'Người nhện' trên công trường

Những ngày sau Tết Nguyên đán, công trường đã sôi động trở lại. Tiếng máy, tiếng xe như giục giã mỗi công nhân thi đua hoàn thành các hạng mục để góp phần đưa nhà máy vào vận hành đúng kế hoạch. Từ tòa nhà điều hành của Ban Quản lý dự án, chúng tôi phóng tầm mắt ra xa và mường tượng về hình ảnh nhà máy trong tương lai.

Công nhân thi công Dự án mở rộng, nâng cấp công suất Nhà máy Luyện đồng Lào Cai.

Những ngày đầu năm mới, nắng không quá oi ả, ống khói nhà máy cao vút giữa những kết cấu sắt thép trắng nổi lên trên nền trời xanh, chúng tôi chỉ có thể biết được những công nhân đang thi công trên đó qua những đốm lóe sáng từ máy hàn phát ra. Từng leo lên một hạng mục có độ cao tương tự tại Nhà máy Gang thép Lào Cai, nên tôi cũng muốn lên phía trên để hiểu rõ hơn công việc của những người thợ lắp máy trên công trường này. Anh Nguyễn Tiến Lâm, cán bộ Ban Quản lý dự án chuẩn bị cho tôi đầy đủ mũ bảo hộ, đai an toàn và dặn nhớ làm theo hướng dẫn của công nhân để đảm bảo an toàn. Kết cấu thép đỡ ống khói được thiết kế tương tự như cột sóng đài truyền hình, ở giữa đã có sẵn một chiếc thang gắn trong lồng sắt nên trong suy nghĩ của tôi sẽ không có khó khăn gì để tiếp cận khu vực làm việc của những công nhân trên cao.

Những nấc thang đầu tiên quả nhiên không khó khăn gì, nhưng khi hết một tầng đế (khoảng 20 mét), dấu hiệu đau nhức tay, vai bắt đầu xuất hiện khi phải leo trên chiếc thang dựng đứng. Khoảng cách vẫn còn khá xa. Rút kinh nghiệm, thay vì leo nhanh, tôi đi từng nấc thật chậm để không mất sức quá nhanh. Mặt đất bắt đầu cách xa hơn, gió cũng bắt đầu thổi mạnh, tôi cũng nghe thấy rõ hơn tiếng công nhân ở phía trên trao đổi với nhau.

Công nhân thi công ở độ cao gần 80 mét.

Ở độ cao gần 50 mét, nơi đã thi công xong mặt sàn hình lục giác, tôi có thể quan sát toàn bộ khung cảnh Nhà máy Luyện đồng tương lai. Đại công trường lúc này trở nên nhỏ bé giữa một bên là núi rừng xanh thẳm, một bên là dòng sông Hồng nặng đỏ phù sa. Nhưng lúc này thử thách mới thực sự bắt đầu, từ độ cao này lên đến nơi những người thợ đang thao tác chỉ còn hơn chục mét nữa, nhưng đã hết tầm thang cố định, chỉ có cách leo lên tiếp bằng giàn giáo. Anh công nhân đang vận hành máy nén như một thiết bị trợ lực cho các công nhân ở phía trên thấy tôi lo lắng thì động viên “còn một chút nữa thôi”. Lúc này tôi mới nhớ đến lời anh Lâm cán bộ Ban Quản lý dự án dặn phải làm theo hướng dẫn của công nhân trên công trường. Kiểm tra lại mũ, dây đai an toàn trên người tôi, anh công nhân mà tôi chưa kịp hỏi tên dặn đi dặn lại “đừng nhìn xuống dưới nhiều”. Quãng đường leo bằng giàn giáo chưa đến hai chục mét mà thời gian leo lên bằng cả đoạn leo thang trước đó, những công nhân phía trên nhìn tôi leo lên cũng hồi hộp không kém. Leo hết những bậc thang giàn giáo lại đến một thử thách khó khăn không kém là di chuyển trên ống thép để vào khu vực thi công. Dù ống thép rất lớn và đã gắn chặt đai an toàn vào dây cáp bảo vệ, nhưng tôi cũng không dám bước nhanh.

Anh Bùi Huy Vũ ngừng tay đón tôi vào khu vực có hai công nhân đang lắp đặt thiết bị và một công nhân hàn đang miệt mài làm việc. Anh Trần Ngọc Hoàn, nhóm trưởng trao đổi qua bộ đàm với bộ phận công nhân điều khiển máy nén khí phía dưới để di chuyển từng thanh dầm nặng hàng tấn được đặt vào vị trí một cách nhẹ nhàng. Mỗi thiết bị đều được tính toán thiết kế với độ chính xác cao, bởi vậy không thao tác đúng từ đầu sẽ rất mất thời gian. Treo mình ở độ cao gần 80 mét, những công nhân phải đảm bảo mọi thao tác được thực hiện chính xác và an toàn tuyệt đối. Mỗi ngày họ phải di chuyển lên xuống 4 lượt như quãng đường của tôi vừa trải qua. Tuổi đời còn khá trẻ nhưng hầu hết họ đã có 4 đến 5 năm làm việc tại nhiều công trình lớn trên khắp cả nước. Dù được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ lao động và hệ thống an toàn trên công trường nhưng công việc vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Anh Hoàn cho biết, những nguy hiểm, mất an toàn lao động là không lường trước hết được, vì vậy anh em công nhân luôn xác định không được phép chủ quan, mọi thao tác phải đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Khi công nhân lắp máy cố định xong thiết bị là đến phần việc của công nhân hàn, những chớp sáng lóe mà tôi nhìn thấy từ nhà điều hành Ban Quản lý chính là phát ra từ đây. Anh Bùi Việt Hùng, công nhân hàn di chuyển nhẹ nhàng trên các thanh thép như “người nhện” rồi cột chặt mình vào một giá đỡ bằng sắt treo lơ lửng giữa không trung và bắt đầu thao tác. Sau mỗi ca làm việc của họ là ống khói nhà máy lại được hoàn thiện thêm một tầng thang mới. Ấy cũng là lúc những công nhân nở trên môi nụ cười tươi khi nhìn thấy thành quả của mình sau giờ phút lao động căng thẳng, mệt mỏi. Được biết, để đáp ứng yêu cầu tiến độ đưa nhà máy vào vận hành theo kế hoạch, dịp Tết Nguyên đán vừa rồi họ không về quê mà ở lại công trường làm việc như ngày thường.

Giữa đại công trường, cùng với công nhân thi công ống khói nhà máy là hàng trăm công nhân đang thi công những hạng mục khác. Dù không có điều kiện quan sát hết công việc của họ nhưng tôi tin tất cả đều đang ngày đêm nỗ lực để góp sức xây dựng nên một công trình tầm cỡ cho ngành công nghiệp Lào Cai.

Mạnh Dũng