Người thương binh với hành trình tri ân liệt sỹ

Bên chiếc xe ô tô cũ đồng hành, thương binh Nguyễn Đức Nhuần ở phố Bãi Nai, phường Kỳ Sơn đã thực hiện nhiều chuyến đi dài hỗ trợ các gia đình tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Từ mệnh lệnh của trái tim

Tiếp chuyện chúng tôi trong ngôi căn nhà cấp 4 đơn sơ, đồ đạc không có gì đáng giá ngoài chiếc xe ô tô Julie hiệu Mitsubishi cũ kỹ, người thương binh trở về sau cuộc chiến hồi tưởng về quá khứ: Nhập ngũ tháng 8/1971, tôi thuộc quân số Tiểu đoàn 647, Sư đoàn 320B. Nửa năm sau kỳ huấn luyện, tôi cùng hơn 600 chiến sỹ trong tiểu đoàn hăng hái lên đường chiến đấu trên mặt trận Quảng Trị, Tây Nguyên. Tại trận Kon Tum - một trong những trận đánh điểm nóng của chiến dịch 172 (Xuân - Hè 1972), tôi bị thương nên tổ chức điều về Bắc an dưỡng. Ngày Bắc - Nam sum họp, tôi trở về quê nhà và được bố trí công tác trong ngành ngân hàng cho đến lúc nghỉ hưu.

Tình cờ, vào một buổi chiều cuối năm 2006, thân nhân của một liệt sỹ quê xã Trung Sơn (nay thuộc xã Liên Sơn) tìm gặp ông Nhuần chia sẻ nỗi niềm có con em hy sinh ở chiến trường thị xã Kon Tum nhưng chưa tìm được phần mộ. Đồng thời, họ ngỏ ý nhờ ông chỉ dẫn, cùng đi tìm kiếm hài cốt đang nằm lại đâu đó nơi chiến trường xưa.

Như có mệnh lệnh từ trái tim thôi thúc, ông thu xếp việc nhà để lên đường cùng thân nhân gia đình liệt sỹ lập tức lên đường. Ngày ấy, đường vào Tây Nguyên còn mịt mù. Ròng rã suốt chục ngày vừa đi, vừa tìm kiếm, hài cốt của liệt sỹ Bùi Văn Hợi đã xác định được. Do thời gian qua đi ngót 40 năm, hài cốt đã hóa đất mùn. Sau khi đứng ra lo liệu hoàn tất mọi việc, ông cùng người thân của liệt sỹ xin phép chính quyền sở tại mang “nắm đất” hồi hương.

Sau chuyến đi này, ông tiếp tục đến khắp chiến trường các tỉnh Tây Nguyên tìm kiếm được gần 10 hài cốt liệt sỹ là đồng đội, đồng chí thuộc Tiểu đoàn 647 năm xưa đã cùng vào sinh, ra tử. Từ chỗ “độc hành” thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng, việc làm của thương binh Nguyễn Đức Nhuần được đồng chí Hoàng Việt Cường, cố nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hòa Bình (đã mất) quan tâm, hết lòng lòng ủng hộ. Đây cũng là nguồn động viên tinh thần vô cùng ý nghĩa để ông tiếp tục sứ mệnh tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ

...Đến hành trình tri ân thầm lặng

Năm 2011, ông Nguyễn Đức Nhuần được các đồng đội anh em ở đơn vị cũ ở Tiểu đoàn 647 cử làm Phó Ban liên lạc. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Ban liên lạc là hỗ trợ tìm kiếm phần mộ của những người đồng đội đã anh dũng hy sinh. Ngày 15 / 4 / 2 0 2 5 , Hội Hỗ trợ gia đình liệt sỹ tỉnh Hòa Bình (cũ) được thành lập, ông trở thành hội viên tích cực, thường xuyên phối hợp với Hội trong công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ.

Ông Nhuần kể lại, thời gian đó, thủ tục tìm kiếm hài cốt liệt sỹ khá đơn giản. Ông động viên các gia đình có nguyện vọng đến xin xác nhận của chính quyền cấp xã rồi lên cơ quan chuyên môn của huyện xác nhận là tiến hành công việc được ngay. Khi vào các tỉnh Tây Nguyên, chính quyền sở tại hỗ trợ ông và các gia đình thân nhân liệt sỹ rất tận tình, mọi thông tin sai sót có thể điều chỉnh trên tinh thần “sai đâu, sửa đó”. Đặc biệt, là người từng tham gia chiến đấu nên việc tìm kiếm đồng đội, quy tập hài cốt liệt sỹ của ông có phần thuận lợi và có phần được tạo điều kiện hơn.

Lục trong lại cuốn sổ ghi chép đã nhuốm màu thời gian, ông Nhuần tính sơ sơ có hơn 100 trường hợp gia đình thân nhân được cá nhân ông Nhuần hỗ trợ tìm kiếm hài cốt liệt sỹ ĩ. Chiếc xe Jolie 7 chỗ cũ kỹ do của gia đình tự sắm trở thành phương tiện chuyên dụng cho suốt các dặm trường hành trình tri ân liệt sỹ trên suốt dặm trường. Ông không nhớ hết trong gần 2 thập kỷ vừa qua đã tham gia bao nhiều chuyến đi vào chiến trường miền Nam, đến các nghĩa trang khu vực Tây Nguyên để dò tìm từng bia mộ liệt sỹ...

Chỉ biết rằng trên chiếc xe ô tô tự lái, ông cùng những người chung nhiệt huyết đã thực hiện hàng chục chuyến đi dài, hỗ trợ đưa được hài cốt liệt sỹ về an nghỉ tại nghĩa trang ở nhiều địa phương trong tỉnh. Mỗi lần xong việc bốc cất cũng là lúc ông thấy lòng nhẹ nhõm. Tất cả các chuyến đi, ông đều không kể công lao, nếu có chỉ nhận chút kinh phí xăng xe. Thấu cảm hoàn cảnh khó khăn của một số gia đình, ông còn đứng ra vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ toàn bộ chi phí đưa hài cốt liệt sỹ trở về.

Gần 2 năm nay, phần do vợ trở bệnh cần người động viên, chăm sóc, phần do tuổi tác đã cao, vết thương cũ tái phát và ảnh hưởng của chất độc hóa học nên ông Nhuần ít thực hiện được những chuyến đi dài. Tuy nhiên, bất cứ khi nào điều kiện cho phép và được thân nhân gia đình liệt sỹ tín nhiệm, ông đều tận tâm, tận lực giúp đỡ với vai trò hội viên, tình nguyện viên hỗ trợ các gia đình.

Ghi nhận đối với người thương binh nhiều năm lặng thầm thực hiện phần việc tri ân cao cả, thiêng liêng, UBND tỉnh Hòa Bình (cũ) đã tôn vinh ông là người có công tiêu biểu, đại biểu được đi dự Hội nghị biểu dương người có công tiêu biểu toàn quốc năm 2023.

Bùi Minh