Người phụ nữ tìm thị trường cho chuối Laba

Hiện nay mỗi tuần HTX Laba Banana Đạ K’Nàng thu mua gần 20 tấn chuối của hộ thành viên để sơ chế, đóng gói xuất khẩu sang Nhật

Từ đầu năm 2020 đến nay, hàng chục nông hộ ở xã Đạ K’Nàng thường xuyên thu hoạch tổng sản lượng ước trên dưới 5 tấn chuối Laba mỗi ngày xuất khẩu sang nước Nhật thông qua HTX Laba Banana Đạ K’Nàng do chị Võ Thị Thu cùng chồng là anh Nguyễn Huy Phương (sinh năm 1974) sáng lập từ tháng 10/2018. Để phát triển thành quy mô liên kết hợp tác ổn định, chị Thu là người đi tiên phong trong xã Đạ K’Nàng chuyển đổi cùng lúc 5 ha diện tích cà phê 20 năm tuổi của mình sang trồng chuối Laba. Sau năm đầu tiên trồng, chăm sóc và đến kỳ thu hoạch, chị Thu đã phải trải qua một thời gian chấp nhận “dội hàng” vì phía đối tác vi phạm cam kết bao tiêu sản phẩm. Chị Thu kể lại: “ Sau mùa cà phê năm 2016, hộ gia đình chúng tôi với 5 ha chỉ thu hoạch trung bình trên dưới 1,5 tấn nhân/ha, trong khi giá thu mua thường xuyên ở trạng thái bấp bênh, có thời điểm khá dài chỉ dao động hơn 30.000 đồng, hạch toán lợi nhuận quá thấp so với nguồn vốn đầu tư và công lao động bỏ ra. Với mong muốn chuyển đổi cây trồng hiệu quả kinh tế cao hơn, tôi bàn với chồng cùng đi ra huyện Đức Trọng tìm mua giống chuối Laba cấy mô về trồng thử nghiệm…”. Theo đó, chị Thu chỉ đưa về đầu tiên 20 cây giống chuối Laba trồng trong diện tích 100 m2 tại vườn cà phê của mình ở xã Đạ K’Nàng, huyện Đam Rông để theo dõi, đánh giá. Kết quả hơn 3 tháng sau thấy tỷ lệ sống của cây chuối Laba đạt 100%, phần lớn đều sinh trưởng xanh tốt, không có mầm bệnh, chị Thu cùng chồng quyết định đầu tư nguồn vốn cả tỷ đồng thay thế toàn bộ 5 ha cà phê của hộ gia đình mình sang trồng chuối Laba vào đầu năm 2017.

Với mật độ trồng 2.000 cây chuối Laba/ha, đến đầu năm 2018, toàn bộ diện tích 5 ha của hộ gia đình chị Thu lần lượt thu hoạch, năng suất trung bình đạt 60 tấn/ha.

Mang theo niềm vui được mùa đầu tiên trồng chuối Laba từ vùng xa Đạ K’Nàng lên thành phố Đà Lạt gặp đối tác để thống nhất thời gian, khối lượng giao hàng, phương thức thánh toán, nhưng bất ngờ được trả lời chưa thể thực hiện hợp đồng vào lúc này vì các kênh phân phối trong và ngoài nước đã tạm ngưng hoạt động. Chị lại trở về khu vườn chuối Laba với diện tích 5 ha thu hoạch của mình, chị Thu chuyển sang chào bán khắp các chợ lớn, chợ nhỏ trong tỉnh rồi lên mạng internet bán sỉ, bán lẻ trên toàn quốc. Ngoài ra, còn rao bán trực tiếp cho khách hàng đến tận khu vườn chọn từng buồng chuối để mua theo giá thỏa thuận. Kết quả cố gắng hết sức mình trong vụ thu chuối Laba năm đầu tiên vừa kể, chị Thu bán ra thị trường tỷ lệ khoảng 70% sản lượng; 30% sản lượng còn lại không bán kịp phải để chín rục hư hỏng tại vườn…

Đến lúc gần “chạm đỉnh” khó khăn nhất lại bất ngờ gặp may mắn khi một đối tác Nhật Bản đã lần theo địa chỉ bán chuối Laba trên mạng internet để tìm gặp chị Thu đặt vấn đề liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ lâu dài. Không bỏ lỡ cơ hội, chị Thu đã đón tiếp và hướng dẫn một đoàn khách đối tác Nhật Bản đến xã Đạ K’Nàng tham quan toàn bộ vườn chuối của mình, thưởng thức và đánh giá chất lượng, hương vị rồi lấy mẫu đất, mẫu nước, đo nhiệt độ, khí hậu quanh vùng để đưa về nước họ phân tích. Tin vui ngoài cả mong đợi khi một tháng sau đó, đối tác Nhật chính thức ký hợp đồng với hộ gia đình chị Thu bao tiêu không giới hạn sản lượng chuối Laba trồng tại xã Đạ K’Nàng, huyện Đam Rông. Đến tháng 10/2018, chị Thu cùng chồng là anh Nguyễn Huy Phương vận động 7 nông hộ trong xã Đạ K’Nàng thành lập HTX Laba Banana Đạ K’Nàng với gần 10 ha trồng chuối Laba ban đầu. Mô hình trồng chuối trong xã Đạ K’Nàng không ngừng được nhân rộng. Tính đến đầu tháng 6/2020 lên đến cả trăm nông hộ được chị Thu vận động, chuyển đổi tổng cộng 200 ha diện tích cây cà phê già cỗi sang trồng chuối Laba theo hợp đồng xuất khẩu sang Nhật thời gian dài. Chưa kể ở các khu vực khác thuộc huyện Lâm Hà, thành phố Đà Lạt mới đang phát triển khoảng 50 ha diện tích chuối Laba (trung bình 1 ha/hộ) liên kết với HTX Laba Banana Đạ K’Nàng vừa nêu…

Theo chị Cao Thị Tân, phụ trách kế toán, kinh doanh của HTX Laba Banana Đạ K’Nàng, với thị trường do chị Thu tìm kiếm xuất khẩu sang Nhật không giới hạn sản lượng, giá cả ổn định lâu dài, hạch toán vào thời điểm tháng 6/2020, mức lợi nhuận trồng chuối Laba ở xã Đạ K’Nàng, huyện Đam Rông khoảng 150 triệu đồng/ha năm đầu tiên; lợi nhuận này tăng dần cho đến năm thứ 5 ước đạt từ 500 triệu đồng/ha trở lên…

VĂN VIỆT