Người Myanmar 'gồng mình' ứng phó sau 9 ngày động đất

Thành phố bị tàn phá

Hành trình từ Mandalay đến Sagaing thường mất 45 phút lái xe qua Sông Irrawaddy hùng vĩ, nhưng sau trận động đất xảy ra hôm 28/3, phải mất 24 giờ để đi qua những cây cầu bị gãy và những tòa nhà đổ nát.

Anh Ko Zeyer tìm thấy gia đình mình an toàn, nhưng nhiều người bạn của anh đã chết và phần lớn thị trấn nằm trong đống đổ nát. Xung quanh anh, mọi người vẫn bị mắc kẹt dưới đống đổ nát, vẫn chưa được tính vào số 3.145 người đã được xác nhận tử vong sau một tuần xảy ra trận động đất tàn khốc.

Những người sống sót xếp hàng để lấy thức ăn và nước uống và nhiều người phải ngủ trên chiếu ngoài trời, chịu sự chi phối của muỗi và cái nóng 37 độ C khi các cơn dư chấn tiếp tục làm rung chuyển khu vực.

“Gần như toàn bộ thị trấn sống và ngủ trên đường, trên sân ga hoặc sân bóng đá, và tôi cũng vậy, điều đó thật đáng sợ. Tôi không ngủ trong nhà, mà ngủ trên lối ra vào để có thể dễ dàng chạy khi có dư chấn”, anh Ko Zeyer cho biết.

Theo một nhân viên cứu hộ tình nguyện tên Kyaw Min, khắp Sagaing, nhà cửa, trường học, đền thờ, nhà thờ và cửa hàng đều nằm trong đống đổ nát.

Trận động đất đã gây ra sự tàn phá trên diện rộng ở Mandalay, nơi sinh sống của khoảng 1,5 triệu người, và thủ đô quân sự Naypyidaw. Trận động đất cũng được cảm nhận ở các nước láng giềng là Thái Lan và Trung Quốc.

Trong nhiều ngày, Kyaw Min và những người cứu hộ tình nguyện khác đã đào bới đống đổ nát bằng tay không hoặc các công cụ tối thiểu để tìm kiếm những người sống sót. "Chúng tôi đã cố gắng cứu được nhiều người nhất có thể bằng những thiết bị thô sơ mà chúng tôi có. Chúng tôi đã tìm thấy nhiều thi thể, bao gồm cả trẻ em và người già, đó là một trải nghiệm kinh hoàng".

Theo anh Kyaw Min, khoảng 80% thị trấn Sagaing đã bị hư hại trong trận động đất và có sự tàn phá trên diện rộng trên khắp các thị trấn nông thôn xung quanh.

Các con đường nối liền các thị trấn và các ngôi làng xa xôi bị băm nát và xoắn lại, làm chậm các nỗ lực cứu hộ và cứu trợ, bao gồm cả việc chuyển giao máy móc hạng nặng như máy xúc và máy đào.

"Các nhiệm vụ cứu hộ hoặc viện trợ không thể đến Sagaing ngay lập tức. Các cây cầu nối Sagaing đã bị hư hỏng nặng. Đó là lý do tại sao, rất nhiều người đã mất mạng. Khi cứu viện đến thì đã quá muộn để cứu người”, anh Ko Zeyer nói.

Thiếu hụt viện trợ

Trận động đất xảy ra khi các cơ quan nhân đạo quốc tế đang phải vật lộn với tình trạng thiếu kinh phí khi các chính phủ, đáng chú ý nhất là Mỹ, cắt giảm mạnh ngân sách viện trợ nước ngoài của họ.

Mỹ thường là một trong những nước đầu tiên ứng phó với thảm họa thiên nhiên có quy mô lớn bằng cả hỗ trợ vật chất và tài chính. Nhưng sau khi Tổng thống Donald Trump cắt giảm quy mô của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), phản ứng của nước này rất hạn chế.

Lực lượng cứu hộ từ Trung Quốc đã đến Yangon vài giờ sau khi trận động đất xảy ra. Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, Bắc Kinh đã cam kết cung cấp 100 triệu nhân dân tệ (13,76 triệu USD) hàng cứu trợ.

Ngày 3/4, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận, một nhóm nhỏ của USAID đang có mặt tại Myanmar, trong khi chính quyền Tổng thống Trump đã phê duyệt khoản viện trợ nhân đạo ban đầu là 2 triệu USD.

Nhưng việc thiếu hụt nguồn tài trợ viện trợ nói chung có thể gây ra thảm họa cho người dân Myanmar. "Tôi thực sự lo lắng rằng cộng đồng quốc tế sẽ không phản ứng ở quy mô cần thiết", ông Richard Horsey, Cố vấn cấp cao của Crisis Group cho biết.

Tại Sagaing, những người tập trung vào việc giúp đỡ các cộng đồng bị động đất cho biết, nhu cầu cấp thiết nhất là nước sạch và thực phẩm, bạt che nơi trú ẩn, màn chống muỗi để phòng sốt xuất huyết, thuốc để phòng ngừa bệnh do uống nước bị ô nhiễm, đồ dùng nấu ăn và bộ dụng cụ vệ sinh.

"Chúng tôi thậm chí không dám hỏi có bao nhiêu người đã chết, vì quy mô của cái chết lớn đến mức hầu như gia đình nào cũng mất người thân", anh Ko Zeyer nói.

Hà Anh