

Rodriguez nói rằng anh ấy không chắc chắn về việc ở lại Mexico lâu dài. Nhưng, anh ấy nói thêm: "Tôi bắt đầu cảm thấy như ở nhà".

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết có 1,6 triệu công dân Mỹ sống ở Mexico, nhưng không biết có bao nhiêu người đang sống và làm việc ở đó bằng thị thực du lịch. Chính phủ Mexico cũng không theo dõi dữ liệu đó, nhưng họ ghi nhận hơn 5,3 triệu khách du lịch Mỹ đến các sân bay Mexico từ tháng 1 đến tháng 5/2022. Con số này nhiều hơn gần một triệu so với cùng kỳ năm 2019. Điều quan trọng là cuộc sống ở TP này bị xáo trộn nghiêm trọng, bên cạnh những lợi ích do du khách giàu có mang lại.

Thế Phong